Viðskipti | mbl | 4.5.2022 | 12:37 | Uppfært 13:32

Seðlabankinn að senda sterk skilaboð

Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins. mbl/Arnþór Birkisson

„Það var einsýnt að vextir yrðu hækkaðir í ljós aukinnar verðbólgu og viðsnúnings í efnahagslífinu,“ segir Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins. Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að hækka vexti bankans um eina prósentu.

Halldór segir að ef horft sé á spá greiningaaðila hafi almennt verið gert ráð fyrir hækkun stýrivaxta um hálfa til eina prósentu. Því liggi fyrir að hækkunin hafi verið við efri mörk þess sem spáð var.

Frétt af mbl.is

Hækkar stýrivexti um eina prósentu

„Ef við reynum að lesa í yfirlýsingu peningastefnunefndar þá segir þar að líkur séu á áframhaldandi hækkunum á árinu, ef marka má þann harða tón. Eins er tilgreint að frekari hækkun muni ákvarðast af framvindu í opinberum fjármálum og niðurstöðu kjarasamninga sem framundan eru,“ segir Halldór.

Verðbólgan mældist 7,2% í apríl og er sú mesta síðan í maí 2010. Samkvæmt spá Seðlabankans eru horfur á að verðbólga aukist í rúmlega 8% á þriðja fjórðungi þessa árs.

Frétt af mbl.is

Verðbólga komist undir 3% í lok árs 2024

Í kynningu Seðlabankans á vaxtaákvörðuninni og Peningamálum sagði Þórarinn G. Pétursson, aðalhagfræðingur bankans og framkvæmdastjóra sviðs hagfræði og peningastefnu, verðbólgu víða vera minni en hér á landi en á mörgum stöðum sé hún þó töluvert meiri. Nefndi hann Holland þar sem dæmi.

Verðbólga ekki hærri síðan 2010

Halldór bendir á að verðbólga hafi ekki verið hærri í tólf ár. Jafnvel þó húsnæðisliðurinn sé sá sem drífi verðbólgu áfram um þessar mundir sé ekki hægt að horfa framhjá því að verðbólga án húsnæðis standi í rúmlega fimm prósentustigum. Það sé vel yfir verðbólgumarkmiði Seðlabankans.

„Ólíkt því sem hefur verið undanfarin ár þá eru allir undirliði verðbólgu að leggjast á eitt til að mynda þrýsting til hækkunar verðlags. Að sama skapi er erlendur verðbólguþrýstingur enn mikill,“ segir Halldór.

Hann nefnir eina sviðsmynd sem er sú að styrking krónunnar samhliða bata í ferðaþjónustu geti dregið úr verðbólguþrýstingi. Slík staða gæti reynst erfið fyrir útflutningsgreinarnar sem þýði að jafnvel þó styrking krónunnar geti haft hemil á verðbólgu til skemmri tíma þá skerði það einnig samkeppnishæfni útflutningsgreina og myndi draga úr bata efnahagslífsins.

Halldór telur líkur á áframhaldandi verðbólguþrýstingi inn í sumarið. Þegar horft er til næstu missera, jafnvel inn í næsta vor, sé ljóst að framboðshlið húsnæðismarkaðar verði að glæðast.

„Mér finnst blasa við að húsnæðismarkaður og niðurstöður kjarasamninga ásamt aðhaldsstigi ríkisfjármála munu hafa mest um það að segja hvernig innlend verðbólguþróun verður. Seðlabankinn er að senda mjög sterk skilaboð til aðila vinnumarkaðarins og ekki síður að senda sterk skilaboð til hins opinbera um að auka aðhaldið enn frekar að öðrum kosti muni Seðlabankinn verða nauðbeygður til að bregðast við.