Það var árið 1990 sem Pétri Geirssyni, veitingamanni og mjólkurfræðingi, bauðst að kaupa Hótel Borgarnes. Reksturinn á fyrirtækinu var ekki björgulegur en Pétur hafði marga fjöruna sopið á aldarfjórðungs löngum ferli í rekstri, bæði í Botnsskála og Hreðavatnsskála og því lét hann slag standa. Hann stendur enn í brúnni þótt farið sé að halla í nírætt. Synir hans tveir, Steinn og Jón, standa vaktina með honum og hann hefur ekki lagt árar í bát. Hann er enn með stórar hugmyndir á prjónunum sem hann langar til að koma á koppinn.

„Kaupin á Hótel Borgarnesi eru kannski stærsta vitleysa sem ég hef gert því það tók áratug að rétta reksturinn af og raunar fór hann ekki að skila neinu af sér fyrr en eftir bankahrun og þegar krónan féll. En ég hef ekki séð eftir þessu og mér hefur aldrei leiðst,“ segir Pétur kíminn þar sem við setjumst niður á hótelinu þegar haustið hefur gert sig heimakomið í gamla bænum í Borgarnesi.

„Hótelið gekk mjög illa og bærinn vildi selja. Ég fékk þetta á góðu verði og fyrstu árin átti Kaupfélagið 25% hlut. Það vildi ekki selja og raunar vildi það kaupa allt hótelið en sem betur fer varð ekki af því. Kaupfélagið hefur dregið saman seglin. En ég er hér enn.“

Pétur byggði fyrst við hótelið um miðjan tíunda áratuginn. Síðar keypti fyrirtækið byggingu gegnt hótelinu og tók í gagnið íbúðir og ný hótelherbergi þar. Ljósmynd/Steinn Pétursson

Tilviljanir réðu för

Það er hins vegar nokkur saga að baki þeirri tilviljun, sem Pétur kallar svo, að hann hafi gerst hóteleigandi í Borgarnesi. Hann hefur reyndar lengst sinnar ævi haft tengsl við staðinn enda var hann fimm ára gamall þegar foreldrar hans fluttu þangað í upphafi seinna stríðs, 1939.

„Ég er fæddur vestur í Hraunhreppi. Fjölskyldan flutti í Borgarnes og ég fór svo til Danmerkur 1952 til að læra mjólkurfræði. Ég kom svo heim og réði mig til mjólkurbúsins. Þar vann ég til ársins 1965 þegar ég keypti Botnsskála í Hvalfirði.“

Þegar Pétur er spurður hvað hafi orðið til þess að hann venti kvæði sínu svo gjörsamlega í kross verður karlinn nokkuð fjarrænn á svipinn.

„Það er ekki gott að segja hvernig maður dettur inn í svona. Mjólkurfræðingar voru hins vegar illa launaðir á þessum tíma og auk þess voru þeir illa þokkaðir. Þeir voru á litlu hærri launum en verkamenn og voru því oft í verkföllum í tilraunum til að bæta kjör sín. Við vorum kallaðir óvinir bænda. Ég var orðinn þreyttur á þessu og þegar ég var eitt sinn á ferð milli Borgarness og Reykjavíkur sá ég Botnsskála auglýstan til sölu og sló til.“

Þeir urðu svo fleiri skálarnir því upp úr 1980 keypti Pétur einnig Hreðavatnsskála í Norðurárdal og einhenti sér í reksturinn þar upp frá. Leigði hann Botnsskála út en á hann raunar enn þótt hann megi muna fífill sinn fegurri. Starfsemin í Hvalfjarðarbotni lagðist af þegar göngin undir fjörðinn voru tekin í notkun árið 1998.

Þurfti að stækka hótelið

En aftur að hótelinu sem síðustu ár hefur vermt sæti á listanum yfir Framúrskarandi fyrirtæki. Reksturinn á því reyndist allt öðruvísi en veitingaþjónustan sem Pétur þekkti orðið út og inn.

