Varhugaverðir tölvupóstar

Tölvu­póst­ar geta verið vara­sam­ir. Það á sér­stak­lega við um tölvu­pósta frá þeim sem hugs­an­lega hafa óhreint mjöl í poka­horn­inu. Fjöl­mörg dæmi eru þessu til sönn­un­ar.

Ný­lega birti banda­ríska fjár­mála­eft­ir­litið (SEC) skýrslu þar sem vitnað er í tölvu­pósta sem fóru á milli starfs­manna hjá stóru alþjóðlegu mats­fyr­ir­tækj­un­um varðandi hin svo­kölluðu und­ir­máls­lán vegna fast­eignaviðskipta, sem eru rót­in að vand­an­um á hús­næðismarkaðinum vest­an­hafs og víðar. Í skýrsl­unni er sýnt fram á að grein­end­ur hjá fyr­ir­tækj­un­um hefðu vitað hver staðan var í tengsl­um við þessi lán löngu áður en upp­lýst var um það.

Al­gengt var að skulda­vafn­ing­ar sem inni­héldu jafnt góð fast­eigna­veðlán sem og und­ir­máls­lán­in fengju fína láns­hæfis­ein­kunn hjá mats­fyr­ir­tækj­un­um, eða AAA. Þá ligg­ur nú fyr­ir að þess­ir vafn­ing­ar héldu hinum góðu láns­hæfis­ein­kunn­um þrátt fyr­ir vitn­eskju grein­enda hjá mats­fyr­ir­tækj­un­um um þá van­kanta sem þar voru á, þ.e. að áhætt­an væri í sum­um til­vik­um gríðarlega mik­il.

Fram kem­ur í skýrslu SEC að í tölvu­pósti frá grein­anda hjá einu láns­hæf­is­mats­fyr­ir­tæk­inu seg­ir hann, án þess að skamm­ast sín nokkuð fyr­ir: „Við skul­um vona að við verðum öll rík og kom­in á eft­ir­laun þegar spila­borg­in hryn­ur.“ Þetta skrifaði grein­and­inn til sam­starfs­manns síns í des­em­ber 2006.

Seg­ir í skýrslu SEC að vanda­málið hafi verið það að upp hafi komið hags­muna­árekstr­ar. Þeir starfs­menn láns­hæf­is­mats­fyr­ir­tækj­anna sem hafi haft vitn­eskju um hvert stefndi hafi tekið hags­muni fyr­ir­tækj­anna sem þeir störfuðu hjá framyf­ir aðra hags­muni.

Kerfið vill fylgj­ast með

Tölvu­póst­ar milli starfs­manna hafa því ekki verið til að bæta ímynd alþjóðlegu láns­hæf­is­mats­fyr­ir­tækj­anna. En tölvu­póst­ar valda vanda­mál­um á fleiri sviðum. Meiri­hluti demó­krata í banda­ríska þing­inu stefn­ir að því að samþykkja lög sem gera stjórn­völd­um skylt að varðveita tölvu­pósta sem þau senda og fá í til­tek­inn tíma með sama hætti og á við um bréf­leg sam­skipti. Það líst banda­rísku rík­is­stjórn­inni hins veg­ar ekk­ert á, ein­hverra hluta vegna, og hef­ur Bush for­esti hótað að beita neit­un­ar­valdi til að koma í veg fyr­ir að slíkt frum­varp verði að lög­um.

Í Bretlandi hef­ur þetta mál verið nálg­ast með öðrum hætti. Þar hafa stjórn­völd verið með áætlan­ir uppi um að safna sam­an í gagna­grunn öll­um sím­töl­um og tölvu­póst­um sem fara um fjar­skipta­fyr­ir­tæk­in í land­inu. Ef­laust kem­ur skáld­sag­an 1984 eft­ir Geor­ge Orwell upp í huga ein­hverra, en þess­ar áætlan­ir breskra stjórn­valda hafa fallið í grýtt­an jarðveg hjá þeim sem er um­hugað um per­sónu­vernd og annað slíkt. Það fer því ekki á milli mála að það er betra að um­gang­ast tölvu­pósta með varúð.

• 1 blogg um frétt­ina

Bloggað um frétt­ina

• Markús frá Djúpa­læk: Upp­ljóstran­ir á Útvarpi Sögu