Viðskipti | mbl | 9.10.2008 | 6:58 | Uppfært 7:20

Atburðir í Bretlandi felldu Kaupþing

Sigurður Einarsson. mbl.is/Kristinn

Sigurður Einarsson, stjórnarformaður Kaupþings, segir að yfirtaka breskra stjórnvalda á innlánsreikningnum Kaupthing Edge í gær, og síðan þvinguð greiðslustöðvun Singer & Friedlander, dótturfélags bankans í Lundúnum, hafi verið túlkuð sem tæknileg vanefnd á lánasamningi af lánardrottnum Kaupþings. Engu máli hafi skipt þótt lausafjárstaða móðurfélagsins væri sterk og rekstrarstaða hans sömuleiðis.

Þetta kemur fram í yfirlýsingu frá Sigurði, sem send var í morgun. Sigurður segir, að þegar stjórn Kaupþings fór yfir stöðu bankans á vinnufundi dagana 25.-26. september hafi rekstur bankans gengið vel og ljóst þótt að afkoma þriðja ársfjórðungs yrði góð. Að meðaltali höfðu innlán aukist um tæpa fjóra milljarða króna hvern dag undanfarna sex mánuði. Lausafjárstaða bankans var því góð og áform uppi um að hefja uppkaup á skuldabréfum útgefnum af bankanum.

Lausafjárstaða Kaupthing Singer & Friedlander, dótturfélags bankans í Bretlandi, hafi einnig verið góð og líkast til best meðal allra banka í Bretlandi.

Sigurður segir, að Kaupþing hafi um langt skeið búið sig undir niðursveiflu á verðbréfamörkuðum og þá einkum og sér í lagi á Íslandi enda hafði það blasað við í allnokkur ár að gengi krónunnar var alltof hátt skráð. Til að mæta hugsanlegri niðursveiflu hafði Kaupþing varið eigið fé sitt með því að færa það í erlenda mynt, dregið úr vexti lána til fyrirtækja á Íslandi og gefið eftir markaðshlutdeild á því sviði. Kaupþing hafði ekki markaðssett lán í erlendri mynt. Þá hafði bankinn aukið verðtryggðar eignir í eignasafni sínu á Íslandi og stóraukið hlut innlána í fjármögnun sinni.

„Um svipað leyti voru óveðurský tekin að hrannast upp á alþjóðlegum
fjármálamörkuðum og traust þvarr hratt á milli fjármálastofnana. Bankar urðu tregari til að lána hver öðrum og kölluðu inn lán. Að morgni 29. september bárust fréttir af erfiðleikum Glitnis og yfirvöld tilkynntu áform um kaup á 75% hlut í bankanum. Hófst þá atburðarás sem enginn sá fyrir eða gat haft stjórn á. Þetta smitaði út frá sér í íslenska hagkerfinu og krónan hóf frjálst fall. Lánshæfismatsfyrirtæki lækkuðu lánshæfismat ríkisins og íslensku bankanna og erlendir fjárfestar hrundu af stað skriðu þar sem þeir reyndu að losa sig við íslenskar eignir óháð því hversu traustar þær voru.

Eftir að breskir innstæðueigendur drógu innstæður sínar úr Icesave, innlánareikningi Landsbankans í Bretlandi tók Fjármálaeftirlitið yfir stjórnun Landsbankans. Í kjölfar þeirra frétta jókst verulega útflæði innlána hjá Kaupthing Edge í Bretlandi, þrátt fyrir að sá grundvallarmunur væri á Kaupthing Edge og Icesave að Kaupthing Edge var tryggt af breska innstæðutryggingasjóðnum en Icesave af þeim íslenska.

Eftir að breski fjármálaráðherrann lýsti því yfir að Íslendingar hygðust ekki standa við skuldbindingar sínar gagnvart breskum innstæðueigendum, tók breska fjármálaeftirlitið Kaupthing Edge af dótturfyrirtæki bankans Kaupthing Singer & Friedlander. Í kjölfar þess var Kaupthing Singer & Friedlander sett í greiðslustöðvun og vísuðu lánadrottnar Kaupþings banka hf. þá til þess að greiðslustöðvun dótturfyrirtækis væri vanefnd samkvæmt ákvæðum lánasamninga móðurfélagsins og því ígildi greiðslufalls. Skipti þá engu að lausafé móðurfélagsins væri nægjanlegt og staða þess góð," segir í yfirlýsingu Sigurðar.