Heildartekjur lækka um 24 milljarða

Íslensk­ur sjáv­ar­út­veg­ur er mögu­lega kom­inn á nýtt tíma­bil sterkr­ar ís­lenskr­ar krónu að sögn Jónas­ar Gests Jónas­son­ar, yf­ir­manns sjáv­ar­út­vegs­hóps hjá Deloitte.

Jón­as fór yfir af­komu ís­lensks sjáv­ar­út­vegs vegna árs­ins 2017 á Sjáv­ar­út­vegs­deg­in­um á miðviku­dag. Deloitte hef­ur haldið úti gagna­grunni um grein­ina frá ár­inu 2001 og inni­held­ur hann 87% af rekstr­ar­upp­lýs­ing­um frá ár­inu 2017. Hann er því ansi viðamik­ill.

„Það er gríðarlega verðmætt fyr­ir alla aðila sem koma að ís­lensk­um sjáv­ar­út­vegi að geta horft heild­stætt á hlut­ina og séð hvernig grein­in er að þró­ast. Þá er hægt að hafa þess­ar töl­ur til hliðsjón­ar í þeim ákvörðunum sem eru tekn­ar í kring­um grein­ina,“ seg­ir Jón­as. Tekj­ur ís­lenskra sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækja lækkuðu um­tals­vert árið 2017 sam­an­borið við árið á und­an og sömu­leiðis EBITDA-hlut­fallið, hagnaður fyr­ir fjár­magnsliði, af­skrift­ir og skatta.

EBITDA 16 millj­örðum lægri

„Það er áhuga­vert að sjá hvað tekj­urn­ar eru að lækka mikið. Þær lækka í 225 millj­arða úr 249. Hins veg­ar er gríðarlega at­hygl­is­vert að sjá að EBITDA lækk­ar um heila 16 millj­arða, úr 56 millj­örðum niður í 40. Það eru stóru töl­urn­ar í þessu,“ seg­ir Jón­as. Það sem skýr­ir þess­ar svipt­ing­ar að mestu leyti er sterkt gengi ís­lensku krón­unn­ar, að sögn Jónas­ar.

„Meðaltals EBITDA er í kring­um 26% síðastliðin ár. En síðustu tvö ár er hún kom­in niður í 20% þar sem hún var fyr­ir hrun. Kannski erum við kom­in á eitt­hvert annað tíma­bil með sterkri krónu,“ seg­ir Jón­as. „Verðvísi­tala sjáv­ar­af­urða í ís­lenskri mynt lækk­ar um 6,7% frá ár­inu 2016 þrátt fyr­ir hækk­un á afurðaverði í er­lendri mynt. Heild­arafl­inn er samt sem áður að aukast um 10% á milli ára þar sem mun­ar mest um aukn­ingu loðnu­veiða á milli ára,“ seg­ir Jón­as og bend­ir einnig á aðra þætti. Launa­vísi­tal­an hækk­ar um 6,8%, olíu­verð hækk­ar um 8,5%.

„Að sjálf­sögðu hafði tæp­lega tveggja mánaða verk­fall í upp­hafi árs áhrif á af­kom­una,“ seg­ir Jón­as.

Staðan á afla­heim­ild­um ágæt

En hvaða áhrif hef­ur þessi þróun fyr­ir grein­ina? Eru minni út­gerðir að berj­ast í bökk­um? „Þess­ir stærri aðilar hafa verið að fjár­festa og stækka og náð meiri fram­legðar­aukn­ingu og eru tölu­vert sterk­ari. Það get­ur bara verið erfitt fyr­ir smærri aðila að standa und­ir þessu,“ seg­ir Jón­as en tek­ur þó fram að ým­is­legt já­kvætt megi lesa úr töl­un­um.

„Ef gengið breyt­ist eru hlut­irn­ir fljót­ir að breyt­ast til betri veg­ar. Staðan á afla­heim­ild­um hef­ur sjald­an verið betri og það eru marg­ar teg­und­ir sem hafa verið í vexti, t.d. í ýsu og þorski. Staðan varðandi fisk­veiðiheim­ild­irn­ar er einnig með ágæt­um. Fé­lög­in hafa einnig varið tölu­verðum fjár­hæðum í fjár­fest­ing­ar sem ætti að gera þau bet­ur í stakk búin fyr­ir erfið ytri skil­yrði.“