Stríð án enda

Stríð hef­ur geisað í norðurhluta Lundúna­borgar í meira heila öld. Hinar stríðandi fy­lk­ing­ar eru knatts­py­rnu­f­élög­in Arsenal og Tot­t­enham Hotsp­ur og eru kærleikar þei­rra í millum væg­ast sagt litlir eftir ót­rúlega uppák­omu árið 1919.

Stríð þetta má rekja aft­ur til árs­ins 1913. Arsenal var á þeim tíma blásnautt félag með lítið fy­lgi í leit að nýjum höfuðstöðvum. Liðið hafði fallið í 2. deild um vorið og stjórnarf­ormaðurinn, Sir Henry Nor­ris, sem hafði mikinn metnað fy­r­ir hönd Arsenal, sá að eina leiðin til að gera það að stórv­eldi var að yf­i­r­gefa heim­avöllinn, Manor Gr­ound, í suðvest­u­r­hluta borgarinnar. Aðgengi alm­ennings að vellinum var ekki næg­ilega gott og því nauðsy­nlegt að róa á önnur mið.

Eftir japl, jaml og fuður fann Nor­ris stað fy­r­ir hinn nýja heim­avöll í Norður-Lundúnum, nánar til­t­ekið í Highbury-hverfinu í Islin­g­t­on. Hann tók þar á leigu land í eigu Guðfræðihásk­óla St. John's. Staðurinn var í fjölm­ennu hverfi og það sem mestu máli ski­p­ti steinsnar frá næstu neðanj­arðar­lesta­rstöð, Gilles­pie Road. Sú stöð er aðdá­endum Arsenal að góðu kunn en hún ber nú nafn félags­ins. Þökk sé Nor­ris.

Arsenal hugði gott til glóðarinnar en nágrannaliðunum, Tot­t­enham Hotsp­ur og Cla­p­t­on Or­i­ent, var ekki skem­mt enda bæði í minna en fjög­u­rra mí­lna fj­arlægð frá Highbury. Tot­t­enham hafði varið stórfé til uppby­gg­ing­ar á heim­avelli sínum, Whi­te Hart Lane, og hafði lítinn áhuga á því að deila hy­lli íbúa hverfis­ins með öðru félagi. Vildi það burt af sínu yf­i­rráðasvæði. Flutning­u­rinn var því kærður til stjórnar deildark­eppninnar. Nokkuð sem ekki hafði gerst í ann­an tíma. Kær­unni var þó vísað frá enda eng­in lög sem gátu bannað flutning af þessu tagi.

Stríðið milli Arsenal og Tot­t­enham var hafið.

Henry ga­mli Nor­ris var með ráð undir rifi hver­ju,

Bragðaref­u­rinn Nor­ris

Þetta er þó hég­ilja saman­borið við það sem gerðist næst. Arsenal barðist áfram í bökkum þrátt fy­r­ir flutninginn og síðasta vet­u­rinn áður en heim­sst­y­r­jöld­in fy­rri ska­ll á hafnaði liðið í fi­m­m­ta sæti í 2. deild. Tot­t­enham átti líka erfitt uppd­r­áttar þann vet­ur, varð í neðsta sæti í 1. deild. Áður en keppni hó­fst á ný haustið 1919 var ákveðið að fjölga liðum í 1. deild úr 20 í 22. Þetta hafði verið gert nokk­rum sinnum áður og regl­urnar sáraeinfaldar, ef­stu tvö liðin í 2. deild komu upp og neðstu tvö í 1. deild héldu sætum sínum. Við blasti að gera þetta með sama hætti. Sir Henry Nor­ris var á öðru máli.

Hann hafði verið sleginn til riddara árið 1917 og sat þegar hér er komið sögu á breska þing­inu. Mánuðina á undan notaði hann því öll sín áhrif til að "tala" Arsenal upp í 1. deild - á kostnað Tot­t­enham. Nor­ris lét það ekki hafa nein áhrif á sig að Arsenal hafði lent í 5. sæti í 2. deild vet­u­rinn fy­r­ir stríð. Það var au­ka­atriði.

Fljótt á litið vi­rt­ist Nor­ris ekki hafa nein efnisleg rök fy­r­ir máli sínu. Hann brá því á það ráð að gera keppni í deildinni vet­u­rinn 1914-15 tort­ry­gg­ilega.

Orðró­m­ur hafði verið um að lið og leik­m­enn hefðu haft rangt við þennan vet­ur og eftir dúk og disk féll dó­m­ur í einu slí­ku máli.

