Evrópuríki sem eiga aðild að kjarnorkusamningnum við Íran hafa ákveðið að virkja svokallað „deiluákvæði“ (e. Dispute mechanism), eftir að írönsk stjórnvöld hófu á ný að auka tilraunir sínar til framleiðslu kjarnavopna. Stjórnmálaskýrendur telja mögulegt að virkjun ákvæðisins gæti leitt til endaloka samningsins.
Kjarnorkusamkomulagið var undirritað árið 2015 milli Írans, annars vegar, og Bandaríkjanna, Frakklands, Þýskalands, Bretlands, Rússlands og Kína hins vegar. Samkomulagið fól í sér að írönsk yfirvöld drógu verulega úr tilraunum sínum til framleiðslu kjarnavopna, en þess í stað afnámu hin ríkin ýmsar efnahagsþvinganir sem höfðu verið í gildi.
Samkomulagið hefur hangið á bláþræði frá því Bandaríkin sögðu sig frá því árið 2018, en leiðtogar annarra samningslanda hafa þó ítrekað hvatt stjórnvöld í Íran til að halda sig við það.
Stjórnvöld í Íran hófu í sumar framleiðslu á auðguðu úrani umfram það sem ríkinu er heimilt að framleiða, samkvæmt kjarnorkusamningnum. Ákvörðun um að virkja deiluákvæðið er tekin „með sorg í hjarta,“ að því er segir í tilkynningu breskra, franskra og þýskra stjórnvalda. Telja ríkin að innan árs muni Íran búa yfir þeirri getu að þróa kjarnorkusprengju.
Íranar hafa verið kallaðir að samningaborðinu að nýju en eftir árás Bandaríkjanna þar sem hershöfðinginn Qasem Soleimani var felldur tilkynntu írönsk stjórnvöld að þau ætluðu að virða samninginn að vettugi og auðga úran að vild.
Í tilkynningu ríkjanna þriggja segir að ákveðið hafi verið að virkja ákvæðið í lok síðasta árs og því byggir ákvörðunin hvorki á nýlegri árás Írana á bandaríska herstöð í Írak né flugslysinu þar sem Íranar skutu niður úkraínska farþegaþotu fyrir slysni.
Heiko Maas, utanríkisráðherra Þýskalands, segir markmiðið skýrt: „Við viljum varðveita samninginn og komast að diplómatísku samkomulagi innan hans.“