Einn af stór­leik­ur­un­um í 200 mílna þorska­stríðinu 1975-76, varðskipið Bald­ur, fer í sína síðustu ferð á næst­unni. Þá verður skipið dregið til Belg­íu þar sem það fer í niðurrif. Á sín­um tæp­lega 50 árum hef­ur það borið nöfn­in Bald­ur, Hafþór, Skutull og Eld­borg og auk gæslu­starfa má nefna rækju­veiðar og haf­rann­sókn­ir. Sem varðskip tók það þátt í harðvítug­um átök­um og þurftu þrjár freigát­ur breska sjó­hers­ins að halda laskaðar heim á leið eft­ir að hafa lent í Baldri, sem var þó miklu minna skip. Kantaður skut­ur tog­ar­ans og gálgarn­ir reynd­ust mun stærri skip­um skeinu­hætt verk­færi og gátu rist göt á síður þeirra.

Skut­tog­ar­inn Bald­ur var smíðaður í Póllandi fyr­ir Aðal­stein Lofts­son, út­gerðarmann á Dal­vík, og kom til heima­hafn­ar í júní 1974, um 60 metra langt og 11 metr­ar á breidd. Skipið var þó ekki lengi gert út til fisk­veiða frá Dal­vík því rúmu ári síðar var það orðið varðskip og gegndi veiga­miklu hlut­verki í þriðja þorska­stríðinu 1975-76 þegar land­helg­in var færð út í 200 míl­ur.

Bald­ur fer í stríð

Í grein Jó­hanns Ant­ons­son­ar í Norður­slóð fyr­ir fjór­um árum kem­ur fram að aðstæður hafi breyst hjá út­gerðinni á Dal­vík og úr hafi orðið að selja tog­ar­ann. Rík­is­sjóður var kaup­andi og mun til­gang­ur rík­is­ins með kaup­un­um að nota skipið til haf­rann­sókna. Fyrst fékk Land­helg­is­gæsl­an það þó til af­nota og var Bald­ur því orðinn varðskip og kom­inn í stríð, eins og Jó­hann skrif­ar.

Á ár­un­um 1980-1983 var Bald­ur gerður út af Haf­rann­sókna­stofn­un. Skipið fékk þá nafnið Hafþór og kom í stað eldra skips með sama nafni.

Varðskipið Bald­ur á sigl­ingu í þriðja þorska­stríðinu. Skipiðtók þátt í harðvítug­um átök­um og var stærri skip­um skeinu­hætt. Ljós­mynd/​Land­helg­is­gæsl­an

Sam­vinnu­fyr­ir­tæki nokk­urra rækju­verk­smiðja á Ísaf­irði leigði þá skipið til veiða á rækju og 1984 var skip­inu beytt í frysti­skip. Haustið 1990 keypti Tog­ara­út­gerð Ísa­fjarðar hf. Hafþór og fékk hann þá nafnið Skutull ÍS 180. Þegar Bása­fell hf. varð til síðla árs 1996 var Tog­ara­út­gerð Ísa­fjarðar meðal þeirra sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækja á norðan­verðum Vest­fjörðum sem sam­einuðust und­ir nafni Bása­fells. Vorið 1999 kom Skutull úr breyt­ing­um í Póllandi sem fólust m.a í leng­ingu um ell­efu metra auk breyt­inga á skut.

Um tíma var skipið í eigu Útgerðarfé­lags Reykja­vík­ur og hafði þá fengið nafnið Eld­borg.

Útgerðarfyr­ir­tækið Reyktal AS í Tall­inn keypti skipið 2004 og gerði út til rækju­veiða á Flæmska hatt­in­um, Bar­ents­hafi og við Aust­ur-Græn­land fram til 2013. Frá þeim tíma hef­ur skipið legið í Hafn­ar­fjarðar­höfn, en Reyktal er m.a. með starf­semi í Eistlandi og á Íslandi.

Nú er síðasta sigl­ing­in fram und­an, en ný­lega var skipið notað til upp­töku á atriði í nýj­um sjón­varpsþátt­um af Ófærð, sem eru í vinnslu. Reynd­ar hef­ur nokk­ur um­ferð kvik­mynda­gerðarfólks verið um Hafn­ar­fjörð und­an­farið því atriði í aðra sjón­varpsþætti voru tek­in upp í bát í höfn­inni í vik­unni.

Grett­ir sterki og Tog­ar­inn

Grett­ir sterki dreg­ur Eld­borg yfir hafið til Belg­íu, en það er öfl­ug­ur drátt­ar­bát­ur í eigu Icetug, syst­ur­fyr­ir­tæk­is Skipaþjón­ustu Íslands. Fyr­ir nokkru var fiski­skipið Páll Jóns­son úr Grinda­vík dregið sömu leið til niðurrifs í Belg­íu, en skipaþjón­ust­an eignaðist það fyr­ir ári og nýtti m.a. ýms­an búnað úr skip­inu. Það var drátt­ar­skipið Tog­ar­inn sem dró Pál til Belg­íu, en Tog­ar­inn kem­ur held­ur ekki heim því skipið hef­ur verið selt og af­hent nýj­um eig­end­um í Amster­dam.

Ægir Örn Val­geirs­son, stjórn­ar­formaður Icetug og fram­kvæmda­stjóri Skipaþjón­ustu Íslands, seg­ir, spurður um ástæður sölu Tog­ar­ans, að öll fyr­ir­tæki í rekstri finni fyr­ir kór­ónufar­aldr­in­um. „Dregið hef­ur úr um­ferð stærri skipa síðustu mánuði og svo erum við í sam­keppni við borg­ina. Þeir keyptu ný­lega drátt­ar­bát fyr­ir um millj­arð og við erum að laga okk­ur að því. Það er erfitt fyr­ir einka­fyr­ir­tæki að keppa við op­in­ber­an rekst­ur,“ seg­ir Ægir.

Nán­ari um­fjöll­un er að finna í Morg­un­blaðniu sem kom út 5. sept­em­ber. 

Tengd­ar frétt­ir

Land­helg­is­gæsl­an

Mynd­skeið: Eyddu tund­ur­dufl­inu

• Söfnuðu 155 þúsund fyr­ir barna­spítal­ann
• LHG fylg­ist með haf­ísn­um
• Spara stór­fé með ol­íu­kaup­um ytra
• Mikið um að vera í stjórn­stöð Land­helg­is­gæsl­unn­ar

» Fleiri tengd­ar frétt­ir