Hlutfall smálána af heildarkröfum þeirra sem sækja um ráðgjöf eða greiðsluaðlögun hjá umboðsmanni skuldara hefur vaxið umtalsvert á undanförnum árum.
Ásta Sigrún Helgadóttir, umboðsmaður skuldara, segir að nú sé svo komið að hlutfall smálána af heildarskuldum umsækjenda er nú í fyrsta skipti hærra en hlutfall fasteignalána.
Þetta kemur fram í tilkynningu frá embættinu.
Ásta Sigrún segir ennfremur, að á árinu 2017 hafi hlutfall smálána af heildarkröfum umsækjenda um greiðsluaðlögun verið 43% en aðeins 18% árið 2015. Á sama tíma hafi hlutfall fasteignalána farið úr 32% niður í 17% í fyrra.
Þá kemur fram, að fjöldi þeirra sem sóttu eftir aðstoð hjá umboðsmanni skuldara hafi verið að aukast frá árinu 2015 en á árinu 2017 bárust 470 umsóknir um greiðsluaðlögun en 386 umsóknir á árinu 2015. Þetta megi að hluta til rekja til aukins fjölda yngra fólks sem er jafnframt sá hópur sem tekur frekar smálán.
Ásta Sigrún segist hafa áhyggjur af þessari þróun.
Hún bendir á, að í dag sé meirihluti umsækjenda á milli 18-39 ára, eða 57,2% um greiðsluaðlögun og 56,3% umsækjenda um ráðgjöf. Þar af sé mesta aukningin í yngsta aldurshópnum, 18-29 ára, sem hafi t.d. farið úr 14,9% í 23,2% í greiðsluaðlögun. Hún segir jafnframt, að svo virðist sem yngra fólk leiti frekar til smálánafyrirtækja og flækist fljótt í skuldavef sem erfitt getur verið að losna úr.
Hún tekur fram í tilkynningunni, að það sé þörf á aukinni fræðslu um fjármál. Það sé meginhlutverk embættisins að bæta stöðu einstaklinga sem eigi í skulda- og greiðsluerfiðleikum og auðvelda þeim að koma greiðslubyrði og skuldastöðu í ásættanlegt horf.
„Við höfum áhyggjur af þessari þróun og áhrifum smálána á fjármál yngra fólks. Ljóst er að þörf er á að efla fjármálafræðslu í grunn- og framhaldsskólum landsins og hyggst embættið beita sér fyrir því á árinu 2018 og hefur þegar átt samtal við samband íslenskra framhaldsskólanema. Með þessu aukna aðgengi að lánsfé er enn mikilvægara að fjármálalæsi verði aukið og þeir sem taki þessi lán sé vel upplýstir um hvað það kostar og hverjar afleiðingarnar eru ef þau falla í vanskil,“ segir Ásta Sigrún í tilkynningunni.