„Ég taldi mig auðvitað skilja þetta allt en það kom í ljós að svo var ekki. Ég las mér talsvert til og áttaði mig á að hótelið var alltof lítið eða aðeins um 36 herbergi. Til þess að hótel sér rekstrarhæf eining þurfa herbergin helst að vera 80 til 100. Ég ákvað því að stækka hótelið árið 1995 og ágætur bankamaður taldi mig hafa dottið á höfuðið. Kannski gerði ég það,“ segir Pétur og eins og endranær er stutt í brosið.

„Ég ætlaði raunar bara að fjölga herbergjunum um 16 í þessum áfanga. En þau urðu 32. Það var góður bankastjóri hér í bænum á þessum tíma sem tryggði það. Það vildi þannig til að nýbyggingin var reist úr einingum frá Loftorku og það fyrirtæki var líka í kröggum. Það hentaði því bankanum vel að lána mér fyrir stærri byggingu og auka með því umsvifin hjá iðnfyrirtækinu í bænum.“

Pétur hefur verið virkur þátttakandi í atvinnulífinu í Borgarnesi frá því um miðjan sjöunda áratuginn.

Keypti kaupfélagshúsið

Pétur hefur hins vegar ekki látið þar við sitja og það hlaut að koma að því að hann myndi ná upp í lágmarksfjölda herbergja miðað við það sem hann hafði áður lesið um. Árið 2015 réðist hann í kaup á gamla kaupfélagshúsinu sem stendur gegnt hótelinu við Egilsgötu. Það hafði fyrir löngu hætt að þjóna sem höfuðstöðvar kaupfélagsins en þess í stað verið breytt í fjölbýlishús.

„Það var allt gert af vanefnum og við höfum þurft að endurbyggja þetta allt. Sumar íbúðirnar höfum við tekið í gegn en öðrum höfum við breytt í hótelherbergi. Nú erum við með um 100 herbergi og íbúðir til útleigu og getum hýst á bilinu 170 til 180 gesti á hverjum tíma.“

Gangurinn í starfseminni hefur verið góður síðustu ár en Pétur segir að rekstrarumhverfið hafi reynst mjög krefjandi síðustu tvö til þrjú árin.

„Við erum ekki ódýr lengur eins og við vorum fyrst eftir bankahrunið. Launin eru sömuleiðis orðin mjög há og mér er sagt að í þessum geira séu þau hvergi hærri í heiminum. Launakostnaður hótela má helst ekki vera yfir 30% en er núna víðast hvar á landsbyggðinni í kringum 50%.“

Og hann segir að þetta umhverfi kalli á útsjónarsemi og að sífellt þurfi að rýna í kostnaðinn.

„Það þarf að skipuleggja sig mjög vel og halda kostnaði niðri án þess að það komi niður á þjónustunni. Þar þarf sífellt að sækja fram til þess að orðsporið haldist gott. Það er stórhættulegt að spara á því sviði en einnig í sölunni því það er fljótt að koma niður á mönnum. En þetta hefur tekist enda hef ég verið heppinn með starfsfólk. Það skiptir öllu máli enda snýst þessi þjónusta ekki um eitthvert viðmót í tölvum, heldur persónulegt viðmót sem tryggir góða upplifun gesta, m.a. í tengslum við upplýsingagjöf um hvað er á döfinni eða það sem fólk vill skoða í nágrenninu.“

Stóru hóparnir hafa nær horfið

Á hótelinu eru í dag um 25 stöðugildi en Pétur segir að þeim fækki nokkuð yfir vetrartímann. Hann segir að rekstrarumhverfið á landsbyggðinni hafi tekið miklum breytingum í hittiðfyrra.

„Þá hættu þessir stóru hópar, sem töldu kannski 30 til 35 manns að koma. Þeir gufuðu bara upp. Það voru mjög mikilvægir hópar fyrir okkur sem rekum hóteli úti á landi. Þess í stað erum við meira með lausatraffík, fólk á bílaleigubílum og slíkt.“

Hann segir raunar að höggið sem hafi komið á ferðaþjónustuna hafi ekki komið réttilega fram í opinberum tölum um gistinætur.

