Innlent | mbl | 9.2.2009 | 16:31 | Uppfært 16:46

Gefur út rannsóknarkvóta í loðnu

mbl.is/Árni Sæberg

Steingrímur J. Sigfússon, landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra, gaf í dag út 15 þúsund tonna loðnukvóta til að efla leit og rannsóknir á loðnu. Úthlutunin gildir á tímabilinu 10. febrúar til 30. apríl 2009 og skal stjórn veiðanna og skipulag þeirra, unnið í samráði við Hafró.

Þrátt fyrir umfangsmikla leit rannsóknarskipa sem og veiðiskipa hefur ekki enn tekist að mæla nægjanlegt magn af loðnu til að unnt hafi verið að hefja veiðar á þessari vertíð.

Samkvæmt aflareglu sem lengi hefur verið notuð í loðnu er miðað við að skilja eftir a.m.k. 400 þúsund tonn til hrygningar ár hvert. Í nóvember og desember sl. mældi Árni Friðriksson um 270 þúsund tonn af tveggja og þriggja ára loðnu (nú þriggja og fjögurra ára) út af norðvestanverðu landinu.

Í byrjun árs sendu útgerðirnar loðnuskip með Árna til leitar og mælinga og voru skipin búin samskonar tækjabúnaði og rannsóknaskipið þannig að unnt var að nýta þau gögn sem þau söfnuðu til mælinga. Um 214 þúsund tonn af þriggja og fjögurra ára loðnu mældust í þessari atrennu, aðallega út af norðausturlandinu. Árni Friðriksson er nú um það bil að ljúka fjórðu atrennu að mælingu sem því miður gefur ekki nægjanlega góðar vonir, en í þriðju atrennunni á norður leiðinni yfir aðal göngusvæðið. Alls hafa nú mælst um 385.000 tonn.

„Óljóst er, eins og sakir standa, að nægjanlegt magn loðnu finnist. Ekki þarf hins vegar að fjölyrða um þá miklu hagsmuni sem í húfi eru fyrir þjóðarbúið í heild, útgerðirnar, sveitafélögin og þá miklu atvinnusköpun sem veiðar og vinnsla loðnu skapar til sjós og lands. Því verður að gera allt sem í mannlegu valdi stendur til þess að ganga úr skugga um hvort nú sé fyrir hendi loðna á Íslandsmiðum í veiðanlegu magni það er umfram þau 400 þúsund tonn sem veiðiregla kveður á um,“ segir í tilkynningu sjávarútvegsráðuneytisins.

Steingrímur J. Sigfússon, landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra hefur því nú ákveðið að heimila takmarkaðar loðnuveiðar íslenskra skipa í rannsóknaskyni. Í reglugerð ráðherra er kveðið á um að stjórn og skipulag veiðanna skuli framkvæmt undir stjórn og í nánu samstarfi við Hafrannsóknastofnunina. Fram hefur komið að útgerðarmenn og skipstjórar loðnuskipanna eru vongóðir um að með því náist að finna nægjanlegt magn af loðnu þannig að unnt verði að gefa út aflamark í loðnu.

Reglugerð um takmarkaðar loðnuveiðar íslenskra skipa í rannsóknaskyni á vetrarvertíð 2009.
1. gr.
Uns annað er ákveðið eru allar loðnuveiðar bannaðar í fiskveiðilandhelgi Íslands. Þó er, til að efla leit og rannsóknir á loðnu, leyfilegur hámarksafli íslenskra loðnuveiðiskipa í rannsóknarskyni ákveðinn 15.000 lestir á tímabilinu 10. febrúar til 30. apríl 2009. Stjórn veiðanna og skipulag þeirra skal unnið í samráði við Hafrannsóknastofnunina í því skyni að kanna ástand og útbreiðslu loðnustofnsins. Þannig skulu allt að 4 veiðiskip vera við leit hverju sinni næstu 21 sólarhringa frá gildistöku þessarar reglugerðar. Leitarskip skulu haga leit í samráði við og eftir nánari fyrirmælum Hafrannsóknastofnunarinnar.

