„Stoltið og réttsýnin geta verið skrítin systkin, sérstaklega þegar við upplifum að eitthvað hafi verið gert á okkar hlut. Við eigum erfitt með að kyngja stoltinu þó að það sé augljóslega okkur í hag. Við mætum hörðu með hörðu af því að við lítum hlutina með okkar augum og eigum rétt á því,“ segir Valgeir Magnússon auglýsinga- og markaðsmaður í nýjum pistli á Smartlandi:
Hver kannast ekki við manninn sem mætir reiður inn í verslun með bilaðan hlut og rausar um hvað þetta sé mikið drasl. Hann sé nýbúinn að kaupa hlutinn og hann virki ekki. Eftir augnablik kemur í ljós að hann hafði bara gleymt að kveikja á hlutum eða setja hann í samband eða gert einhver einföld mistök. Svokölluð BÍN-villa, það er „bilun í notanda.“ Þegar viðkomandi er svo bent á þessi einföldu litlu mistök sín þá kemur rúsínan: „Já, en þetta er samt drasl!“ Því viðkomandi getur ekki viðurkennt að hafa haft rangt fyrir sér og í raun haft gert að fífli með rausi um hvað hluturinn sé lélegur þegar það var í raun bara hann sem var vitlaus. Svo strunsar viðkomandi út.
En þessi hegðun einskorðast ekki við nokkra skapstygga eldri karla. Þetta er í okkur öllum, í einhverjum mæli. Við æðum kannski ekki brjáluð inn í verslun, en þegar brotið er á rétti okkar eða við teljum að svo sé, þá leyfum við reiðinni stundum að taka stjórnina. Flautum á fávitana í umferðinni, til dæmis. Við mætum tilbúin með svör ef við höldum að einhver muni setja út á okkur. Við þurfum að halda andliti.
Ég man eftir einni sögu af mér sjálfum sem lýsir þessu vel. Fyrir nokkrum árum var ég að leita að stæði við Höfðabakka og þar var bara eitt stæði laust. Vandamálið var að bíllinn í stæðinu við hliðina var svo illa lagður að hann var hálfur inn í stæðinu sem var laust. En þar sem ekkert annað stæði var í augsýn þá ákvað ég að reyna að troða mér inn í þetta stæði og komast út úr bílnum. Þessi aðgerð heppnaðist og ég náði að koma mér inn. Ég hugsaði með mér að sá sem lagði svona illa gæti bara farið inn farþegamegin og troðið sér yfir í bílstjórasætið til að komast burtu, því nóg var plássið þeim megin við bílinn. Að svo búnu fór ég inn í húsið og upp á 6. hæð, þangað sem ég átti erindi. Þegar ég sat þar í fundarherbergi hringdi hjá mér síminn. Þar kynnti sig maður frá bílaleigunni sem sem átti bílinn. „Sæll, getur verið að þú sért staddur á Höfðabakka?“ spurði maðurinn og ég fann hvernig pirringurinn fór af stað inn í mér. „Já, ég er það,” svaraði ég. „Það hringdi í mig maður í vandræðum með að komast inn í bílinn sinn og spyr hvort það sé möguleiki að þú færir þig svo hann komist inn í bílinn.”
Ég svaraði með þjósti: „Hann hefði þá kannski átt að leggja betur en ekki vera hálfur inn á stæðinu við liðina,” sagði ég og ætlaði bara að sitja kyrr og láta hann finna fyrir því úti á stæðinu.
„Ég veit nú ekkert um það en hann hringdi bara hér í vandræðum,“ svaraði maðurinn frá bílaleigunni.
Ég ákvað að sitja kyrr og klára það sem ég var að gera og fara svo niður, hann það skilið fyrir að leggja svona eins og ansi og taka tvö stæði. Á leiðinni niður undirbjó ég mig undir það sem koma skyldi þegar maðurinn myndi láta mig heyra það fyrir að loka sig úti úr bílnum. Ég myndi segja.
„Þú lagðir svona illa og þá geturðu bara farið inn farþegamegin og klifrað yfir. Af hverju er það mitt vandamál að þú kunnir ekki að leggja?”
Þegar ég gekk að bílnum fann ég hvernig hjartslátturinn jókst og ég varð betur og betur tilbúinn í rifrildið sem var að koma. Ég sá mannin standa fyrir framan bílinn sinn og horfa í áttina að mér. Þetta var mjög breiður maður og þegar ég nálgaðsiðst spurði ég hvort hann væri sá sem kæmist ekki inn í bílinn sinn. „Já, ég er maðurinn. Fyrirgefðu hvað ég lagði eins og asni. Þetta er allt mér að kenna. Ég er líka svo feitur að ég næ ekki að fara inn farþegamegin og klifra yfir. Annars hefði ég bara gert það. En því miður gat ég það ekki. Ég vona að ég hafi ekki truflað þig of mikið. Ef þú gætir bakkað út, þá gæti ég farið.“
Ég stóð og hofði á hann í smá stund og allt sem ég hafði undirbúið í huganum varð að engu. Ég fékk ekki að rífast, eins tilbúinn og ég var. Rifrildið var tekið af mér. „Já, ekkert mál,“ svaraði ég og færði bílinn. Ég náði að setja smá pirring og lítilsvirðingu í málróminn svo ég fengi eitthvað út úr þessu.
En þegar ég var að bakka bílnum mínum úr stæðinu hugsaði ég með mér: „Hvaða fáviti er ég að byggja upp alla þessa spennu og eyða orku í eitthvað sem ekkert varð. Af hverju varð ég núna allt í einu pirraður yfir því að fá ekki rifrildið sem ég hafði samt engan áhuga á?“
Ég vinn við samskipti og er stöðugt að hjálpa fólki hvernig best er að haga samskiptum á alla vegu. Oft þegar stjórnendur eru í krísu þá hjálpa ég við að hafa samskiptin yfirveguð og skipuleg til að risaeðluheilinn yfirtaki ekki aðstæður og eyðileggi, í stað þess að laga. Því þegar risaeðluheilinn okkar tekur við stjórninni þá búum við til spíral vondra samskipta sem aldrei enda vel. Samt féll ég í þessa gildru, sem enginn lagði fyrir mig nema ég sjálfur. En sá sem lagði bílnum sínum svona illa afvopnaði mig með besta vopninu í vopnabúri samskiptanna. Hann tók sökina á sig og baðst afsökunar. Hann kyngdi stolti sínu til að ná sínum markmiðum. Hann þurfti bara að komast inn í bílinn sinn.
Til að ná samkomulagi um hvað sem er, þá er það alltaf kostur að setja egóið til hliðar. Ef það er ekki hægt þá er alltaf hætta á því að það þvælist fyrir og samkomulag náist ekki þó svo að báðir aðilar kunni að hafa verulegan hag af því. Eingöngu vegna þess að þverir einstaklingar þurfa að halda andliti. Eftir að hafa fylgst með núverandi kjaradeilu eins og boxkeppni í beinni, þá fór ég að velta þessu fyrir mér.