Það er á heitum morgni við yfirfulla sjúkramóttöku í Líberíu sem Kendall Kauffeldt tekur við nýjum ebólu-sýktum sjúklingi sem fluttur var þangað með jeppa í einkaeigu.

„Það er hættulegt að koma með sjúklinga í einkabílum sem þessum,“ sagði hann á meðan hann fylgdist með fimm farþegum stíga úr Toyota bifreiðinni við móttökuna. „Heilbrigðisráðuneytið hefur sett reglur. Fólki ber að hringja í sérstök neyðarnúmer. Og þegar þú hringir eru sjúkrabílar með þjálfuðu fólki í sérstökum öryggisbúningum sem eiga að flytja þig á spítala.“

Kauffeldt er stjórnandi kristilegu hjálparsamtakanna Samaritan's Purse, sem hafa verið í fremstu víglínu í baráttunni við mannskæðasta ebólu-faraldur sem sögur fara af.

Yfir 300 Líberíubúar hafa nú smitast af veirunni sem borist hefur um lönd Vestur-Afríku frá því í byrjun ársins. Rúmlega helmingur þeirra er látinn.

Sýkillinn er ekki þrautseigur

En Kauffeldt og aðrir hjálparstarfsmenn segja að fáfræði um ebólu, frekar en vírusinn sjálfur, sé að verða fólki að bana. Vírusinn má greina í fólki innan nokkurra daga en einkennin geta verið sársauki í vöðvum, höfuðverkur, uppköst, niðurgangur og í flestum tilvikum innvortis og útvortis blæðingar.

Sýkillinn sjálfur er ekkert sérlega þrautseigur og má vanalega hreinsa burt með sápu og heitu vatni. Þá benda sérfræðingar á að tiltölulega erfitt sé að smitast af veirunni sem smitast með líkamsvessum - blóði, saur, ælu, munnvatni eða svita.

Ef þess er gætt að sjúklingar fái nægt vatn, parasetamól til þess að halda hitanum niðri og sýklalyf vegna annarra sýkinga sem upp geta komið í kjölfar veirusýkingarinnar eiga þeir möguleika á bata. En í afskekktum samfélögum þar sem fólk er oft tortryggið gagnvart vestrænum lækningum og treysta jafnvel á nokkurs konar galdralækna eru minni líkur á bata.

Ýmsum sögum fer af veirunni

Að sögn lækna í hjálparsamtökunum eru ýmiss konar sögur á kreiki meðal íbúa og er ein þeirra sú að veiran sé í raun ekki til, heldur sé hún einhvers konar vestrænt samsæri. Þá segja aðrir að það jafngildi dauðadómi að koma inn á sjúkramóttöku þar sem ebólu-sýktir sjúklingar eru meðhöndlaðir.

Á nýrri sjúkramóttöku á vegum samtakanna í Monrovia í Líberíu koma um tíu nýir sjúklingar daglega. „Þegar samskipti og fræðsla eru ekki eins öflug og þau ætti að vera sjáum við sjúklinga koma hingað inn í leigubílum eða á eigin vegum,“ sagði Kauffeldt við AFP. „Þetta er mikið áhyggjuefni þar sem allir aðrir sem í bílnum eru hafa þá umgengist sjúklinginn. Þá þurfum við að vakta þau öll í tuttugu og einn dag til þess að vita hvort þau séu smituð.“  

Það eru þó ekki einungis leigubílstjórar sem þurfa að hafa áhyggjur en sjúklingar sem ómeðvitaðir eru um hætturnar stofna einnig fjölskyldumeðlimum í bráða hættu.

Vildi að sonurinn yrði við dánarbeðið

Hinn tíu ára gamli William Benadict er einn þeirra sem náð hefur fullum bata af veirunni en hann smitaðist af móður sinni sem nú er látin. „Ég var nálægt mömmu þegar hún var veik og þegar hún dó veiktist ég,“ sagði hann. James Kollie, sjúkraflutningamaður sem kom að málinu, sagði að móðir drengsins hefði beðið hann um að vera sér við hlið á dánarbeðinum þar sem hún hóstaði og kastaði upp yfir drenginn og stofnaði þannig lífi hans í hættu.

„Ég keyrði sjúkrabílinn sem kom og sótti hann. Þann dag voru allir að flýja frá honum og enginn vildi vera honum nálægt. Ég grét vegna vesalings drengsins,“ sagði Kollie.

Verja fjármunum í fræðslu

Á föstudag samþykktu stjórnvöld í Líberíu, Síerra Leone og Gíneu að verja hundrað milljónum bandaríkjadala í neyðaraðstoð vegna ebólu-veirunnar. Stór hluti fjármagnsins fer í ráðningar á fleiri sjúkraflutningamönnum en fjármunum verður einnig varið í fræðslu í löndunum þremur.

Peter Coleman, formaður heilbrigðisnefndar þingsins í Líberíu, segir fátækt vera stóra hindrun. „Flestir íbúar Líberíu hafa ekki aðgang að útvarpi. Í mörgum þorpum eru aðeins örfáir sem hafa að því aðgang,“ sagði hann. „Það þarf að fara af stað með herferð og ganga frá þorpi í þorp, frá einu samfélagi í annað og jafnvel banka á hverjar dyr.“

Hjálparsamtökin Samaritan's Purse, sem reka allar þrjár sjúkramóttökurnar í Líberíu, þar sem tekið er við ebólu-sýktum sjúklingum, segja fræðslu vera jafn mikilvægt vopn í baráttunni og lyfin sjálf. „Fólk sem þarf ekki að deyja er að deyja úr ebólu. Ef það leitar sér aðstoðar snemma er mögulegt að bjarga þeim.“