„Það var svo mikil svört atvinnustarfsemi í kringum þennan geira, ekki síst Airbnb og hvað það heitir nú allt saman. Sú starfsemi dróst held ég mjög harkalega saman og það kemur ekki fram í opinberum mælingum. Við fundum meira fyrir þessu með lækkandi verði á gistinóttunum.“

Pétur segir að atvinnurekendur þurfi ekki aðeins að takast á við mikinn launakostnað. Opinber gjöld séu einnig há og hafi hækkað, m.a. mótframlag atvinnurekenda í lífeyrissjóði. Hann er ekki sérstakur áhugamaður um þær stofnanir.

„Ég hef lengi haft fyrirvara á þeim og finnst þeir skila litlu til þeirra sem til þeirra greiða. Ég held að ég sé miklu betur í stakk búinn til að halda utan um mína peninga en að senda þá til einhvers annars sem týnir þeim.“

Pétur keypti Hótel Stykkishólm í upphafi nýrrar aldar og byggði strax við það. Hann seldi starfsemina árið 2007. Gunnlaugur Árnason

Keypti hótelið í Hólminum

Lífeyrissjóðirnir hafa reyndar ekki þurft að hafa miklar áhyggjur af Pétri persónulega, enda er hann enn að störfum, átján árum eftir að hann gat farið á lífeyri. Hann segir raunar að samfélagið þrýsti á fólk að hætta að vinna.

„Ég keypti Hótel Stykkishólm árið 2004 og tók það í gegn, byggði við það. En ég seldi það svo 2007 þegar ég var 72 ára og það var fyrst og fremst vegna þess að það var sífellt verið að segja mér að ég væri orðinn gamall og ætti að hætta að standa í þessu. Ég sé eftir því að hafa hlustað á það því ég seldi hótelið rétt fyrir uppsveifluna miklu. En það kemst enginn í gegnum lífið án þess að gera einhver mistök.“

Þegar Pétur er spurður nánar út í verkefnið í Stykkishólmi viðurkennir hann að hann hafi grætt nokkuð á því og hann undirstrikar um leið að hann þurfi ekki að gráta þær ákvarðanir sem hann tók í Hólminum.

Enn með stórtækar hugmyndir

Pétur segir syni sína bera hitann og þungann af rekstrinum í dag og að hann sé smátt og smátt að læra að sleppa hendinni. En það er ekki þar með sagt að hann sé ekki með mörg járn í eldinum. Hann keypti fyrir nokkrum árum gamla mjólkursamlagshúsið í gamla bænum í Borgarnesi sem teiknað var af Guðjóni Samúelssyni og er með stórtækar hugmyndir um framtíðarhlutverk þess.

„Mig langar til þess að byggja þar upp einskonar veðurfarssafn sem yrði helgað pólunum í norðri og suðri. Mig langar til að nefna það Pourquoi-Pas? eða Hvers vegna ekki?“

Heiti safnsins myndi þar með vísa til franska rannsóknarskipsins sem fórst úti fyrir Mýrum í ofsaveðri árið 1936. Það steytti á skerinu Hnokka og fórust með því 40 leiðangursmenn en aðeins einn lifði af.

„Það fer vel á því að nefna veðurfarssafn í höfuðið á þessu skipi. Öll veður á Mýrum voru í mínu ungdæmi miðuð við veðrið þegar skipið fórst. „Var það verra eða skárra en Pourquoi-Pas?-veðrið?“ spurði fólk.“

Pétur segist ekki viss um hvenær hann komi safninu á laggirnar en hann hefur m.a. kallað veður- og fjölfræðingana Trausta Jónsson og Þór Jakobsson til ráðuneytis við sig um uppbygginguna. „Ég þarf eiginlega að ráða einhvern í þetta með mér. Ég er orðinn of gamall til þess að standa í þessu einn,“ segir Pétur. Hann er þó ekki af baki dottinn, og klæjar að komast í enn eitt krefjandi verkefnið, rétt eins og árið 1965, þegar hann festi kaup á Botnsskála fyrir hálfgerða tilviljun. ses@mbl.is