Innlent | mbl | 12.10.2018 | 11:43 | Uppfært 17:35

„Hvernig gátu þeir gleymst svona?“

Bæjarstjórinn á Seltjarnarnesi, Ásgerður Halldórsdóttir, furðar sig á því hvernig hafi verið hægt að gleyma íbúum Bjargs í kerfinu eins og virðist hafa gerst. mbl.is/Hari

Ásgerður Halldórsdóttir, bæjarstjóri á Seltjarnarnesi, segir að það sé ótrúlegt hvernig það getur gerst að íbúar Bjargs hafi hreinlega gleymst í kerfinu og verið sviknir um bæði peninga og þjónustu svo árum skiptir.

Líkt og kom fram á mbl.is í gær þá er búseta sjö karlmanna með geðklofagreiningu í uppnámi eftir að ljóst var að ekki yrði samið við Hjálpræðisherinn um áframhaldandi rekstur á heimilinu af hálfu velferðarráðuneytisins. Bjarg er til húsa á Seltjarnarnesi og hefur Hjálpræðisherinn rekið þar heimili fyrir einstaklinga með geðklofagreiningu áratugum saman. Við yfirfærslu þjónustu við fatlað fólk frá ríki til sveitarfélaga árið 2011 var fjármagn sem áður fór í rekstur Bjargs flutt frá velferðarráðuneytinu til jöfnunarsjóðs sveitarfélaga.

Frétt af mbl.is

Þeir einfaldlega gleymdust í kerfinu

Hún segir að Seltjarnarnesbær líti svo á að þegar ný lög tóku gildi og málefni fatlaðra fluttust á forræði sveitarfélaganna árið 2011 hafi aldrei komið til tals að Seltjarnarnesbær tæki við rekstri Bjargs. Auk Bjargs sé um tvö önnur sambærileg heimili að ræða sem einnig voru áður hluti af geðsviði Landspítalans, Ás í Hveragerði og heimilið í Kópavogi.

„Við höfum ítrekað að það sé ekki grundvöllur fyrir okkur að taka við þessum rekstri og lítum svo á að ríkið eigi að halda áfram að styðja við þessa einstaklinga og fá þriðja aðila til að koma inn í reksturinn ef Hjálpræðisherinn ,“ segir Ásgerður í samtali við mbl.is.

Ásgerður segir að eftir að hafa hlýtt á erindi Önnu Gunnhildar Ólafsdóttur, framkvæmdastjóra Geðhjálpar á fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna í gær þá furði hún sig á þeim aðstæðum sem þessir menn búa við. Þeir fá ekki liðveislu, örorkubætur og ýmsa aðra þjónustu sem þeir eigi rétt á.

Ásgerður Halldórsdóttir bæjarstjóri á Seltjarnarnesi.

„Maður spyr sig af hverju gleymdust þeir svona í kerfinu,“ segir Ásgerður og bætir við að á sama tíma hafi heimilið verið í rekstri áratugum saman og virðist aðbúnaður þeirra ekki koma upp á yfirborðið fyrr en núna og þá vegna þess að Hjálpræðisherinn er í skipulagsbreytingum og er meðal annars að byggja nýtt hús og selja annað húsnæði.

„Svo er fólk ekki endalaust til í að vinna sjálfboðavinnu sem mér skilst að fólk hafi gert hjá Hjálpræðishernum varðandi þetta heimili öll þessi ár,“ segir Ásgerður.

„Húsnæðið sem Bjarg er í uppfyllir á engan hátt skilyrði sem sett eru fyrir sambýli,“ segir Ásgerður en líkt og fram hefur komið þá búa mennirnir í 10 til 15 fm herbergjum með aðgangi að sameiginlegri snyrtiaðstöðu og dagrými í þriggja hæða húsi þar sem ekki er lyfta og þröngur brattur stigi á milli hæða.

Þegar þeir voru fleiri bjuggu tveir og tveir saman í tveimur stærstu tveimur herbergjunum. Lengi vel var ekki hægt að læsa herbergjunum og íbúarnir höfðu engar læstar hirslur.

Ásgerður segir að það séu mörg atriði varðandi heimilið sem eru ekki í lagi og það sé ekki hlutverk Seltjarnarnesbæjar að bæta þar úr heldur ríkisins.

Hún segir að bæjaryfirvöld muni skýra afstöðu bæjarins fyrir ráðuneyti sveitarstjórnarmála en velferðarráðuneytið vísaði málinu þangað í gær. Ásgerður segir að jafnframt verði væntanlega leitað til umboðsmanns Alþingis enda sé málið alvarlegt. „Hvernig gátu þeir gleymst svona? Að einhverjir geti gleymst svona í kerfinu er alvarlegt mál,“ segir Ásgerður.

Sjö karlmenn með geðklofagreiningu búa á Bjargi. mbl.is/Hari

Annað hvort þarf að gera endurbætur eða byggja nýtt

Síðdegis í gær var gert samkomulag um að Kristín Sigurðardóttir, forstöðukona Bjargs, reki Bjarg þangað til niðurstaða kemur í hver eigi að annast reksturinn. Í samtali við mbl.is segir Kristín það mikinn létti að tryggt sé að starfsemi Bjargs verði haldið áfram.

„Þetta gefur ríkinu og sveitarfélaginu svigrúm til þess að vinna í málinu og lendingin verði eins falleg og sársaukalaus fyrir okkar skjólstæðinga,“ segir Kristín.

Húsið er í eigu Hjálpræðishersins og á Kristín von á því að heimilið verði áfram rekið þar á þessu stigi málsins.

Kristín segir að sjálfsögðu þurfi að annað hvort laga húsnæðið eða byggja nýtt undir rekstur heimilisins. Eins og húsnæðið er í dag þá er það aðeins til bráðabrigða og ljóst að annað hvort verði að breyta húsnæðinu eða byggja nýtt. Hún sjái þar ýmislegt fyrir sér en á meðan samningaviðræður standa yfir um reksturinn á milli ríkis og sveitarfélagsins gerist afskaplega lítið í þessum málum.

Kristín segir að áfram verði barist fyrir því að heimilismenn fái það sem þeir eigi rétt á en að hún segist ekki vilja tjá sig um málefni tengd fjármálum þeirra. Þetta sé angi af því að sveitarfélagið hafi ekki viljað semja um reksturinn en þegar það gerist þá er það á ábyrgð sveitarfélags að tryggja að lögum um réttindi þeirra verði framfylgt.

Hún segir að á sama tíma og samningar um rekstur heimilis sem þessa er aðeins til eins eða tveggja ára í senn þá liggi ekki alltaf ljóst fyrir í hvað fjármunirnir eigi að fara, í endurbætur eða annað. En vonandi verði bætt úr þessu hið fyrsta, segir Kristín.