Stjórnvöld kynntu í morgun 13 aðgerðir til að styrkja landamærin. Þær eru hluti af nýrri stefnu stjórnvalda sem er ætlað að takast á við aukna umferð farþega til landsins og draga úr skipulagðri brotastarfsemi sem virðir engin landamæri.

Frétt af mbl.is

Staðan á landamærunum mjög góð

„Markmið stjórnvalda í málaflokknum byggja að miklu leyti á og eru í samræmi við markmið Schengen-samstarfsins og miða að því að tryggja örugga og skilvirka stjórnun landamæra, þar sem mannréttindi eru virt og greitt er fyrir lögmætri för yfir landamæri,“ segir í tilkynningu en aðgerðirnar, ásamt landsáætlun um samþætta landamærastjórnun, voru kynntar af dómsmálaráðherra og ríkislögreglustjóra á blaðamannafundi í morgun. 

Frá Flugstöð Leifs Eiríkssonar. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Frétt af mbl.is

Aðgerðir sem allir nema glæpastarfsemi græði á

Áherslunum í nýrri landamærastefnu er skipt í þrjá meginflokka: öflug og skilvirk landamæri, sterk viðspyrna gegn skipulagðri brotastarfsemi og skilvirk og mannúðleg móttaka og brottflutningur útlendinga. 

Til þess að ná meginmarkmiðum stjórnvalda í málefnum landamæra verður byggt á tilteknum áherslum sem eru nánar útfærðar í landsáætlun um samþætta landamærastjórnun og aðgerðaáætlun sem fylgir henni.

Sérsveit ríkislögreglustjóra að störfum. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Greiningarmiðstöð við Keflavíkurflugvöll

Á meðal aðgerðanna 13 sem Guðrún kynnti á fundinum er að vegna móttöku umsækjenda um vernd verði komið á fót greiningarmiðstöð við Keflavíkurflugvöll þar sem fólk dvelur í allt að sjö daga til bakgrunns- og heilsufarsskoðunar. Einnig stendur til að efla samvinnu lögreglu við brottflutning einstaklinga og setja upp brottfararúrræði fyrir þá sem hafa fengið synjun um vernd.

Frétt af mbl.is

„Ég get ekki setið í ríkisstjórn með fólki sem...“

Meðal annars stendur einnig til að uppfæra allar landamærastöðvar með fullnægjandi innviðum, innleiða snjalllandamæri, efla greiningargetu lögreglu á landamærunum og styrkja samstarf lögreglu, Útlendingastofnunar og annarra til eftirlits með ólögmætri dvöl á vinnumarkaði og hraða brottflutningum hættulegra einstaklinga. Jafnframt verði settur upp andlitsgreiningarbúnaður á Keflavíkurflugvelli.

mbl.is/Eggert Jóhannesson

Fyrsta stefnan gefin út árið 2019

Fram kemur í tilkynningunni að stefna stjórnvalda í málefnum landamæra hafi fyrst verið gefin út árið 2019 og gilti hún til ársins 2023. Embætti ríkislögreglustjóra var falið að vinna að gerð nýrrar stefnu auk landsáætlunar og aðgerðaáætlunar sem byggja á stefnunni og regluverki Schengen-samstarfsins.

Frétt af mbl.is

Með augun á boltanum vegna skipulagðra glæpa

Settur var á laggirnar stýrihópur sem hafði yfirumsjón með verkefninu en landamæradeild ríkislögreglustjóra, sem er samhæfingaraðili í málefnum landamæra, gegndi hlutverki samræmingaraðila. Þátttakendur í vinnu við gerð stefnunnar og landsáætlunar komu frá embætti ríkislögreglustjóra, lögregluembættunum, Útlendingastofnun, Skattinum, Landhelgisgæslunni og dómsmálaráðuneyti.

13 aðgerðir til að styrkja landamærin:

Öflug og skilvirk landamæri

1. Vel búnar landamærastöðvar: Uppfæra allar landamærastöðvar með fullnægjandi innviðum, þar á meðal tæknibúnaði og mannafla. Skoða hvort innleiða eigi skyldu rekstraraðila til að útvega húsnæði til landamæraeftirlits, eins og gildir í tollalögum.
2. Efla mannauð: Auka menntun og þjálfun á landamærastöðvum og fjölga sérhæfðum starfsmönnum, með sérstakri áherslu á landamæraverði.
3. Innleiða snjalllandamæri: Setja upp komu- og brottfararkerfi ESB (EES), ETIAS-ferðaheimildakerfið, ABIS-lífkennakerfið og EURODAC-kerfið til að skrá fingraför umsækjenda um vernd.
4. Eftirlit með einkaflugvélum: Auka eftirlit með ferðum einkaflugvéla á öllum flugvöllum.
5. Verklag fyrir nýjar ferðaleiðir: Innleiða nýtt verklag vegna nýrra áfangastaða utan Schengen.
6. Auka eftirlit með landhelginni: Efla greiningu á sviði löggæslu og öryggis á sjó og auka viðbragðsgetu Landhelgisgæslunnar.

Sterk viðspyrna gegn skipulagðri brotastarfsemi

1. Áhættugreining á landamærum: Efla greiningargetu lögreglu, tryggja samstarf lögreglu og tollgæslu í farþegaupplýsingadeild og ljúka samningi við ESB um afhendingu farþegaupplýsinga (PNR).
2. Tímabundið landamæraeftirlit: Styrkja samstarf landamæradeilda og lögreglu við mat á þörf fyrir tímabundið eftirlit á innri landamærum og birta upplýsingar um stöðu landamæra.
3. Viðbrögð við yfirálagi: Efla viðbragðsáætlanir vegna álags á landamærum.
4. Eftirlit með ólögmætri dvöl: Styrkja samstarf lögreglu, Útlendingastofnunar og annarra aðila til eftirlits með ólögmætri dvöl á vinnumarkaði og hraða brottflutningum hættulegra einstaklinga. Setja upp andlitsgreiningarbúnað á Keflavíkurflugvelli og efla færni í fölsunargreiningu.

Skilvirk og mannúðleg móttaka og brottflutningur útlendinga

1. Móttaka umsækjenda um vernd: Koma á fót greiningarmiðstöð við Keflavíkurflugvöll þar sem fólk dvelur í allt að sjö daga til bakgrunns- og heilsufarsskoðunar.
2. Brottflutningur einstaklinga í ólögmætri dvöl: Efla samvinnu lögreglu við brottflutning einstaklinga, setja upp brottfararúrræði fyrir þá sem hafa fengið synjun um vernd, og tryggja aðstöðu fyrir viðkvæma hópa. Efla samstarf við Frontex og gera fleiri samninga við ríki um endurviðtöku.
3. Kennsla og móttaka einstaklinga í viðkvæmri stöðu: Styrkja greiningu lögreglu, með sérstakri áherslu á fylgdarlaus börn, og tryggja þeim viðeigandi móttöku og umönnun.