Unnur Jónsdóttir

Það er þekkt mýta að samband tengdasona við tengdamóður sína geti verið stirt og þyrnum stráð. Ég get ekki vottað um sannleikskorn líkra sögusagna því reynsla mín er á allt annan veg. Við Unnur, tengdamóðir mín, náðum mjög vel saman þrátt fyrir að vera um margt ólík. Með árunum styrktist og efldist samband okkar og var okkur vel til vina.

Ég kynnist Kristínu Jónu, konu minni, í ársbyrjun 1989 og kom fljótlega upp úr því inn á heimili hennar að Ásvallagötu 58. Tvær yngstu systurnar Guðríður og Kristín bjuggu þar ásamt Unni móður sinni. Kristján eiginmaður Unnar hafði dáið fjórum árum áður og tvö elstu börnin, Dýrleif og Stefán voru þá flutt að heiman. Dýrleif, kölluð Dilla, bjó reyndar skammt frá og var fastagetur á heimilinu á þessum árum ásamt Kristjáni Gerhard syni sínum, sem var þá 8 ára.

Fjölskyldulífið á Ásvallagötu var aðeins frábrugðið því sem ég átti að venjast heima á Móaflötinni í Garðabænum þar sem við fimm bræðurnir ólumst upp. Mun rólegra yfirbragð var á Ásvallagötunni og mikil áhersla á máltíðirnar enda komst ég fljótt að því að Unnur var afbragðskokkur. Allt lék í höndum hennar í eldhúsinu og allt sem hún reiddi fram bragðaðist listavel; kjötbollurnar, lambakótiletturnar, steikti fiskurinn og jafnvel soðningin fékk nýtt líf í hennar meðförum. Að ógleymdu sjávarréttasalatinu, kanilsnúðunum og skítuga grjónagrautnum sem allir í fjölskyldunni elskuðu. Í eldamennskunni var hún sannarlega á heimavelli en líka á undan samtímanum í áherslu á hollustu því hún eldaði oftast mjög hollan mat og gætti vel að innihaldsefnum og eldunaraðferðum.

Ég furðaði mig í fyrstu á því að það voru gjarnan notuð sænsk orð um ákveðna rétti á heimilinu, sjöttbullar og glass svo dæmi sé tekið. Þessi háttur hafði lifað innan fjölskyldunnar frá því að þau dvöldu í Svíþjóð um árabil á meðan að Kristján sérmenntaði sig í röntgenlækningum. Unnur tók afar vel á móti þessum unga manni sem bættist inn á heimilið. Hún var mjög kurteis í samskiptum en einnig varfærin og gætti þess vel að gefa okkur unga parinu svigrúm.

Unnur bjó á nokkrum stöðum í Vesturbænum, fyrst á Ásvallagötu 58, en þegar hún var orðin ein eftir í húsinu fluttist hún í fallegt lítið einbýli á Lágholtsvegi 13, og svo nokkrum árum síðar endurnýjaði hún kynni sín við Ásvallagötuna og flutti hún í íbúð á Ásvallagötu 29. Að síðustu flutti hún í hús eldri borgara á Aflagranda 40, þá um áttrætt og bjó síðustu árin steinsnar frá heimili okkar.

Unnur ferðaðist mikið um fótgangandi, sem var ekki algengt í þá daga og hún gekk afar greitt. Mátti maður hafa sig allan við að halda í við hana á göngunni þrátt fyrir 33 ára aldursmun. Gangan var alla tíð einkenni Unnar, einskonar líkamsrækt hennar og gætti hún að því fram eftir öllum aldri að halda sér við með góðum göngutúrum. Hún vílaði ekki fyrir sér að labba langar leiðir ef því bar að skipta t.d. í Kringluna úr Vesturbænum og til baka. Eftir að hún fluttist á Aflagrandann, á efri árum, kynntist hún Þorbjörgu vinkonu sinni voru þær óþreytandi að labba um vesturbæinn og miðbæinn þvert og endilangt.

