Leiðsögumaðurinn hvarf ofan í jökulsprungu

„Hvað er helst til ráða í hríðarbyl á jökli þegar leiðsögumaðurinn hefur fallið ofan í stóra sprungu, svarar ekki kalli og engin hreyfing er merkjanleg á línunni?“ Þannig spyr Gunnlaugur B. Ólafsson á bloggsíðu sinni, en hann stóð ásamt fimm öðrum ferðafélögum frammi fyrir þessari spurningu í 1.450 metra hæð á Öræfajökli um helgina.

„Þetta er nokkuð sem við getum alltaf átt von á. Þetta fylgir ferðum um skriðjökla,“ segir Stefán Markússon, leiðsögumaður hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum, sem féll ofan í sprunguna. Tekur hann fram að þetta sé ástæða þess að gerðar séu stífar öryggiskröfur um að allir séu í línu um leið og lagt er á jökul. Aðspurður segir Stefán fallið niður um sprunguna hafa verið einir 8-10 metrar, en að sér hafi ekki orðið meint af, enda sé hann alvanur því að ferðast um jökla og æfður í því að fara niður um sprungur og klifra upp aftur.

„Enda er það ekki að ástæðulausu sem gerðar eru miklar kröfur til leiðsögumanna sem leiðbeina hópum á ferð um jökla.“ Tekur hann fram að í þeim tilvikum þegar leiðsögumaður dettur ofan í sprungu eigi samferðafólkið bara að setjast niður til að stoppa fallið og bíða, því leiðsögumenn séu þjálfaðir í því að koma sér sjálfir upp. Að sögn Stefáns hefur hann starfað með Hjálparsveit skáta í Kópavogi síðan 1995 og verið leiðsögumaður sl. tíu ár.

Spurður hvað hafi þotið í gegnum huga hans þegar hann datt ofan í sprunguna segist Stefán fyrst og síðast hafa haft áhyggjur af samferðafólki sínu og hvernig það myndi upplifa uppákomuna. „Sjálfur er ég vanur því að fara ofan í holur, enda æfum við það og eigum að kunna að bjarga ýmist okkur sjálfum eða öðrum sem fara niður um sprungu. Þó maður detti í sprungu þá breytir það engu. Þetta er álíka mikið bögg eins og þegar maður er að stikla yfir á og stígur óvart ofan í ána og blotnar í lappirnar.“

Að sögn Stefáns hugðist hann klifra upp sprunguna. „Þegar ég stoppaði í fallinu hékk ég fyrst í lausu lofti, en við hlið mér var lítil snjóbrú sem ég vippaði mér upp á. Ég kallaði upp til hópsins til að láta vita af mér og leggja áherslu á að þau ættu ekki að hífa mig upp því ég stóð mjög vel á snjóbrúninni, en þau hafa greinilega ekki heyrt í mér. Síðan kippti ég af mér bakpokanum og ætlaði að græja mig þannig að ég yrði enn fljótari upp, en í þeim svifum tóku þau í línuna og byrjuðu að hífa mig upp,“ segir Stefán sem við það missti bakpokann út úr höndunum en í honum var m.a. GPS-staðsetningartæki. Allt fór þó vel að lokum og hópurinn komst klakklaust niður af jöklinum.