Í Morgunblaðinu í dag er rætt við Soniu Petros, íslenska kona af venesúelskum uppruna, um ófremdarástandið sem nú ríkir í hennar gamla heimalandi. Lýsingar hennar eru sláandi enda segist hún ekki skilja ástandið þar frekar en aðrir. „Ástandið verður klikkaðra með hverjum deginum og verðið hækkar stöðugt,“ segir Sonia sem reynir að styðja við ættingja sína í landinu með peningasendingum. Svo virðist sem slíkar peningasendingar frá brottfluttum Venesúela-búum sé helsta vörn gegn enn skelfilegra ástandi.
Undanfarin misseri hefur heimurinn fylgst agndofa með venesúelska þjóðfélaginu hrynja. Í ágætri fréttaskýringu Boga Arasonar, blaðamanns, í Morgunblaðinu í dag er rifjað upp að talið er að um 2,3 milljónir manna hafi flúið frá Venesúela á síðustu fjórum árum vegna efnahagskreppunnar. Hún hefur leitt til mikils skorts á matvælum og lyfjum í landinu. Samkvæmt fréttaskýringu Morgunblaðsins segja flestir flóttamannanna matvælaskortinn vera helstu ástæðu landflóttans og um 1,3 milljónir þeirra þjást af vannæringu. Um 15% allra barna í Venesúela eru vannærð, að sögn UNICEF, Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna. Búist er við að landflóttinn haldi áfram á næstu mánuðum en nágranaríkin eru nú við það að gefast upp á ástandinu og hafa takmarkað móttöku flóttamanna. Eins og áður hefur komið fram hér í pistli er með ólíkindum að slíkur flóttamannastraumur sé frá landi þar sem ekki ríkir styrjöld. Nema hægt sé að kalla óstjórn sósíalista undir forystu Nicolás Maduros, forseta landsins, stríð gegn lífskjörum. Það er kannski tímanna tákn að þeir sem nefna Venesúela á íslenska sósíalistaspjallinu hér á Facebook er hent út!
Ljósin slokkna
„Flestir í fjölskyldunni minni eru farnir frá Venesúela en faðir minn og tvær systur mínar búa enn í landinu,” segir Sonia í Morgunblaðsviðtalinu en hún hefur neyðst til að kaupa lyf fyrir föður sinn. Það er mjög erfitt að kaupa lyfin í Venesúela en hún sendi þau með sínum mínum sem fljúga þangað. „Ég sendi þeim líka peninga í hverjum mánuði, um það bil 300 Bandaríkjadollara í hvert skipti sem þau geta notað á svarta markaðnum. Ég veit ekki hvað ég þarf að senda mikið núna.“
Sonia segist síðast hafa komið til Venesúela árið 2014. „Ég var steini lostin þegar ég sá landið. Borgin mín, Maracaibo, hefur alltaf verið besta borgin í Venesúela. Núna er hún eina borgin sem skortir rafmagn. Það er slökkt á rafmagninu í tólf til fimmtán klukkustundir á hverjum degi. Þegar við erum ekki með rafmagn erum við ekki heldur með vatn.“ Petros segir ástandið í landinu hafa versnað eftir að Hugo Chávez forseti dó árið 2013. Maduro kunni ekkert á efnahaginn, hann hafi enga menntun og sé í raun klikkaður. „Hann hugsar bara um sjálfan sig,“ segir Sonia. Við það má bæta að Maduro treystir fyrst og fremst á herinn og valdbeitingu til að halda völdum eins og kemur fram á meðfylgjandi mynd. Lýðræðið hefur í raun verið gert óvirkt í Venesúela.
Engin leið er að setja sig að fullu inn í þær þjáningar sem fólkið í Venesúela þarf að þola núna. Það er vonandi að nýverandi stjórnvöld fari sem fyrst frá og hægt verði að endurskipuleggja efnahagsstjórn landsins en augljóslega er tjónið mikið og varanlegt.
Það skal tekið fram að þau viðhorf sem birtast í þessum pistli eru eingöngu höfundar og á hans ábyrgð.