„Þegar við leikum okkur að eldinum þá brennum við okkur.“ Þetta segir Gísli Ásgeirsson, framkvæmdastjóri Six Rivers Project, sem er með landsþekktar laxveiðiár á sínum snærum á norðausturhorni landsins, þar á meðal Selá og Hofsá.
Tilefni þessara orða er ný rannsókn Hafrannsóknastofnunar sem sýnir fram á erfðablöndun villtra íslenskra laxastofna og norsks eldislax sem er alinn í sjókvíum við strendur Íslands.
Rannsóknin sýnir 4,3% erfðablöndun í íslenskum ám sem er yfir því viðmiði sem áhættumat um erfðablöndun setur.
Sláandi niðurstöður
Landssamband veiðifélaga segir niðurstöðurnar sláandi og að bændur, veiðiréttarhafar og allir sem hafi hagsmuni af stangveiði hér á landi og náttúruverndarsinnar lýsi yfir miklum áhyggjum af stöðu mála.
Gísli segir að niðurstaða Hafrannsóknastofnunar nú komi ekki beint á óvart en það sé sárt að horfast þurfi í augu við þær og skoða verði þær í því samhengi að um sé að ræða nokkurra ára gamlar tölur.
„Þannig að við vitum ekki hvert ástandið er. Það gæti verið miklu verra.“
Erfðablöndun 250 km frá sjókvíaeldi
Lífríkið var skoðað í 89 ám um land allt en erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hefur verið staðfest í ám sem eru allt að 250 kílómetrum frá sjókvíaeldi á tilteknum stöðum.
Erfðablöndun greindist yfirleitt í minna en 50 km fjarlægð frá eldissvæðum. Veiðirétthafar segja að þær niðurstöður sýni að allir laxastofnar landsins séu í hættu á að verða fyrir erfðablöndun.
Meðal áa, þar sem rannsóknin staðfestir samneyti íslenskra villtra laxa og norsks eldislax, eru Víðidalsá í Húnavatnssýslu, Laxá í Aðaldal og Hofsá í Vopnafirði.
Ítarleg umfjöllun um málið má sjá í Morgunblaðinu í dag, miðvikudag.