Innlent | mbl | 21.9.2017 | 20:24

Þarf að endurskoða aðgengi almennings

Tryggvi Gunnarsson, umboðsmaður alþingis, segir það hafi verið málefnaleg ástæða fyrir því að upplýsa forsætisráðherra um trúnaðargögn úr stjórnsýslumáli sem tengdust aðila nákomnum honum þar sem tilefnið hafi verið að þá hafi verið uppi vangaveltur um að forsætisráðherra hefði komið að afgreiðslu þessa tiltekna máls. mbl.is/Eggert

Nauðsynlegt er að endurskoða fyrirkomulag mála sem varða aðgengi almennings að gögnum og upplýsingum úr stjórnsýslunni, sem er ekki nægilega skilvirkt. Þetta er mat stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar, sem segir í bókun sinni eftir fundinn í dag að einfalda þurfi málsmeðferð og hraða úrskurðum til hagsbóta fyrir almenning.

Greint var frá því eftir fund stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar í dag að meginafstaða umboðsmanns Alþingis, væri að hann teldi ekki tilefni til þess að hefja frumkvæðisathugun á embættisfærslum í tengslum við það þegar Sigríður Andersen dómsmálaráðherra upplýsti Bjarna Benediktsson forsætisráðherra um að faðir hans, Benedikt Sveinsson, hefði skrifað undir meðmæli fyrir dæmdan barnaníðing þegar hann sótti um uppreist æru.

Bæði embættismaður og stjórnmálamaður

Í bókun nefndarinnar um fundinn segir að umboðsmaður hafi m.a. bent á að hafa verði í huga að ráðherrar séu annars vegar embættismenn og hins vegar stjórnmálamenn og mismunandi sjónarmið og reglur um störf og athafnir kunni að gilda eftir því um hvort hlutverkið er að ræða.

„Þannig bendir hann á varðandi samtal dómsmálaráðherra við forsætisráðherra 21. júlí sl. að hann telji að það hafi verið málefnaleg ástæða fyrir því að upplýsa forsætisráðherra um trúnaðargögn úr stjórnsýslumáli sem tengdust aðila nákomnum honum þar sem tilefnið hafi verið að þá hafi verið uppi vangaveltur um að forsætisráðherra hefði komið að afgreiðslu þessa tiltekna máls. Umboðsmaður bendir á að það geti einmitt skipt máli og verið eðlilegt til þess að taka afstöðu til hæfis í viðkomandi máli,“ segir í bókuninni.

Framkvæmd mála sem varða umsóknir um uppreist æru hafi um árabil, að mati nefndarinnar, ekki verið í samræmi við kröfur sem gera verður til meðferðar mála í stjórnsýslunni. Einhugur ríki enda um að taka reglur um uppreist æru til gagngerrar endurskoðunar og sé sú vinna þegar hafin.

„Nefndin telur nauðsynlegt af þessu tilefni að taka beri til endurskoðunar reglur um framlagningu skjala og minnisblaða fyrir ríkisstjórn í samræmi við breytingar á lögum um Stjórnarráð Íslands frá 2011 og vinnubrögð við afgreiðslu beiðna um upplýsingar í anda upplýsingalaga.

Einnig sé nauðsynlegt að endurskoða fyrirkomulag mála sem varða aðgengi almennings að gögnum og upplýsingum úr stjórnsýslunni sem sé ekki nægilega skilvirkt. Þannig þurfi að einfalda málsmeðferð og hraða úrskurðum eða úrlausnum mála til hagsbóta fyrir almenning enda skipti tímasetning aðgangs að upplýsingum meginmáli," segir í bókuninni.