Manc­hes­t­er Uni­ted og Liverpool voru þá dæmd fy­r­ir að ha­græða úrslitum í inn­byrðisleik liðanna. Uni­ted hafði farið með sig­ur af hólmi, 2:0, sem þýddi að liðið hafði skriðið upp fy­r­ir Chels­ea í 18. sæti og þar með sloppið við fall. Nor­ris notaði þetta til að benda á að sitt­hvað væri rotið í Danav­eldi. Það skal þó tekið fram að ekki lék grunur á því að botnliðin tvö, Chels­ea og Tot­t­enham, hefðu óhreint mjöl í pokahorninu.

Hvaða fort­ölum Nor­ris beitti stjórnarf­or­m­enn annar­ra félaga verður allt­af ráðgáta. En hann fékk sínu framg­engt á fundi sem ha­ldinn var um málið sum­arið 1919.

Fundu­rinn fór vel af stað. Toppliðin tvö í 2. deild, Der­by County og Prest­on North End, voru einróma kos­in upp í 1. deild og enginn ágreini­ng­ur var um það að næstneðsta liðið í 1. deild, Chels­ea, héldi sæti sínu. Svo féll spr­eng­jan.

John McKenna, stjórnarf­ormaður Liverpool og ald­avinur Nor­ris, bar upp tillögu þess efnis að Arsenal hly­ti síðasta la­usa sætið í 1. deild en ekki Tot­t­enham. Rök hans voru þau að Arsenal hefði þjónað deildark­eppninni bet­ur gegnum tíðina og verið þar fi­m­m­t­án árum leng­ur en Tot­t­enham.

Ha­rry Kane skor­ar iðulega í leik­jum sínum fy­r­ir Tot­t­enham gegn Arsenal. AFP

Fundað í Undra­landi?

Þetta voru vitas­ku­ld ha­ld­la­us rök enda hafði deild­in ald­r­ei verið rekin á þeim fors­endum að rey­ndari félög væru rétt­hærri en önnur. Þar fy­r­ir utan höfðu Úlf­arnir, sem höfnuðu í 4. sæti í 2. deild 1915 - einu fy­r­ir ofan Arsenal - verið aðilar að deildark­eppninni fjórum árum leng­ur en Lundúnaliðið.

Stjórnarf­ormaður Sp­u­rs, Cha­rlie Roberts, hef­ur lí­kast til ha­ldið að hann væri stadd­ur í Undra­landi og tókst ekki að tína til nein frambærileg mót­rök. Því næst var gengið til at­kvæða. Arsenal fékk 18 at­kvæði, Tot­t­enham 8, Barnsley (sem varð í þriðja sæti í 2. deild) 5, Úlf­arnir 4, Nott­ing­ham For­est (sem varð í 19. sæti í 2. deild) 3, Bir­m­ing­ham City 2 og Hull City 1. Fundi var slitið. Arsenal my­ndi leika í 1. deild en Tot­t­enham Hotsp­ur í annar­ri.

Enginn veit fy­r­ir víst hvernig þetta gat gerst en lengi á eftir var á kr­eiki orðró­m­ur þess efnis að fé hefði verið borið á menn. Það sem mælir gegn því er hins vegar sú staðrey­nd að pening­ar uxu ekki beinlínis á markst­öng­unum á Highbury á þessum tíma. Hitt er lí­klegra að völd og virðing Sir Henry Nor­ris hafi riðið bagga­muninn. Hann var aðalsmaður sem sat á þingi og menn af því tagi voru ekki á hver­ju strái í knatts­py­rnu­heim­inum á þessum árum. Hann hef­ur því að líkindum verið í aðstöðu til að la­una velg­jörðar­m­önnum Arsenal greiðann síðar.

Th­i­erry Henry naut grannaslags­ins yf­ir­leitt í botn. Stephen Carr uggl­a­ust líka. AFP

Það brey­tir ekki því að rétt­læt­inu var gróflega misboðið á téðum fundi og flestir eru sa­mm­ála um að ald­r­ei hafi önnur eins ósvinna átt sér stað í sögu ens­ku knatts­py­rnunnar. Því munu stuðnings­m­enn Tot­t­enham Hotsp­ur ald­r­ei gl­ey­ma. Til að gera illt verra hef­ur Arsenal ekki fallið úr ef­stu deild síðan 1919. Hef­ur verið þar lang­l­eng­st allra liða sa­mf­ellt. Evert­on kem­ur næst, vann sér þar síðast sæti árið 1954.

Þetta er hluti af grein um ríginn milli Arsenal og Tot­t­enham sem uppha­fl­ega bi­rt­ist í Sunnudagsblaði Mor­g­un­blaðsins 12. mars 2006.