Viðskipti | mbl | 3.5.2013 | 13:52 | Uppfært 16:26

Óþægilega nálægt samdrætti

Greiningardeild Arion banka segir að koma þurfi til fjárfestinga eigi hagkerfið ekki að detta niður í samdrátt. Morgunblaðið/Helgi Bjarnason

Þegar staða íslenska hagkerfisins er skoðuð í svokölluðu iðuriti kemur í ljós að það er óþægilega nálægt samdrætti. Greiningardeild Arion banka notar greiningaraðferðina í nýjustu markaðspunktum sínum, en þar sést að hagkerfið er nú í hægagangi.

Eins og sést á meðfylgjandi mynd fór hagkerfið á fyrsta hluta ársins úr vaxtarskeiði niður í hægagang, en auk þessara tveggja flokka sýnir iðurit einnig samdráttarskeið og bata.

Segir greiningardeildin að þegar áhrif hagsveiflunnar, sem hófst með falli íslensku bankanna árið 2008, á landsframleiðslu séu teiknuð upp á iðurit komi í ljós nokkuð hefðbundið mynstur, þar sem landsframleiðslan færist kassa úr kassa í hringlaga hreyfingu umhverfis miðju myndarinnar.

Gætum stefnt í samdrátt

Gaf þetta meðal annars góða vísbendingu um að hagkerfið væri að stefna í hægagang strax í lok árs 2011, sem reyndist svo einmitt raunin á árinu 2012. Sé horft til þróunar breytanna síðustu fjóra áratugi hefur færsla úr hægagangskassanum átt sér stað yfir í vaxtarkassann í tæplega 75% tilvika, en í samdráttarkassann í 25% tilvika.

Hafsteinn Hafsteinsson, sérfræðingur hjá greiningardeildinni, segir í samtali við mbl.is að þrátt fyrir líkur á því að hagkerfið fari í samdrátt, þá sé ekki nógu skýrt í hvaða átt breytan sé að fara, en það megi þó segja að Ísland sé þessa stundina óþægilega nálægt samdrættinum. Hann segir að mestu skipti í þessu samhengi hvort fjárfestingar fari í gang eða ekki, en slíkt gæti skotið okkur aftur upp í vaxtarskeið í stað samdráttar.

Húsnæðisverðið sleikir mörkin milli jákvæðs og neikvæðs vaxtar

Með þessari aðferð má einnig skoða fleiri breytur en hagkerfið í heild. Meðal annars skoðar greiningardeildin húsnæðisverð, en sé raunverð húsnæðis sett upp í iðurit birtist svipuð mynd og af hagkerfinu.

Þar sést þróun breytunnar síðan húsnæðisverð tók að falla á fyrri hluta árs 2008 og fram í mars 2013, en eftir sæmilegan hækkunarsprett á árinu 2011 og frameftir ári 2012 virðist húsnæðismarkaðurinn nú einnig kominn í hægagang í takt við hagkerfið.

Heildarstefnan undanfarna mánuði virðist, að sögn greiningarinnar, frekar vera í átt að samdráttarkassanum, en iðuritið hefur sleikt mörkin milli neikvæðs og jákvæðs vaxtar á árinu. Hvort breytan fer yfir mörkin og húsnæðisverð tekur að lækka að raunvirði ræðst af því hvort hagkerfið tekur við sér.