Guðrún Birna Hannesdóttir

Guðrún Birna, systir mín, gekk alltaf undir nafninu Unna meðal okkar, fjölskyldu hennar og nánustu vina, en Birna meðal skólasystkina, Guðrún var frekar eins og ritmál eða nafn á opinberum pappírum. Stundum er sagt, að elskað barn beri mörg nöfn og Unna var það. Hún var tápmikil og skemmtileg stelpa, krakkarnir sópuðust að henni og það var alltaf mikið um að vera í kringum hana á barns- og unglingsárum. Þar sem hún var næstum 4 árum eldri en ég áttum við ekki marga sameiginlega vini á þessum árum, þetta er talsverður aldursmunur á barnsaldri, nema Önnu og Sísí, sem voru heimagangar hjá okkur og urðu vinkonur Unnu ævilangt. Unna gekk í Austurbæjarskólann og Gagnfræðaskóla Austurbæjar og lauk þaðan gagnfræðaprófi. Samhliða hefðbundnu skólanámi lærði hún píanóleik og var orðin góður píanisti ung að árum. Hún fór um þetta leyti í leiklistarskóla og komst á fjalir Þjóðleikhússins, en nokkuð óvænt fyrir okkur hin, þá fór hún nú í húsmæðraskóla í Danmörku. Við fífluðumst með það systkinin, að nú væri Unna komin í grautarskóla. En þetta var klassískur, danskur skóli í anda lýðháskólanna og ýmislegt fleira kennt þar en grautargerð. Henni líkaði skólavistin og dvölin í Danmörku vel og kunni vel við Dani og náði góðum tökum á danskri tungu. Í Danmörku tók Unna upp samband við ættingja okkar í Danmörku. Oddný Sæunn, systir pabba, kölluð Unna - þaðan kom gælunafn systur minnar -, var gift dönskum manni og hafði búið í Kaupm.höfn frá því fyrir stríð. Þau áttu fjögur börn, sem voru mjög svo á sama aldri og við systkinin fjögur. Unna náði góðum tengslum við frændfólkið, einkum krakkana og ekki síst gegnum sameiginlega ástríðu þeirra fyrir djassmúsík. Heimilisföðurnum fannst djass bara vera hávaðasamt villimannaskark eins og sumum íhaldssömum Evrópumönnum fannst á þeim tíma. Þau urðu því að fremja sínar djass-sessjónir meðan hann var í vinnunni og spila svo Chopin og Beethoven, þegar hann heyrði til. Unna hélt alla tíð góðu sambandi við þennan danska arm fjölskyldunnar og var aðal- tengiliður okkar við þau. Á heimleiðinni frá Danmörku með Gullfossi kynntist hún ungum, bráðmyndarlegum borgfirskum pilti, Sigurði Sigurðssyni, sem var á heimleið eftir nám í búnaðarfræðum í Noregi. Þau felldu hugi saman, trúlofuðust og giftust, 18 og 21 árs gömul. Og nú fluttu þau í sveitina. Æskuheimili Sigurðar, Hamraendar í Stafholtstungum, var nú laust til ábúðar og þau yfirtóku búsmala brottflutta bóndans og hófu sveitabúskap. Búið þurfti auðvitað vanan kaupamann til búverkanna og enginn lá betur við en ég. Ég var útlærður í sveitastörfum eftir þrjú undangengin sumur á stórbýli norðanlands, seinasta árið sem aðal-traktorekillinn á bænum. Ótrúlegt, en svona var þetta þá, ég var 13 ára seinasta sumarið fyrir norðan. Nema á Hamraendum tók ég að mér fjósið og að mjólka kýrnar 13. Á laugardögum þvoðum við og hreinsuðum mjaltavélarnar, hlustuðum á óskalögin og trölluðum með, skildum slatta af mjólkinni og strokkuðum rjómann. Útkoman var eitthvert besta smjör, sem ég hef smakkað, ekki síst með danska rúgbrauðinu, sem