„Ef við fáum að vinna í friði þá spjörum við okkur,“ sagði Ólafur Marteinsson, framkvæmdastjóri Ramma hf. í Fjallabyggð, en á laugardag verður formlega tekið á móti nýjum og fullkomnum frystitogara fyrirtækisins, Sólbergi ÓF 1. Skipið var smíðað í Tyrklandi og nemur fjárfestingin um fimm milljörðum króna. „Það eru viss tímamót fólgin í komu þessa glæsilega skips og við höfum miklar væntingar fyrir fyrirtækið, áhöfnina og samfélagið hérna,“ sagði Ólafur.
Í brú og vélarrúmi er skipið búið fullkomnum tæknibúnaði og í vinnslunni leysir sjálfvirkni mannshöndina af á mörgum sviðum. Bættur aðbúnaður um borð í löngum túrum og aukin verðmætasköpun eru meðal lykilatriða sem nást með nýja skipinu.
„Það er mikil sjálfvirkni um borð,“ segir Ólafur. „Bitaskurðar- eða vatnsskurðarvél frá Völku getur skorið flökin í bita og síðan er fiskurinn blokkfrystur eða lausfrystur eftir þörfum í sjálfvirkum frystum. Róbótar í svokölluðu vöruhóteli taka síðan við vörunni og senda á brettum niður í frystilest. Á þessari leið hefur erfiðum og vondum störfum verið útrýmt með tölvu- og róbótavæðingu. Úrsláttur úr pönnum, allur kassaburður og fleira slíkt heyrir nú fortíðinni til.
Próteinverksmiðja frá Héðni er um borð í Sólberginu og er þetta fyrsta verksmiðjan frá fyrirtækinu sem er sett upp í frystiskip eins og Sólbergið en hún hefur verið í þróun síðustu ár. Það sem ekki fer í frystingu er unnið í prótein eða mjöl og lýsi og markmiðið er að fullnýta fiskinn til aukinna hagsbóta fyrir alla.
Auk þess sem vinnslumöguleikarnir um borð verða mun fjölbreyttari heldur en í gömlu flakafrystitogurunum verður nýja skipið miklu afkastameira. Frystigetan er um 90 tonn af fiski á sólarhring og það er eins og stærstu frystihús fyrir bolfisk.
Við miðum við að aflaheimildir eldri skipanna beggja náist á nýja skipið og reiknum með að þessi nýi búnaður sem í því er gefi okkur möguleika til þess að auka verðmætið um allt að fimmtung, jafnvel fjórðung frá því sem hefðbundið er,“ segir Ólafur.
Sólbergið leysir tvö eldri frystiskip af hólmi, Mánabergið hefur verið selt til Rússlands og Sigurbjörg ÓF verður gerð út fram að sjómannadegi 11. júní, en fer þá í formlegt söluferli. Á síðasta fiskveiðiári veiddi Mánabergið 7.536 tonn og Sigurbjörg veiddi 5.700 tonn eða samtals 13.236 tonn af bolfiski. Langmest af heimildum Ramma er í þorski, en einnig talsverðar heimildir í karfa, grálúðu, ýsu, ufsa og makríl. Rúmlega 20% af þorskaflaheimildum Ramma eru í Barentshafi.
Ólafur segir að gömlu skipin sem nú hverfa úr flotanum hafi „heldur betur skilað sínu“ og verið mjög farsæl. Bæði eru þau komin til ára sinna, Mánabergið er tæplega 45 ára, upphaflega smíðað á Spáni 1972 og bar áður nöfnin Merkúr og Bjarni Benediktsson og Sigurbjörgin er 38 ára og var smíðuð á Akureyri. Óhætt er að segja að mikil þróun hafi orðið í útliti og búnaði skipa á síðustu fjórum áratugum.
Rammi starfrækir fiskiðjuver í Þorlákshöfn og rækjuvinnslu á Siglufirði. Auk Mánabergs og Sigurbjargar gerir fyrirtækið nú út ísfisktogarann Múlaberg SI, sem er ýmist á rækju eða bolfiski, og Jón á Hofi ÁR og Fróða ÁR, sem eru ýmist á humartrolli eða fiskitrolli.