Í tísku að dýrka Danmörku

Danska sjón­varpsþáttaröðin Bor­gen nýt­ur víðar vin­sælda en á Norður­lönd­um því hún hef­ur hvað eft­ir annað verið val­in meðal bestu sjón­varpsþátta árs­ins 2012 bæði í Bretlandi og Banda­ríkj­un­um. Hinn exó­tíski heim­ur skandi­nav­ísks vel­ferðar­kerf­is þar sem kon­ur fara með völd virðist höfða til fólks og talað er um „skandi­navíu­veiki“ sem hafi haf­ist með þríleik Stiegs Lars­sons um Lis­beth Saland­er.

Fram kem­ur á vef Politiken að þætt­irn­ir virðist náð stöðu sem ákveðið menn­ing­ar­legt fyr­ir­brigði meðal millistétt­ar­sjón­varps­áhorf­enda í ensku­mæl­andi lönd­um. 

„Ekki aðeins sjá áhorf­end­ur sjálfa sig í þátt­un­um, þeir gefa fólki líka tæki­færi til að ferðast fram í tím­ann fyr­ir fram­an sjón­varps­skjá­inn, inn í nú­tíma­legt sam­fé­lag þar sem kon­ur geta haft völd, karl­ar líta eft­ir börn­um og þar sem fóst­ur­eyðing­ar eru af­greidd­ar sem hliðarsaga án þess að all­ur þátt­ur­inn sé lagður und­ir sam­visku­bit per­són­unn­ar sem gengst und­ir hana,“ seg­ir í um­fjöll­un Politiken í dag.

Eðli­leg­ar kon­ur snúa á kven­fyr­ir­litn­ingu

Þessi upp­skrift virðist gera það gott ef marka má er­lenda um­fjöll­un um þætt­ina þar sem stór lýs­ing­ar­orð eru notuð. Banda­ríska vefsíðan Daily Be­ast út­nefn­ir Bor­gen sem dæmi um bestu dramaþætti árs­ins, á und­an þátt­um eins og Mad Men og Downt­on Abbey. Um aðalleik­kon­urn­ar Sidse Babet Kundsen og Birgitte Hjort Søren­sen seg­ir blaðamaður­inn:

„Þess­ar tvær leik­kon­ur sýna einn besta leik í sjón­varpi síðasta ára­tug­inn með því að af­hjúpa, í stað þess að forðast, raun­sæja galla í karakt­er­un­um og sigr­ast þannig á stofn­ana­væddri kven­fyr­ir­litn­ingu hvor á sínu sviði.“

Nú­tíma­leg valda­bar­átta konu

Breska dag­blaðið Tel­egraph út­nefnd­ir Bor­gen einnig bestu dram­asjón­varpsþætti árs­ins 2012, á und­an Home­land, Break­ing Bad og Game of Thrones. Í banda­ríska tíma­rit­inu n+1 seg­ir að Bor­gen sé „mik­il­væg­asta þáttaröðin í evr­ópsku sjón­varpi“ og „áhrifa­mesti sjón­varpssmell­ur í ár­araðir“. Blaðamaður New York Times, Al­ess­andra Stanley, seg­ir að Bor­gen sé „hugs­an­lega sá sjón­varpsþátt­ur sem erfiðast er að finna í banda­rísku sjón­varpi, en í augna­blik­inu líka einn sá besti“.

Newsweek upp­fræðir les­end­ur sína sömu­leiðis á því að Bor­gen sé „besta sjón­varpsþáttaröð sem þú hef­ur aldrei séð“. Þar seg­ir að Bor­gen tak­ist það sem hinni nýju banda­rísku þáttaröð The News­room tak­ist ekki: Að fylla í fót­spor The West Wing sem gott póli­tískt drama. Blaðamaður Newsweek seg­ir að á meðan The News­room sé fast í fortíðinni með gam­aldags karlremb­um í aðal­hlut­verk­um sé Bor­gen nú­tíma­legt drama um valda­bar­áttu konu.

Í London er Bor­gen á allra vör­um, að sögn frétta­rit­ara New York times, og ráðherr­arn­ir Dav­id Ca­meron og Nick Clegg báðir sagðir for­falln­ir aðdá­end­ur. Og það er víðar en í hinum ensku­mæl­andi heimi sem Dan­mörk er í tísku, því franska dag­blaðið Le Monde út­nefndi danskt sjón­varps­efni sem það „heit­asta“ í Frakklandi um þess­ar mund­ir. Stjarna Birgittu Ny­borg fær einnig að skína á sjón­varps­skjám í Suður-Kór­eu, Hollandi, Grikklandi og Bras­il­íu.

Valda­mikl­ar fyr­ir­mynd­ir á reiðhjól­um

Í grein Politiken er leitað til álits­gjafa til að út­skýra þess­ar vin­sæld­ir. Pat­rick Kingsley, blaðamaður Guar­di­an, seg­ir helstu ástæðuna ein­fald­lega þá að þætt­irn­ir séu vandaðir, en auk þess komi þeir úr fram­andi um­hverfi enda séu Bret­ar flest­ir van­ir að horfa annaðhvort á breskt eða banda­rískt sjón­varps­efni.

„Í fyrsta þætt­in­um sér maður Birgitte Ny­borg hjóla í þing­húsið. Jesús! Það mynd­irðu aldrei sjá í London. Og bara það að aðal­per­són­an sé kona sem fer með svo mik­il völd í þróaðri út­gáfu af sam­steypu­stjórn, þar sem ekki eru sömu átaka­stjórn­mál og í Bretlandi, það er mjög exó­tískt.“

Önnur leið til að lifa líf­inu

Kingsley seg­ir að Bor­gen komi róti á hug­ann hjá Bret­um. Þeir þekki sjálf­an sig í einka­lífs­vand­ræðum per­són­anna, en þætt­irn­ir sýni þeim nýja nálg­un á lífið sam­kvæmt nor­rænu vel­ferðar­kerfi, þar sem öll börn fari á leik­skóla og meiri­hluti kvenna sé virk­ur á vinnu­markaði. „Það er í tísku að dýrka Dan­mörku. Við erum illa hald­in af Skandi­navíu­veiki.“

Grein­ar­höf­und­ur Politiken seg­ir að Dan­ir megi reynd­ar þakka ákveðnum Svía fyr­ir þess­ar miklu vin­sæld­ir, þ.e.a.s. Stieg Lars­son. Nor­ræna inn­reiðin hafi haf­ist með bók­um hans, en ráðamenn DR gerðu þó alls ekki ráð fyr­ir að póli­tískt drama eins og Bor­gen gæti leikið sama leik og glæpaþátt­ur­inn For­brydel­sen gerði í kjöl­farið, eða svo seg­ir Keld Reinicke, dag­skrár­stjóri TV 2 Í Dan­mörku.

„Ef þú hefðir spurt mig fyr­ir fimm árum hvort þetta gæti gerst þá hefði ég sagt nei. Því öll rök hníga gegn því.“