Oddur Magnússon

Láttu hann vera, þetta er afi minn, sagði ég víst u.þ.b. fjögurra ára við Óla bróður minn sem er tveimur árum eldri og vogaði sér eitthvað of nálægt afa í einni heimsókninni. Þetta rifjaði afi oft upp við mig í gegnum tíðina og hló og kímdi. Held honum hafi þótt ansi vænt um þetta dálæti mitt á honum og meint eignarhald. Dálæti mitt var sannarlega raunverulegt og alla tíð fann ég að það var gagnkvæmt.

Ég naut þess að vera í miklum samskiptum við afa og ömmu á Laugaveginum sem barn. Þar var ég oft í pössun yfir daginn og einnig stundum í gistingu og fékk þá besta staðinn í hjónarúminu, mitt á milli afa og ömmu í hlýjum faðmi, ást og umhyggju. Á virkum dögum horfði ég á gömlu stofuklukkuna sem hékk uppi á vegg, pendúllinn gekk fram og til baka. Hvað er langt í afa núna? spurði ég ömmu oft á dag. Ég hlakkaði nefnilega alltaf svo til að fá hann heim úr vinnunni því þá fékk ég að leggja með honum kapal við stofuborðið, hlusta á sögur hans og jafnvel reykja pípu.

Afi var minnugur með eindæmum og sagði mér sögur af lífi sínu sem barn og unglingur á Akranesi. Hann mundi 100 ára hvað hann fékk í laun sem 10 ára sendill hjá póstinum á Skaganum. Hann sagði mér frá því þegar hann flutti 16 ára til Akureyrar og þegar hann fór með skipi til Danmerkur í nám í mjólkurfræði. Þegar hann hitti ömmu fjörkálf á Bornholm þar sem hún ólst upp og þegar þau fóru að búa í Slagelse. Þau fluttu svo til Íslands en nutu þess að fara til Danmerkur í fríum og komu sér svo upp sælureit á Sjálandi í göngufæri frá ströndinni.

Eftir andlát ömmu 1990 hélt afi áfram að fara til Danmerkur hvert sumar og þar leið honum best. Þar ræktaði hann garðinn sinn vel og naut þess að sitja í sólinni á veröndinni. Við Fanndís dóttir mín fórum iðulega til hans á sumrin og þar áttum við yndislega tíma. Það voru alltaf opnar dyr hjá afa og stundum komu vinir með í ferðir okkar út. Oft settumst við afi út á verönd á kvöldin, horfðum á sólina setjast og dreyptum á rauðvíni. Þarna áttum við mörg ómetanleg samtöl og fórum jafnvel á trúnó. Í einu spjallinu spurði ég afa hvort hann hefði ekki getað hugsað sér að kynnast annarri konu eftir að amma lést. Nei, amma var konan mín, svaraði hann og ég felldi tár í laumi. Loksins eru þau amma aftur sameinuð rúmum 30 árum seinna.

Afi var fjölskyldumaður, traustur og trúr og leið best í faðmi fjölskyldunnar. Það var yndislegt að fara með barnabarnið mitt og barnabarnabarnabarn hans, Víking, til hans. Á þeim var 100 ára aldursmunur. Afi lifnaði við þegar ég kom með Víking, snerti smáa fingur og tær og ljómaði. Síðasta sumar vorum við öll, fimm ættliðir, með afa í sumarhúsinu í Danmörku. Víkingur hljóp nakinn í grasinu og afi hló og naut þess að hafa okkur öll hjá sér í sól og sumaryl.

Afi var alla tíð ótrúlega vel á sig kominn líkamlega enda synti hann daglega fram til 101 árs aldurs. Hann var eldklár og fylgdist vel með heimsmálunum, las mikið, tefldi, lærði spænsku þegar hann hætti að vinna, óf teppi, kynnti sér tölvutækni og vann við ættfræði á tölvunni sinni. Hann sagði mér einu sinni að honum fyndist tölvur svo frábær tækni og að ef hann hefði fæðst seinna hefði hann farið í tölvunarfræði.

Eftir andlát ömmu skellti hann sér á matreiðslunámskeið og fékk mikinn áhuga á eldamennsku og bakstri. Það var gott að koma til hans í Geitlandið og fá vöfflur, jólaköku og smákökur sem hann bakaði. Eftir að sjónin versnaði hlustaði hann á hverja hljóðbókina á fætur annarri og sagði mér frá sögunum sem hann hlustaði á og hvatti mig til að lesa þær bækur sem höfðu haft áhrif á hann í gegnum tíðina eins og t.d. Bréf til Láru eftir Þórberg Þórðarson.

Í huga mér er endalaust þakklæti fyrir að hafa notið samvista við afa í 52 ár. Hann átti langt og gæfuríkt líf og var skýr fram að hinsta degi. Hann bjó í eigin húsnæði fram yfir 101 árs afmælið, kvartaði aldrei, var stoltur og virðulegur. Fyrir nokkrum vikum sagði hann við mig, þá kominn í þjónustuíbúð: Þetta er nú meira lífið, Kristín mín. Þá vissi ég að nú væri best að hann fengi að fara og nú er sú stund runnin upp. Hafðu mikla þökk fyrir yndislega samfylgd í gegnum öll þessi dýrmætu ár.