Hæstiréttur Íslands hefur dæmt íslenska ríkið skaðabótaskylt gagnvart útgerðunum Hugin og Ísfélagi Vestmannaeyja. Snýr Hæstiréttur þar með við sýknudómum Héraðsdóms Reykjavíkur. Ráðgjafar- og endurskoðunarfyrirtækið Deloitte telur hagnaðarmissi félaganna nema rúmum 2,6 milljörðum króna.
Útgerðarfélögin kröfðust viðurkenningar á skaðabótaskyldu íslenska ríkisins vegna fjártjóns sem félögin töldu sig hafa orðið fyrir með því að fiskiskipum þeirra hefði á grundvelli reglugerða verið úthlutað minni aflaheimildum á makríl árin 2011 til 2014 en skylt hefði verið samkvæmt lögum.
Í tveimur aðskildum dómum Hæstaréttar, sem féllu í dag, kemur fram að þegar ráðherra setti sérstakar reglur um stjórn veiða íslenskra skipa, á grundvelli 5. mgr. 4. gr. laga nr. 151/1996 um fiskveiðar utan lögsögu Íslands, hafi gilt almenn ákvæði laganna um úthlutun aflaheimilda eftir því sem við gæti átt nema á annan veg væri mælt í lögum, en svo hefði ekki verið.
Var því talið að með umþrættum reglugerðum hefði verið tekin ákvörðun um að takmarka heildarafla úr makrílstofninum án þess að ákvarða aflahlutdeild fiskiskipanna miðað við veiðireynslu þeirra í makríl. Því voru viðurkenningarkröfur útgerðarfélaganna teknar til greina.
Í dómunum kemur fram að útgerðarfélögin hafi farið þess á leit við Deloitte að það reiknaði út fjártjón vegna þess að aflaheimildir félaganna hefðu verið skertar með reglugerð.
Hagnaðarmissir Ísfélags Vestmannaeyja var talinn nema um 2,3 milljörðum króna vegna skerðingar aflaheimildanna samkvæmt niðurstöðu Deloitte. Í tilviki útgerðarfélagsins Hugins var hagnaðarmissirinn talinn vera um 365 milljónir króna.
Hæstiréttur dæmdi útgerðarfélögunum engar bætur enda voru málin einungis höfðuð sem viðurkenningarmál. Búast má því við að skaðabótamál verði höfðuð í kjölfar dómsins.
Í dómsorði er það „viðurkennt að stefndi, íslenska ríkið, ber skaðabótaábyrgð á því fjártjóni sem áfrýjandi [Huginn ehf. og Ísfélag Vestmannaeyja hf.] kann að hafa beðið [...] með ákvörðunum Fiskistofu, sem teknar voru á grundvelli reglugerða, úthlutað minni aflaheimildum en skylt var samkvæmt lögum nr. 151/1996 um fiskveiðar utan lögsögu Íslands.“