Síðasta viðtalið við Jónínu birtist í Morgunblaðinu

Jónína Benediktsdóttir. mbl.is/Kristinn Ingvarsson

Jónína Benediktsdóttir íþróttafræðingur og frumkvöðull kvaddi í fyrradag 63 ára að aldri. Síðasta viðtalið sem birtist við Jónínu var tekið af Elínrós Líndal fyrir Jólablað Morgunblaðsins sem kom út 26. nóvember. Í viðtalinu rifjaði hún upp gamlar jólaminningar:

Jónína Benediktsdóttir íþróttafræðingur segir jólin eiga vel við hana. Hún segir jólin hennar hafa verið alls konar í gegnum tíðina. Oftast tími gleði og samveru en stundum tími áskorana.

„Ég geri jólin alltaf eins hátíðleg og hægt er og er mikil jólakona. Mínar bestu minningar úr æsku eru jólaminningarnar. Hefðin var sterk og foreldrar mínir lögðu mikið á sig til að gera jólin eftirminnleg. Í raun svo eftirminnileg að ég breytist í barn þegar ég hugsa til þeirra.“

Jónína hefur alltaf verið einstaklega sjálfstæð og fór ung að aldri að heiman. Hún eignaðist börnin sín með Stefáni Einari Matthíassyni lækni og bjuggu þau lengst af í Svíþjóð saman. Jónína segir það góðan og lærdómsríkan tíma.

„Við héldum flest jólin okkar í Svíþjóð og við Stefán nutum þess að gera þessa hátíð ógleymanlega fyrir börnin okkar og fylgdum að mestu íslenskum siðum en nágrannar okkar í Helsingborg tóku okkur öllum svo vel og kenndu okkur margt, meðal annars að horfa á teiknimyndir á aðfangadag.

Mín helsta jólahefð er á Þorláksmessu þegar húsið lyktar af hangikjöti. Þá er ég búin að gera allt hreint og fallegt hjá mér. Skipta á rúmum og gefa börnunum mínum náttföt. Þá máttu allir opna einn sérvalinn pakka. Sá pakki gleymdist ekki í pakkaflóðinu á aðfangadagskvöld. Það var alltaf þvílík gleði að fara í háttinn eftir að hafa horft á börnin sín sofna með bros á vör.“

Jónína Benediktsdóttir.

Sonurinn besta jólagjöfin

Hver er besta jólagjöfin sem þú hefur fengið?

„Sonur minn Matthías fæddist 22. desember og þvílík gjöf sem drengurinn var og er enn þá. Við dönsuðum um húsið eftir að hann fæddist og reyndar öll jól þar á eftir. Annars gerði dóttir mín, Jóhanna, handa mér myndaalbúm af fjölskyldunni okkar þar sem hún skrifaði undir hverja mynd. Hún gerir alltaf allt svo fallega og þessi gjöf er ógleymanleg.

Jólin sem ég fæddi Matthías voru uppáhaldsjólin mín. Ég var frekar stikkfrí í veisluhöldum. Við hjónin fórum með einkadóttur okkar út um allan bæ í veislu en ljósmæðurnar pössuðu Matthías uppi á fæðingardeild. Amma Jóhanna hafði saumað skærgular eins kápur á okkur mæðgur og við slógum í gegn, eins klæddar. Ég fór upp á spítala og gaf brjóst inn á milli þess sem við vorum að heimsækja fólk. Gilda afsökunin fyrir að vera ekki með svuntuna var að ég átti tveggja daga gamlan heilbrigðan dreng.

Í þá daga voru börn og mæður um viku á spítalanum, ég var svo ánægð með þetta að ég fékk að vera 10 daga í algjöru dekri. Orðið ljósmóðir er eitt fallegasta orð sem til er á íslensku. Ég átti tengdamóður sem setti okkur fjölskylduna alltaf í forgang og á jólum sló hún alltaf allar keilurnar, þvílík húsmóðir. Hún minnti mig á mömmu sem var af sama skólanum þar sem öllu var flaggað til á jólum og allt gert fyrir börnin en einnig fyrir þá sem áttu minna. Þær eru í minningunni ekki bara húsmæður heldur fyrirmyndir og útivinnandi konur af kynslóð þegar allt var nýtt, saumað, bætt, bakað og gefið.“

Jónína viðurkennir að ekki hafi öll jól í hennar lífi verið auðveld.

„Öll jól eftir að ég skildi við barnsföður minn og þegar börnin voru hjá honum, þá voru jólin hreint víti. Ég hafði vit á því við skilnaðinn að semja um sameiginlega forsjá og þrátt fyrir söknuð vissi ég að feður eiga jafnan rétt og við mæður í að umgangast börnin. Þetta var gæfuspor fyrir börnin mín sem öll hafa fengið að njóta góðs af okkur báðum. Hann hefur verið þeirra stoð og stytta þegar ég hef verið veik og Guð einn veit hvað ég er honum þakklát fyrir það.

Í æsku þeirra var það hins vegar mitt að hvetja þau til dáða, kenna þeim og þroska þau sem sjálfstæða einstaklinga sem þau eru öll þrjú í dag. Þau hafa náð langt þrátt fyrir að lífið hafi ekki alltaf verið leikur vegna umræðunnar um mig og vegna þess að ég bugaðist undan álaginu. Þau sjá vonandi einn daginn að ég gerði allt til þess að þau ættu gott líf. Sumt mistókst en flest ekki. Þau eru svo frábær, heiðarleg og harðdugleg. Mistök mín voru að drekkja söknuði mínum í áfengi, nú lifi ég fínu lífi án þess og með þau í fanginu alltaf þegar þau hafa tíma fyrir mömmu sína.“

Hvernig hugarðu að heilsunni um jólin?

„Ég hugsa ekki mikið um heilsuna á jólunum. Heldur fer í jólafrí og leyfi mér þá að borða góðgæti. Ég er reyndar lítið fyrir svínakjöt, sem er gott.

Ég elda humarsúpu og baka svani sem synda á súpunni. Ég vil hafa heimilið hreint og fallegt með jólaljósum. Ég gef öllum sem ég elska pakka og var mjög óhress þegar bannað var að gefa systkinabörnum pakka eftir fermingu. Slík röskun fór illa í mig. En við fengum alltaf jólagjafir frá öllum systkinum pabba og mömmu og það tengdi fjölskyldurnar. Gjafir þurfa ekki að vera stórar en alla langar í jólapakka sama hvað þeir þykjast ekki þurfa neitt.“

Notar sama gamla jólaskrautið

Skreytir þú heima hjá þér?

„Já, ég elska að skreyta þótt í seinni tíð hafi það minnkað. Sama gamla jólaskrautið gleður mig mest. Dóttir mín er snillingur í jólahaldi og nú lauma ég mér til hennar, þar eru börnin og jólin eru mest hátíð barna finnst mér. Stundum finnst mér gott að finna litlu stelpuna frá Húsavík í mér líka og ég leyfi mér það.“

Áttu góða uppskrift fyrir jólin?

„Já humarsúpuna mína sem ég fékk frá Alfreð Gíslasyni landsliðsþjálfara. Súpuuppskriftin hans hefur komið í Gestgjafanum og hjá ykkur á Mogganum. Hún er byggð á spænskri uppskrift.“

Er eitthvað sem þér finnst að allir Íslendingar eigi að gera gagnvart náunganum á jólunum?

„Það er sælla að gefa en að þiggja.“