Þegar við hjónin eignuðumst tvíburadæturnar Helenu og Iðunni ´97 urðu mikil straumhvörf í lífi okkar og þá kynntist ég tengdamóður minni á nýjan og dýpri hátt. Við Kristín vorum bæði í annasömum störfum og reyndist hún tengdó okkur mikil hjálparhella. Hún hætti að vinna sem ljósmóðir um svipað leyti og tók ríkan þátt í að hjálpa til með hvaðeina sem þurfti að gera og græja á heimilinu og létti verulega undir með okkur á álagstímum. Hún var mikilvægur þátttakandi í uppeldi dætra minna enda er Unnur amma þeirra þeim afar kær og hugleikin. Þegar haldin voru afmæli eða önnur tækisfærisboð á heimilinu var Unnur ætíð með í ráðum og oftar en ekki fann hún sér hlutverk í eldhúsinu óumbeðin. Þetta var hennar háttur og val og fólk leitaði í eldhúsið til að spjalla við hana.

Unnur var mikil fjölskyldumanneskja og vildi allt fyrir sitt fólk gera. Hún átti góðar vinkonur og ræktaði einnig fjölskyldutengslin á æskuslóðirnar norður á Húsavík með símtölum og reglubundnum heimsóknum, en var ekki mikil félagsvera þess utan. Hún hélt sér ætíð vel, var vel til höfð, virðuleg og klæddist vönduðum klassískum fötum. Hún hafði næmt fegurðarskyn og auga fyrir uppröðun og skipulagi. Hún hefði efalaust orðið fyrirtaks innanhússhönnuður ef hún hefði lagt það fyrir sig.

Lífið var henni ekki áfallalaust. Hún missti móður sína ung að árum en ólst upp hjá góðri uppeldismóður; Dýrleifi, sem hún nefndi síðar fyrsta barn sitt eftir. Kristján eiginmaður hennar lést aðeins 57 ára gamall úr krabbameini og Unnur var þá orðin ekkja aðeins 52 ára gömul. Þá lést elsta dóttir hennar, Dilla, árið 2012. Þrátt fyrir þessa brotsjói stóð Unnur alltaf upprétt og hélt áfram með sitt líf og bar harm sinn í hljóði. Hún kvartaði aldrei yfir hlutskipti sínu þó vafalaust hafi þessi áföll reynt verulega á.

Unnur gat verið húmoristi þegar sá gállinn var á henni og náðum við þar góðri tengingu. Hún sagði oft þá sögu þegar hún einhverju sinni náði í stelpurnar okkar á leikskólann, þegar við hjónin vorum erlendis. Þetta var um vetur og það var hríðarverður úti. Hún klæddi sig vel upp og eftir að hafa gengið í nokkrar mínútur í storminum kom hún á leikskólann öll snjóug og líklega heldur óárennileg að sjá. Þar sem hún stendur í ganginum á leikskólanum að svipast um eftir ömmudætrum sínum stendur lítil stúlka fyrir framan hana og mænir á hana náföl á svip. Stúlkan segir svo með titrandi röddu ert þú grýla?. Unnur hló manna mest að þessari upprifjun sjálf.

Það var lengi haft á orði innan fjölskyldunnar að Unnur væri eins og fiðrildi þegar hún kom í heimsókn, staldraði stutt við og fór gjarnan fljótlega heim til sín ef það var ekki eitthvert ákveðið viðfangsefni sem hún gat sinnt. Með árunum róaðist hún þó og fór að dvelja lengur á heimili okkar í hvert sinn sem hún kom, jafnvel þó ekkert sérstakt tilefni væri fyrir hendi. Ég skynjaði það sterkt að henni leið vel á okkar heimili og hún tengdist okkur sífellt sterkari böndum. Konan mín henti að því gaman að móðir hennar kom oft í heimsókn þegar hún var ekki heima og dvaldi lengi að spjalla við mig og við jafnvel horfðum á sjónvarpið saman.

Ég vil að endingu þakka Unni tengdó fyrir viðkynninguna og samveruna í lífinu. Hún var okkur hjónum og ömmudætrum stoð og stytta í daglegu amstri og auðgaði líf okkar. Hún var líkt og kryddið í matseldinni sem er nauðsynlegt fyrir jafnvægi réttarins og glæðir hann skemmtilegu bragði. Ég er stoltur að hafa átt hana tengdó að vini.

Takk fyrir allt elsku Unnur.