Ayurveda, systurvísindi jógafræðanna er mjög heillandi heimur sem kennir okkur að lifa í takti við náttúruna í kring um okkur og innra með okkur. Að fylgja árstíðunum og takti dagsins og að hlusta á líkamann. Við eigum það stundum til að borða með huganum og týna sambandinu við líkamann. Eftir því sem við öðlumst betra samband við hvað við þurfum þá fer hugurinn að fylgja með og við förum að sækja í það sem er gott fyrir okkur.
Nærandi og jafnvægisgefandi viska náttúrunnar birtist okkur í gegnum fæðu hennar. Bragð náttúrunnar er mismunandi tjáning á fjölbreytileika hennar og hver bragðtegund hefur mismunandi áhrif á okkur. Á sanskrít hefur orðið rasa sem merkir bragð margar fleiri merkingar eins og upplifun, eldmóður, safi og blóðvökvi. Rasa er eins konar kjarni lífsins og hefur áhrif á alla tilveru okkar, allt frá líkamsbyggingu og líkamlegum eiginleikum yfir i ástand hugans og vitundar okkar. Í Ayurveda er litið á bragð sem mikilvægan þátt í heilsu okkar.Það snýr ekki bara að því hvernig maturinn bragðast okkur heldur líka hvernig lífið "bragðast" okkur. Sama fæða getur haft mismunandi bragð eftir þvi hvar hún er ræktuð, hvernig staðið er að ræktuninni og hvort þarf að flytja hana langar leiðir.
Þegar bragð er notað í réttum hlutföllum, hvert um sig og saman, þá hefur það jafnvægisgefandi áhrif á líkamann. Bragðtegundirnar eru sex: Sætt, súrt, salt, sterkt, beiskt og samanherpandi. Mismunandi hópar af bragðlaukum á tungunni skynja bragð og senda skilaboð til heilans. Þaðan fara út skilaboð sem hafa bein áhrif á meltinguna og líka á allar frumur líkamans, vefi, líffæri og líffærakerfi.
Sætt er það bragð sem við á Vesturlöndum höfum tilhneigingu til að ofnota. Í hófi gefur sætt bragð okkur lífskraft og er mjög heilnæmt fyrir líkamann. Sætt er ekki bara sykur heldur eru td. hrísgrjón, hveiti og döðlur dæmi um mat sem gefur sætt bragð. Of mikið af sætu bragði gerir okkur kvefsækin, veldur hósta, stíflar nefið, gerir okkur þung á líkama og sál. Of mikið sætt gerir okkur löt og getur valdið offitu.
Súrt er frískandi, örvar matarlystina og bætir meltinguna. Of mikið súrt getur truflað meltinguna og þurrkað himnur líkamans. Salt gefur okkur stöðugleika, viðheldur vökvajafnvægi, losar um hægðir og gefur lífinu bragð. Of mikið salt kemur ójafnvægi á blóðið. Sterkt bragð er létt, þurrkandi og hitandi. Sterkt bragð örvar blóðrásina, opnar stíflur og drepur bakteríur. Það gerir okkur skýr í hugsun. Í of miklu magni er það þurrkandi og getur truflað taugakerfið. Beiskt bragð er það bragð sem vantar mest í vestrænu mataræði. Það er td. í aloe vera, fenugreek, klettasalati, fíflablöðum og túrmeriki. Það styrkir meltinguna og lifrina, kælir og hefur jákvæð áhrif á húðina. Beiskt bragð hjálpar líkamanum að hreinsa burtu óhreinindi. Of mikið beiskt bragð kælir og þurrkar og getur valdið næringarskorti. Samandragandi bragð er í granateplum, kjúklingabaunum og alfa alfa spírum. Það aðstoðar við að græða magasár og gefur okkur fókus ef notað í hófi. Of mikið af því þurrkar líkamann og getur valdið hægðatregðu.
Þegar við notum allar sex bragðtegundirnar í náttúrulegri, heilnæmri máltíð, þá nærist líkaminn vel. Við förum sátt frá borðinu og verðum minna fíkin í aukabita. Við byggjum upp heilbrigðan líkama, aukum orkuna og styrkjum ónæmiskerfið. Þegar þú borðar máltíð sem er með jafnvægi á öllum sex bragðtegundunum þá upplifirðu léttleika, vellíðan og innri frið.
Það er mjög gagnlegt að þekkja líkamsgerð okkar í ayurveda til að vita hvaða bragð við þurfum að leggja áherslu á og hvað við eigum að forðast. En ef við erum í sæmilega góðu jafnvægi þá segir líkaminn okkur hvað við þurfum. Við getum látið bragðlaukana vísa okkur veginn að góðri heilsu.
Megi líf þitt vera bragðmikið og gefandi á öllum sviðum.
Ég býð upp á heildræna heilsuráðgjöf og get boðið þér að koma og fá stuðning við að greina líkamsgerð þína og finna hvað þú þarft til að finna betra jafnvægi á huga og líkama. Velkomið að senda mér tölvupóst ef þú vilt fá nánari upplýsingar.
Guðrún Arnalds, jógakennari, markþjálfi, hómópati og heildrænn heilsuráðgjafi.
andartak@andartak.is