Viðskipti | mbl | 3.5.2019 | 14:40

Allt að 70% íbúða í sumum götum á Airbnb

Mestur þéttleiki eigna í útleigu er í miðbænum og í sumum götum eru allt að 70% eigna á Airbnb. mbl.is/Golli

Í síðasta mánuði voru alla vega 58% skráðra eigna á Airbnb í Reykjavík starfræktar án lögbundins leyfis. Fjöldi skráðra eigna á bókunarsíðunni hefur margfaldast á höfuðborgarsvæðinu undanfarin ár og er þéttleikinn mestur í miðbæ Reykjavíkur og næsta nágrenni. Þar eru jafnvel 60% eigna, og í sumum götum allt að 70% eigna skráðar á bókunarsíðuna. Þetta kemur fram í niðurstöðum rannsóknar á áhrifum Airbnb á húsnæðismarkaðinn á höfuðborgarsvæðinu.

Í rannsókninni skoðaði dr. Anne Cécile Mermet, borgarlandfræðingur og lektor við Sorbonne-háskólann í París, þróun framboðs og landfræðilega dreifingu Airbnb á höfuðborgarsvæðinu árin 2016-2018 og hversu stórt hlutfall hefði tilskilið leyfi. Þá kannaði hún á hvaða forsendum leigusalar starfrækja Airbnb gistingu á höfuðborgarsvæðinu og hvaða áhrif starfsemin hefur á húnsæðismarkaðinn og hvaða áhrif það hafi haft í för með sér fyrir heimamenn. Rannsóknin var framkvæmd fyrir Höfuðborgarstofu með styrk frá Ferðamálastofu og Íbúðalánasjóði.

Meðal niðurstaðna rannsóknarinnar var að fjöldi eigna sem skráður er hjá Airbnb á höfuðborgarsvæðinu tvöfaldaðist frá janúar 2016 til janúar 2018. Á þeim tíma fjölgaði skráðum eignum úr 2.032 í 4.154. Um þrjár af hverjum fjórum skráðum eignum í Reykjavík eru heilar eignir (íbúðir/hús) sem er hærra hlutfall en í flestum öðrum fjölsóttum borgum Evrópu.

Hvað varðar landfræðilega staðsetningu eru 80% skráðra eigna á höfuðborgarsvæðinu staðsettar í Reykjavík, 37% í 101 Reykjavík, 17% í 105 Reykjavík og 7% í 107 Reykjavík. Miðborgin og næsta nágrenni hýsir því yfir 60% skráðra eigna.

Þær götur sem hafa flestar Airbnb-eignir á skrá eru Laugavegur, Hverfisgata, Grettisgata, Bergþórugata, Óðinsgata og Bjarnarstígur, en allt að 70% eigna í þessum götum eru skráðar hjá Airbnb. Í apríl 2019 voru 2.567 eignir í Reykjavík (einni og sér) skráðar á Airbnb og þar af voru 58% starfræktar án lögbundins leyfis.

Götur með hæstu hlutfalli eigna í útleigu á Airbnb.

Við gerð rannsóknarinnar var rætt við 33 leigusala, en í einu tilfelli var um að ræða einstakling sem var með 32 íbúðir á sínum snærum og í öðru tilfelli var einstaklingur með 23 íbúðir. Í flestum tilfellum var þó um að ræða einstaklinga sem voru aðeins með eina eign í útleigu.

Í rannsókninni kom fram að leigusalar eru ekki einsleitur hópur með einsleit markmið eða viðskiptaaðferðir og áhrifin eftir því ólík. Á meðan sum viðskiptamódel hafa fært eignarhald frá heimilum til fjárfesta og viðskipta, hafa önnur hjálpað íbúum að halda í heimili sín og/eða eiga fyrir lífsnauðsynjum. Ein af meginniðurstöðum rannsóknarinnar er sú að Airbnb og stuttir leigusamningar virðast þó frekar ýta undir félagslegan ójöfnuð. Starfsemin getur skapað fjárhagsleg tækifæri fyrir þá sem þegar eiga eignir og þannig treyst enn betur stöðu þeirra á húsnæðismarkaði. Hins vegar eru afleiðingarnar minna framboð og hærra verð sem gerir þeim sem eru á höttunum eftir að eignast heimili til kaups eða leigu erfiðara fyrir.

Kynningu á niðurstöðum skýrslunnar má finna hér.