Haukur Lárus Halldórsson

Það er með djúpri sorg sem ég kveð pabba minn, Hauk Halldórsson. Hann var ekki bara faðir minn heldur einnig vinur, áhrifavaldur og oft leiðbeinandi í lífi mínu sem hafði mikil áhrif á mig, áhrif sem ég fann til meira eftir því sem árin liðu.
Pabbi var sannur margmiðlunarhönnuður og líklegast einn misskildasti listamaður Íslands. Hann hafði einstakt lag á að fanga anda þjóðsagna, goðafræði og náttúru í verkum sínum og var duglegur að kynna mig fyrir þeim stóra heimi sem hann bjó í. Þetta var eitthvað sem ég fann mikið fyrir í gegnum teiknimyndasögur og annað efni sem hann kynnti mig fyrir og skóp ímyndunarafl mitt, það voru ekki margir unglingar með Heavy Metal"-teikningar eftir föður sinn uppi á vegg eða aftan á leðurjökkum. Mér er það minnisstætt þegar við sáum Hringadróttinssögu saman, þrátt fyrir að hann hafi marglesið og myndskreytt íslensku útgáfuna var eins og nýr heimur opnaðist. Hann var jafn þekktur fyrir teikningar sýnar, útilistaverk og hönnun, þar sem hann sameinaði fortíð og nútíð. Í gegnum langan feril sinn skapaði hann list sem talaði beint til þeirra sem vildu upplifa hugrif fornrar menningar og vakti til umhugsunar um bæði sögu okkar og menningu, hugur hans stoppaði aldrei.

Það væri varlega sagt að pabbi hafi verið hugmyndaríkur og hann óttaðist aldrei að takast á við stór og metnaðarfull verkefni. Eitt af hans stærstu og metnaðarfyllstu verkefnum var hönnun á þemagarði byggðum á Eddukvæðunum og í framhaldi af því hönnun og þróun á Heimsskautsgerðinu við Raufarhöfn.

Ég kom að gerð áreiðanleikakönnunum fyrir bæði verkefnin og mér er minnistæt símtal sem við pabbi áttum með þeim sem höfðu komið að hönnun Paramount og Six Flag America í Bandadríkjunum, þeir vildu finna verkefninu farveg annars staðar og vildu meina að Ísland væri of lítið enda vorum við bara að fá rétt um 350-400.000 ferðamenn til landsins á þeim tíma. Líkt og Eddugarðurinn, þá er Heimskautsgerðið ekki bara listaverk heldur heill heimur, innblásinn af norrænni goðafræði og fornum textum eins og Völuspá. Verkefnið tengir forna fræði við náttúruna, þar sem steinar eru settir upp til að mynda stórfenglegt listaverk. Fullklárað verður Heimskautsgerðið eitt af stærstu útilistaverkum sem heimurinn hefur séð og mun lifa áfram sem vitnisburður um sköpunargleði og hugrekki hans og þeirra sem unnu með honum.

Það eru mörg atvik og margar persónur sem mér eru minnisstæðar, eitt af þeim atvikum sem ég minnist með hlýju var að sjá grein í norsku vefriti þar sem voru myndir af því þegar hann hitti konung Noregs og drottninguna í Mehamn og sagði þessi ódauðlegu orð um kónginn við blaðamann Du vet, han er en konge av og for folket, og jeg er en konge i kunsten. (Þú veist, hann er konungur fólksins, og ég er konungur listar Við erum jú báðir kóngar.) Það fór vel á með þeim þegar hann fór yfir hvers vegna Haraldur hárfagri" sameinaði Noreg og færði þeim að gjöf postulínslampa sem hann hannaði fyrir fund þeirra. Þetta augnablik var táknrænt fyrir þá sögu- og sköpunargleði sem einkenndi pabba, bæði í list hans og í samskiptum við aðra.

Pabbi vann að sköpun fram á síðasta dag og það er mér ómetanlegt að ég átti samtal við hann daginn áður en hann féll frá, þar sem við ræddum um verkefni sem hann var að vinna að. Hann hafði brennandi áhuga á að fá okkur systkinin með sér í þau (það var aldrei eitt). Það var auðséð að hann var fullur af hugmyndum og sköpunargleði allt til enda, hann hreinlega bjó í eigin hugarheimi þar sem hann var sjálfum sér nógur.

Þegar ég hugsa til baka koma upp atvik með pabba sem teljast í hundruðum og erfitt að segja frá þeim öllum hérna, ég ætla samt að nefna tvö í viðbót; það fyrsta er þegar hann vann við að hanna og þróa Útvegsspilið, ég man þegar ég sat í borðstofunni heima á Ránargötu þar sem hann fékk okkur til að spila, skoða hvernig það virkaði og aðstoða við þróunina, og síðan þegar við vorum fengin til að pakka spilinu og ég læddi einni og einni töggu í plastpokann með frystihúsunum og bátunum sá ég að hann brosti, hann fattaði grínið.

Annað eftirminnilegt augnablik er krýningin hans sem keisara Atlantis. Þetta var ein stærsta listauppákoma sem Ísland hefur séð, þar sem list, skáldskapur og táknfræði komu saman í einstakri athöfn. Hann og góður vinur hans allsherjargoðinn hófu athöfnina með því að helga mismunandi staði á landinu fjórum höfuðþáttum náttúrunnar: lofti, vatni, jörðu og eldi. Krýningin var ekki bara táknræn heldur einnig djúpstæð tjáning á list pabba og sýn hans á veröldina, þar sem goðsagnir og náttúra urðu eitt. Hann ásamt félögum sínum gaf síðan út bók tengda verkefninu í nafni höfundar sem ekki var til og opnaði sendiráð í miðbæ Reykjavikur.

Pabbi lifði fyrir sköpun og hefði gjarnan mátt vera með jafn mikinn áhuga á því að markaðssetja sig og skapa sér tekjur í kringum sköpun sína, fyrir honum snérist þetta meira um hugmyndina en framkvæmdina, eitthvað sem við systkinin höfum þurft að takast á við þar sem aðrir hafa eignað sér sköpun hans. Hann leitaði alltaf nýrra leiða til að tjá sig, hvort sem það var með litum, skúlptúr eða í gegnum aðra miðla eins og veggi þar sem hann bjó hverju sinni.

Pabbi var mikill smiður hugmynda og lagði sig fram við að koma frumlegum og kraftmiklum verkum í form. Hann var ekki bara listamaður, heldur var hann líka forvitinn rannsakandi sem leitaði stöðugt að nýjum leiðum til að tjá sig og kanna heiminn í kringum sig. Til marks um það er verkefni þar sem hann bað mig um að skoða hvernig hann gæti notað gervigreind til að þróa og hanna, eftir að hafa prófað í nokkra mánuði þá sagði hann, ég held að hún sé ekki alveg tilbúin fyrir mig og brosti.

Það er erfitt að setja í orð hversu mikill missir þetta er. Pabbi skilur eftir sig stórt tómarúm í hjarta mínu og ég minnist hans með þakklæti fyrir alla þá visku og væntumþykju sem hann gaf mér, og fyrir ómetanlega arfleifðina sem hann skilur eftir sig.

Það sem ég er honum þakklátastur fyrir er að hann sýndi mér að það er í lagi að vera óhræddur við að prófa eitthvað nýtt og standa upp þó að það gangi ekki og það sem ég er glaðastur með er að ég náði að tala við hann daginn áður enn hann dó og segja honum að ég elskaði hann.

Hvíl í friði, elsku pabbi. Þín minning lifir í hjörtum þeirra sem þekktu þig og í verkum þínum.