Tæplega 100 milljónir hafa þegar greitt atkvæði í bandarísku forsetakosningunum þrátt fyrir að fyrstu kjörstaðir verði opnaðir klukkan 10 að íslenskum tíma í Vermont.
Gríðarleg spenna ríkir um hvernig fer: Verður Donald Trump endurkjörinn forseti eða tekur Joe Biden við sem forseti Bandaríkjanna? Skoðanakannanir eru Biden í vil en báðir frambjóðendur hafa nýtt síðustu daga vel við að kynna sig fyrir kjósendum. Þingkosningar fara einnig fram í dag og þykja demókratar standa sterkt að vígi í baráttunni um Bandaríkjaþing, þar sem þeir eygja þann möguleika að ráða yfir báðum deildum þingsins í fyrsta sinn frá árinu 2010.
Gríðarmikil kjörsókn hefur verið að þessu sinni og stefnir allt í að þátttaka í kosningunum verði hin mesta í 120 ár.
Í grein Odds Þórðarsonar á mbl.is í síðustu viku kom fram að þau ríki sem talin eru geta ráðið úrslitum eru til að mynda Arizona, Flórída og Pennsylvanía. Það þýðir að ekki er útséð um hvor frambjóðendanna sigri í þeim ríkjum, og verða því allra augu á þeim á kosninganótt. Sér í lagi Flórída og Pennsylvaníu, en enginn hefur orðið forseti undanfarin ár án þess að vinna í Flórída.
Úrslit í Flórída berast yfirleitt tiltölulega snemma, og því verður grannt fylgst með Pennsylvaníu þegar úrslitin liggja fyrir í Flórída. Talið er að Pennsylvanía sé það ríki sem muni veita öðrum hvorum frambjóðandanum þá kjörmenn sem til þarf til að vinna, eða 270 í heild.
„Það er nefnilega ekki svo í Bandaríkjunum að fjöldi atkvæða ráði úrslitum um hver verði forseti og hver lúti í lægra haldi. Það gera svokallaðir kjörmenn. Öll 50 ríki Bandaríkjanna eru með tvo kjörmenn, jafnmargir og öldungadeildarþingmenn hvers ríkis.
Hins vegar bæta ríkin svo við sig kjörmönnum eftir íbúafjölda. Þannig er fjölmennasta ríkið, Kalifornía, með 55 kjörmenn af 538 í heildina en Alaska og Norður-Dakóta eru hvort um sig með þrjá kjörmenn,“ segir í grein Odds.
Í grein Stefáns Gunnars Sveinssonar í Morgunblaðinu í dag segir að Bandaríkin séu víðfeðmt land sem nær yfir sex tímabelti og því verði kjörstöðum ekki öllum lokað á sama tíma.
„Fyrstu ríkin munu loka kjörstöðum sínum á miðnætti að íslenskum tíma, þar á meðal Georgía, og þrjú ríki til viðbótar, Norður-Karólína, Ohio og Vestur-Virginía, gera það hálftíma síðar. Þar sem mjótt er á mununum í tveimur fyrrnefndu ríkjunum gæti niðurstaðan í þeim gefið ágæta vísbendingu um í hvaða átt stefnir, liggi hún á annað borð fyrir.
Klukkan eitt að íslenskum tíma verður hins vegar kjörstöðum lokað í bæði Pennsylvaníu og Flórída, og klukkutíma síðar í Arizona og Texas, þar sem kjörsókn hefur farið fram úr öllum helstu væntingum manna. Klukkan fjögur loka svo kjörstaðir á vesturströnd Bandaríkjanna, en ríkin þar eru öll talin örugg fyrir demókrata og Joe Biden.
Venjulega myndi þá liggja fyrir með nokkurri vissu hver hefði unnið kosningarnar, en mismunandi reglur eru í hverju ríki um talningu póstatkvæða, hversu lengi eftir kjördag þau mega berast, og hvaða skilyrði þau þurfa að uppfylla til þess að vera talin gild.
Þannig mega póstatkvæði í Kaliforníu berast allt að 17 dögum eftir að kjördegi lýkur, og vera talin gild, svo lengi sem þau voru póstlögð fyrir kjördag. Það er ýtrasta dæmið, en flest hin ríkin taka við greiddum atkvæðum sem berast allt að þremur, sjö eða tíu dögum eftir að kjörstöðum er lokað,“ segir enn fremur í Morgunblaðinu í dag.