Innlent | mbl | 28.5.2015 | 15:05 | Uppfært 15:40

Komu ekki að öðrum aðgerðum

Ljósmynd frá barkaígræðslunni. HO

Tveir íslenskir læknar, Tómas Guðbjartsson og Óskar Einarsson, hafa aðstoðað báða málsaðila við rannsókn á láti manns sem undirgekkst barkaígræðslu í Svíþjóð árið 2011 en þeir komu að meðferð hans. Í yfirlýsingu frá þeim kemur fram að þeir hafi ekki komið að öðrum slíkum ígræðslum og þeir hafi tekið þátt í góðri trú.

Saksóknari í Svíþjóð hefur hafið rannsókn á máli Eritríubúans Andemariam Teklesenbet Beyene, en hann lést eftir að hafa fengið barkaígræðslu á Karolinska sjúkrahúsinu í Svíþjóð. Það var fyrsta aðgerð sinnar tegundar í heiminum. Beyene var á þessum tíma í meistaranámi í jarðeðlisfræði hér á landi. Ítalskur skurðlæknir, Paolo Macchiarini, framkvæmdi aðgerðina en hann hefur verið sakaður um rangfærslur í grein sem hann skrifaði um niðurstöður aðgerðarinnar.

Niðurstaða rannsóknar sem sjúkrahúsið lét gera var að Macchiarini hafi gerst sekur um misferli og að þær upplýsingar sem hafi verið settar fram í rannsóknarskýrslum eftir aðgerðina hafi ekki verið samkvæmt sannleikanum. Macchiarini hefur alls sett gervibarka í átta manns, en af þeim eru sex látnir.

Í yfirlýsingu sem þeir Tómas og Óskar sendu fjölmiðlum vegna málsins í dag kemur fram að þeir hafi ekkert komið að meðferð annarra barkaígræðslusjúklinga. Þeir hafi verið tveir af 28 meðhöfundum greinarinnar um fyrstu aðgerðina sem birtist í ritinu Lancet. Hlutverk þeirra hafi fyrst og fremst verið að lýsa líðan sjúklingsins fyrir aðgerðina.

„Greinin var send inn til birtingar rúmum 4 mánuðum frá aðgerðinni og birt nokkrum vikum síðar, áður en að vandkvæði vegna aðgerðarinnar komu í ljós. Við höfum aðstoðað báða málsaðila við rannsóknina og sent þeim gögn til að auðvelda rannsókn málsins. Þar sem málið er til rannsóknar getum við ekki tjáð okkur frekar um það að svo stöddu,“ segir í yfirlýsingunni.

Yfirlýsing Tómasar Guðbjartssonar og Óskars Einarssonar í heild sinni:

Vegna frétta um að Karolinska sjúkrahúsið í Stokkhólmi hafi verið kært til lögreglu vegna barkaígræðsluaðgerða sem gerðar voru á spítalanum viljum við koma eftirfarandi á framfæri.

Undirritaðir tóku ásamt fleiri íslenskum læknum þátt í meðferð fyrsta sjúklingsins sem fékk ígræddan plastbarka með stofnfrumum á Karolinska sjúkrahúsinu í Stokkhólmi í júní 2011. Líkt og áður hefur komið fram í fjölmiðlum hafði sjúklingurinn greinst með illvígt æxli í barka tæpum tveimur árum áður. Hann hafði gengist undir umfangsmiklar aðgerðir og geislameðferð án árangurs. Leitað var eftir ráðgefandi áliti til erlendra sjúkrahúsa, m.a. í Bandaríkjunum. Niðurstöður voru að ekki væri hægt að fjarlægja æxlið með skurðaðgerð og því mælt með líknandi meðferð þar sem lífshorfur voru taldar í mánuðum.

Að ósk sjúklingsins var leitað annarra leiða og var þá haft samband við Karolinska sjúkrahúsið í Stokkhólmi. Læknar þar lögðu til að græddur yrði i sjúklinginn barki úr plasti þakinn stofnfrumum. Slík aðgerð hafði aldrei verið gerð áður í heiminum en undirbúningur hafði staðið um nokkurt skeið í London og Stokkhólmi. Sjúklingnum, fjölskyldu og læknum hans á Íslandi, var ljóst að um tilraunameðferð væri að ræða, sem þó byggði á fyrri reynslu ígræðslna barka úr látnum einstaklingum. Aðgerðin var skilgreind sem lífsbjargandi enda voru ekki aðrar meðferðarleiðir mögulegar þegar þarna var komið. Ákvörðun um aðgerðina var tekin í góðri trú enda er Karolinska sjúkrahúsið eitt það virtasta í heimi.

Annar undirritaðra (TG) aðstoðaði við aðgerðina, að ósk lækna á Karolinska og sjúklingsins sjálfs, enda gert áður á honum stóra aðgerð. Framan af komst sjúklingurinn til betri heilsu en síðar komu upp vandamál og lést hann í byrjun síðasta árs á Karolinska sjúkrahúsinu um tveimur og hálfu ári eftir að aðgerðin var framkvæmd.

Undirritaðir hafa ekkert komið að meðferð annarra barkaígræðslusjúklinga en við erum tveir af 28 meðhöfundum á grein í hinu virta læknatímariti Lancet sem fjallaði um fyrstu aðgerðina. Var hlutverk okkar fyrst og fremst að lýsa líðan sjúklings fyrir aðgerðina. Greinin var send inn til birtingar rúmum 4 mánuðum frá aðgerðinni og birt nokkrum vikum síðar, áður en að vandkvæði vegna aðgerðarinnar komu í ljós. Við höfum aðstoðað báða málsaðila við rannsóknina og sent þeim gögn til að auðvelda rannsókn málsins. Þar sem málið er til rannsóknar getum við ekki tjáð okkur frekar um það að svo stöddu.