Það þjást að meðaltali um 30% einstaklinga af svefnleysi einhvern hluta ævinnar. Svefn er mikilvægur þáttur í að viðhalda góðri heilsu. Rannsóknir hafa sýnt fram á að svefn og þarmaflóra hafa veruleg áhrif hvort á annað.
TAUGAKERFIÐ - meltingarvegurinn og þarmaflóran
Maðurinn á í samhagsmunalegu (symbiotic) sambandi við þær örverur sem búa í meltingarvegi hans. Það er alltaf að koma betur í ljós hversu miklu þessar örverur ráða þegar kemur að heila- og taugastarfssemi og almennri líðan (1, 2, 3).
Stanslaus samskipti eiga sér stað milli heila og garna og spilar þarmaflóran þar stórt hlutverk (gut-brain-microbitoa-axis). Taugakerfið og örveruflóra þarma vinna saman flókin störf (4). Röskun á þessari örveruflóru eykur líkur á langvinnum sjúkdómum og hefur áhrif á svefn og svefngæði.
VAGUSTAUG - boðberi alls
Taugakerfið hefur með skynjun að gera, hreyfistarfssemi og hversu vel meltingarfærin starfa. Þarmaflóran hefur áhrif á hversu mikið af bólgumyndandi og bólgueyðandi frumuboðum fer út í líkamann. Þessi frumuboðar hafa bein áhrif á heilann með þátttöku Vagustaugar, sem er hluti miðtaugakerfis (4).
EFNASKIPTI og svefn
Sýnt hefur verið fram á að svefnrof, sem er t.d. algengt vandamál þegar kemur að kæfisvefni, hefur áhrif á neysluvenjur. Svefnrof raskar einnig þarmaflórunni, hagstæðum bakteríum fækkar á meðan óhagstæðum bakteríum fjölgar. Þetta tvennt eykur líkur á fitusöfnun, einkum kviðfitu, og efnaskipavandamálum (sykursýki II, hækkaðri blóðfitu og háþrýsting). Þessi einkenni geta síðar leitt til offitu, efnaskiptasjúkdóma og ýmissa bólgusjúkdóma (5).
SVEFN og ofþyngd
Súrefnisþurrð getur haft áhrif á líkamsþyngd (5). Í rannsókn sem var gerð á músum kom í ljós að þegar mýsnar fengu minnkað magn súrefnis, sambærilegt og gerist í kæfisvefni, hafði það veruleg áhrif á heilbrigði þarmaflóru þeirra. Hlutföll Firmicutes jukust á kostnað Baceroidetes. Firmicutes ná meiri orku út úr fæðinu (eykur líkur á ofþyngd) ásamt því að draga úr/hægja á fitubrennslu (6).
MATARÆÐI - lífsklukkan og sjúkdómar
Að snúa sólahringnum við eða að “rugla líkamsklukkunni” getur raskað þarmaflórunni og haft áhrif á efnaskipti líkamans (7). Fæðið ræður því hversu vel eða illa við höndlum slíka breytingu.
Örverur í meltingarvegi skynja hvað, hvenær og hve mikið af fæðu er neytt. Þær framleiða efnaskiptaboðefni í framhaldi af því. Þar af leiðandi hefur fæði sem inniheldur hátt hlutfall sykurs og slæmrar fitu (high-fat, high-sugar Western-type diet) slæm áhrif, þar sem önnur boðefni eru framleidd en þegar hollrar fæðu er neytt. Afleiðingin er þá m.a. offita (7).
Röskun á lífeðlislegri starfssemi (circadian rythm) hjá t.d. vaktavinnufólki og öðrum þeim sem snúa sólahringnum við eykur líkur á bólgusjúkdómum og ofþyngd.
MATARÆÐI skiptir máli
Mataræði hefur áhrif á samsetningu þarmaflóru. Heilbrigð þarmaflóra ásamt inntöku á góðum gerlum (probiotics) hefur áhrif á heilsu, dregur úr og getur komið í veg fyrir bólgusjúkóma auk þess að hafa jákvæð áhrif á svefn og svefngæði.