Innlent | mbl | 23.3.2019 | 13:15 | Uppfært 13:57

4 milljörðum meira til samgöngumála

Bjarni Benediktsson kynnir fjármálaáætlunina. mbl.is/Kristinn Magnússon

Fjögurra milljarða viðbótaraukning verður frá gildandi fjármálaáætlun til samgönguframkvæmda frá og með árinu 2020. Þetta kemur fram í nýrri fjármálaætlun fyrir árin 2020 til 2024 sem var kynnt í dag.

Fæðingarorlof verður lengt í tólf mánuði á árunum 2020 og 2021 en kostnaður af þeirri aðgerð nemur 900 milljónum króna árið 2020, 2,7 milljörðum króna árið 2021 og 3,8 milljörðum króna frá og með árinu 2022.

Stofnframlög til almennra íbúða hækka um 2,1 milljarð króna frá og með árinu 2020 til ársins 2022.

Veruleg aukning framlaga verður til nýsköpunarverkefna. Þar munar mest um 1,1 milljarðs hækkun frá og með árinu 2020 vegna rammaáætlana ESB um menntun, rannsóknir og tækniþróun, aukin framlög vegna endurgreiðslu kostnaðar til fyrirtækja við rannsóknir og þróun en í fjárlögum 2019 hækkuðu framlögin um 1 milljarð króna og munu þau hækka um 250 milljónir árlega frá og með árinu 2021.

Að frátöldum breytingum vegna ýmissa tæknilegra leiðréttinga nema breytingar á rammasettum útgjöldum frá gildandi fjármálaáætlun um 2,6 milljörðum króna til lækkunar á árinu 2019. Munar þar mest um hliðrun verkefna tengdum byggingu nýja Landspítalans auk hliðrun ýmissa vegaframkvæmda.

Árið 2020 nema breytingar á rammasettum útgjöldum milli áætlana um 13,3 milljörðum króna, um 20,2 milljörðum árið 2021, 27,8 milljörðum á árinu 2022 og fyrir árið 2023 nema þessar breytingar um 24,3 milljörðum króna.

Fram kemur í tilkynningu að áætlunin endurspegli sterka stöðu og festu í stjórn opinberra fjármála í hægari takti hagkerfisins.

Bjarni Benediktsson í fjármála- og efnahagsráðuneytinu í dag. mbl.is/Kristinn Magnússon

Skattlagning á heimili og fyrirtæki lækkar

„Áætlunin vegur þungt í því mikilvæga verkefni opinberra fjármála, peningastefnunnar og vinnumarkaðarins að viðhalda efnahagslegum stöðugleika og þeirri hagsæld sem landsmenn búa við um þessar mundir,“ segir í tilkynningunni.

„Í fjármálaáætlun er tryggð áframhaldandi jákvæð afkoma opinberra fjármála. Skattlagning á heimili og fyrirtæki lækkar og skuldastaða ríkissjóðs og vaxtabyrði af hennar völdum heldur áfram að lækka jafnt og þétt.“

Fram kemur að komið verði á fót Þjóðarsjóði til að mæta hugsanlegum fjárhagsáföllum. Umtalsverðir fjármunir verða einnig lagðir í að stuðla að samkomulagi um kjarasamninga á vinnumarkaði og myndarlega aukið við fjárfestingar hins opinbera.

„Skuldir ríkissjóðs vegna endurfjármögnunar fjármálakerfisins hafa verið greiddar upp að fullu og aðrar skuldir vegna hallareksturs umliðinna ára hafa einnig verið lækkaðar mikið. Við það hefur vaxtabyrðin lést til muna. Tollar og vörugjöld af iðnaðarvörum hafa auk þess verið felld niður undanfarin ár. Fá lönd í heiminum eru nú jafnopin fyrir viðskiptum og Ísland.“

Fjármálaráðuneytið. mbl.is/Ófeigur

74 milljarðar í sjúkrahúsþjónustu

Gert er ráð fyrir að hækka styrki til nýsköpunar um 500 milljónir króna árið 2020, 1,5 milljarða árið 2021 og 2 milljarða árin 2022–2024.

Áframhald verður á fjárfestingu í sjúkrahúsþjónustu þar sem framkvæmdir við nýjan Landspítala vega þyngst en stefnt er að því að ljúka við byggingu spítalans 2025. Alls nemur fjárfesting í sjúkrahúsþjónustu ríflega 74 milljörðum króna á tímabilinu.

Aukin framlög verða til byggingar nýrra hjúkrunarrýma, þ.e. 500 milljónir króna, 2020, 1,5 milljarðar árið 2021 og 2 milljarðar árin 2022 og 2023.

Breytt verður útfærslu skattaaðgerða frá forsendum gildandi fjármálaáætlunar. Þar er um að ræða 1,6 milljarða króna vegna barnabóta, 400 milljónir vegna stuðnings við bókaútgáfu og 400 milljónir vegna aðgerða til að bæta starfsumhverfi einkarekinna fjölmiðla.

Aukin framlög verða til umhverfismála, sérstaklega í tengslum við loftslagsáætlun stjórnvalda.

Breytingar verða einnig gerðar á námslánakerfinu með námsstyrkjakerfi.

Stofnstyrkir til kaupa eða byggingar almennra íbúða vaxa umtalsvert á árunum 2020–2022 og verða framlög vegna þeirra 3,8 milljarðar króna á ári.

Nýtt hafrannsóknarskip verður smíðað á áætlunartímabilinu.

Áframhaldandi afgangur af rekstri ríkissjóðs

„Í kjölfar samfellds hagvaxtarskeiðs undanfarinna ára er fjárhagsleg staða ríkissjóðs sterk. Hefur ríkissjóður verið rekinn með afgangi undanfarin ár og er gert ráð fyrir áframhaldandi afgangi af rekstri ríkissjóðs á árunum 2020–2024 um 0,8-1% af VLF á hverju ári,“ segir í tilkynningunni.

Fram kemur að mikill árangur í lækkun skulda hins opinbera og einkageirans, auk efnahagsbreytinga, hafi gefið þjóðarbúinu aukinn viðnámsþrótt komi til ytri áfalla.

Heildarskuldir ríkissjóðs hafa lækkað hratt undanfarið frá því þær náðu hámarki árið 2012 þegar þær voru 1.501 milljarður króna. Reiknað er með að skuldirnar nemi rúmlega 830 milljörðum króna í lok árs 2019.