Margrét G. Ingólfsdóttir

Kallarðu heimilið mitt aðstöðu?! sagði Gréta með sínum hárbeitta húmor á góðri stundu. Tilefnið voru ummæli kunningja Ingólfs, sonar Grétu, sem kom í heimsókn á Hverfisgötuna og gat ekki annað en dáðst að því sem fyrir augu bar, stórum stofum, listaverkum og heimsbókmenntum uppi um alla veggi, að ógleymdu einstaklega vel úthugsuðu eldhúsi. Hann missti út úr sér eitthvað á þessa leið: Ansi er þetta góð aðstaða hérna hjá þér! Þessi setning og ekki síður hið snaggaralega tilsvar Grétu hafa oft verið rifjuð upp í fjölskyldunni og vinahópi okkar Ingólfs öllum til skemmtunar.

Það var einmitt í aðstöðunni sem leiðir okkar Grétu tengdamömmu lágu saman þegar ég fór að gera mig heimakomna þar á bæ snemma vors árið 1989. Ég varð fyrir svipuðum áhrifum og fyrrnefndur kunningi, hreifst strax af þessu fallega heimili sem bar þess vott að hér höfðu miklir fagurkerar og listunnendur hreiðrað um sig. Við nöfnurnar vorum báðar svolítið vandræðalegar og feimnar í fyrstu, en fljótlega hristum við það af okkur og lærðum að meta hvor aðra. Þegar fólk talar um erfiðar og sígagnrýnandi tengdamæður skil ég ekki hvað það á við. Gréta sýndi mér aldrei annað en vinsemd og hjálpsemi, tók mig algjörlega inn í fjölskylduna og studdi mig og hvatti á allan hátt. Hún gaf mér rausnarlegar gjafir við hin ýmsu tækifæri, svo stundum þótti mér nóg um og varð hálffeimin, en þar var Grétu rétt lýst, gjafmild og höfðingleg, gerði allt með stæl.

Eitt af því sem við tengdamæðgurnar áttum sameiginlegt var áhugi á fallegri tónlist. Stundum fórum við saman á tónleika, stundum í óperubíó þegar það kom til. Alltaf var gaman að rabba við Grétu eftir slíkar ferðir um það sem við höfðum fengið að sjá og heyra. Mér er einkum minnisstætt haustið þegar ég kom heim úr vinkonuferð á listahátíð í Edinborg þar sem ég hafði heillast af hljómsveitarstjóranum Gustavo Dudamel. Ég sagði Grétu frá honum og hún varð spennt og uppnumin eins og smástelpa. Hún gat ómögulega látið sér þessa fátæklegu frásögn mína nægja svo hún dreif strax í að panta geisla- og mynddiska með Dudamel og kynna sér málið sjálf. Svona var Gréta þegar vel lá á henni, hrifnæm með eindæmum og ekkert að tvínóna við hlutina!

Grétu var svo ótal margt til lista lagt. Allt lék í höndunum á henni og nýttist það henni vel í starfi sínu sem forvörður. En hæfileikar hennar fengu ekki síst útrás í eldhúsinu þar sem Gréta var engri lík. Hún dreif upp ótrúlegar veislur sem margir minnast þar sem hver rétturinn af öðrum lék við bragðlaukana. Ég þarf ekki nema rétt að loka augunum til að sjá Grétu fyrir mér við eldavélina á Hverfisgötunni með sleifina í annarri hönd og sígarettuna í hinni, þrjá potta á vélinni og steik í ofninum. Þá var hún aldeilis í essinu sínu.

En Grétu leið ekki alltaf vel á síðustu árum. Veikindi og langvinn barátta við Bakkus settu mark sitt á líf hennar og ollu hennar nánustu hugarangri. Það var erfitt að upplifa vanlíðan Grétu, hvernig hún einangraði sig í auknum mæli og var sjálfri sér verst eftir því sem tíminn leið. En hún átti þó sem betur fer sínar góðu stundir, einkum með barnabörnunum sem hún elskaði svo heitt. Hún var boðin og búin að hjálpa til við uppeldið, prjóna peysur og sokka, skutla í íþróttir og tónlistarskóla og gefa eitthvað gott að borða. Börn og tengdabörn studdi hún líka með ráð og dáð þegar á þurfti að halda og hún hafði heilsu til, hvort sem það var í formi tertubaksturs fyrir afmæli og fermingar eða fjárstuðnings þegar illa stóð á í heimilisrekstrinum. Gréta var svo sannarlega til staðar fyrir sína nánustu á sinn hljóðláta hátt.

Að leiðarlokum kveð ég Grétu með þakklæti í hjarta, minnist dillandi hláturs og góðra stunda. Ég vona að okkur Ingólfi auðnist að heiðra og halda minningu nöfnu minnar á lofti, ekki síst í hjörtum sonarsona hennar sem allir sakna nú góðrar ömmu.