húsmóðirin kunni svo vel að baka. Það var gestkvæmt á Hamraendum þetta sumar. Sveitungar og æskufélagar Sigurðar, sem þeir kölluðu Didda, urðu að endurnýja gömul kynni og sjá og kynnast konunni hans. Og vinirnir úr bænum komu hver á fætur öðrum, forvitnir að sjá þau í þessu umhverfi. Ég held líka að öll hin mörgu systkini Sigurðar hafi komið í heimsókn á gamla bernskuheimilið og dvöldust sum allmarga daga. Flest tóku þau til hendinni með okkur við heyskapinn, sem gekk vel hjá okkur. Móðir Sigurðar, Ólöf, hélt þar líka 60 ára afmælisveislu sína og þangað kom bókstaflega allur Borgarfjörðurinn. Hana þekktu þar allir, til áratuga húsfreyju á Hamraendum og áður heimasætu í Kalmannstungu. Það er bjart yfir minningum þessara sumardaga, nema eins, um stundarsakir, þegar tungl dró fyrir sólu í björtustu viku ársins. Þetta er seinasti almyrkvi á Íslandi og var mikið sjónarspil, en varði bara nokkrar mínútur. Þremur árum síðar komum við Edda, kærasta mín og síðar kona, um jólin að Hamraendum og vorum þar nokkra daga. Næsta sumar unnum við við skógrækt í Borgarfirði og komum oft að Hamraendum. Fjölskyldan þar var nú farin að stækka mikið, þetta sumar bættist þriðja barnið í hópinn. Næstu ár vorum við erlendis við nám og störf og höfðum ekki mikið samband við Unnu. En þegar við fluttum heim voru orðin umskipti hjá þeim Sigurði. Þau voru skilin og Unna var flutt í bæinn með börnin fjögur. Það er ekki, og var ennþá síður þá, auðvelt að vera einstæð fjögurra barna móðir. En Unna tókst á við þetta verkefni af miklum dugnaði og þrautsegju og hélt börnum sínum heimili til fullorðinsára þeirra, þegar þau flugu úr hreiðrinu. Meðfram húsmóðurstörfum vann hún við píanókennslu og fékk réttindi sem tónlistarkennari. Hún var einnig mjög vel að sér til handanna, sem kallað er. Hún prjónaði mikið og heklaði og saumaði líka föt á börnin. Hún fékk einnig réttindi sem hannyrðakennari og vann nokkuð við það. En tónlistarkennslan varð hennar ævistarf. Hún kenndi bæði heima og í skólum, seinast í tónskóla sonar síns. Ég hef ekki kunnáttu til að dæma um kennslu hennar, en dótturdóttir mín fékk sína fyrstu kennslu á píanó hjá Unnu. Það nám gekk mjög vel, þær töluðu vel hvor um aðra og urðu góðar vinkonur. Allt þetta, þótt aldursmunurinn væri næstum 70 ár. Þetta segir held ég allt, sem segja þarf um góðan kennara.
Við Unna töluðum seinast saman tveimur dögum fyrir andlát hennar. Við töluðum lengi og um allt og ekkert, einkum þó gamla daga, líklega af því að þetta var afmælisdagur pabba okkar. Hún var í miklu uppáhaldi hjá honum, án þess hann gerði upp á milli okkar. Hún fékk nöfn foreldra hans og gælunafn systur hans og hann var henni betri en enginn á erfiðasta tíma ævi hennar. Það var ekkert, sem benti til þess, þegar við töluðum saman, að Unna ætti svona skammt eftir, andlátið kom snöggt og óvænt.

Unna systir hefur runnið sitt æviskeið. Hún hljóp sinn spöl í því, sem við köllum lífshlaup. Það gerði hún með miklum sóma. Hún hefur skilað keflinu, nú taka aðrir við. Hennar verður minnst með ást og söknuði.

Takk fyrir allt, Unna mín, þinn bróðir,