2. gr.
Aðeins skipum sem hafa aflamark í loðnu er heimilt að stunda loðnuveiðar. Veiðar umfram aflamark í loðnu varða gjaldtöku samkvæmt ákvæðum laga nr. 37/1992, um sérstakt gjald vegna ólöglegs sjávarafla.

3. gr.
Loðnuafla skal landað og hann veginn í íslenskri höfn. Heimilt er þó með leyfi Fiskistofu að landa loðnu til bræðslu og heilfrystri loðnu í höfnum erlendis enda sé tryggt að eftirlit með vigtun aflans sé fullnægjandi að mati Fiskistofu. Jafnframt er heimilt að fengnu leyfi Fiskistofu að landa óvigtaðri loðnu um borð í vinnsluskip og flutningaskip, enda sé tryggt að skráning og vigtun afla sé fullnægjandi að mati Fiskistofu. Sækja skal um leyfi til löndunar loðnu utan íslenskra hafna til Fiskistofu og skal skipstjóri í umsókn tilgreina nákvæmlega hvar hann hyggst landa aflanum og áætlað magn loðnu. Þegar að löndun lokinni skal skipstjóri veiðiskips senda Fiskistofu endanlegar tölur um landaðan afla og aflaverðmæti, staðfestar af móttakanda loðnunnar eða staðfest afrit af vigtarnótu, liggi það fyrir. Heimilt er að miðla afla úr nótum á miðunum milli skipa sem hafa leyfi til loðnuveiða í því skyni að koma í veg fyrir að loðnu sé sleppt dauðri úr nótum. Fái veiðiskip svo stórt kast að skipstjóri telji að ekki sé lestarrými fyrir þann afla sem hann áætlar að sé í nótinni og ekkert skip nærstatt til að miðla loðnuafla til, skal heimilt áður en verulega er þrengt að loðnunni í nótinni að sleppa niður lifandi loðnu sem fyrirsjáanlega rúmast ekki í lestum skipsins. Vinnsluskipum er ekki heimilt að sleppa niður loðnu til að samræma afla vinnslugetu. Um vigtun á loðnu gilda að öðru leyti ákvæði reglugerðar nr. 224/2006, um vigtun og skráningu sjávarafla, með síðari breytingum.

4. gr.
Aðeins er heimilt að stunda loðnuveiðar með flotvörpu innan svæðis sem afmarkast af línum sem dregnar eru milli eftirgreindra punkta:
1. 67° 11´ N – 14° 30´ V
2. 68° 00´ N – 14° 30´ V
3. 68° 00´ N – 10° 00´ V
4. 65° 15´ N – 10° 00´ V
5. 65° 15´ N – 11° 20´ V
6. 66° 05´ N – 11° 30´ V
7. 66° 15´ N – 12° 00´ V
8. 66° 12´ N – 12° 22´ V
9. 66° 40´ N – 12° 40´ V
10. 66° 47´ N – 13° 00´ V
11. 66° 52´ N – 13° 08´ V
12. 67° 11´ N – 14° 30´ V
Ráðuneytið getur takmarkað eða bannað loðnuveiðar á ákveðnum svæðum í tiltekinn tíma þyki ástæða til þess, m.a. vegna verndunarsjónarmiða og til þess að stuðla að sem bestri hagnýtingu loðnustofnsins. Jafnframt getur ráðherra ákveðið að aðeins stundi loðnuveiðar í tilraunaskyni ákveðinn fjöldi skipa í því skyni að kanna ástand loðnustofnsins undir eftirliti Hafrannsóknastofnunarinnar.
Hafrannsóknastofnuninni er heimilt að grípa til skyndilokunar veiðisvæða, sbr. 10. og 11. gr. laga nr. 79/1997 um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands, fari hlutfall loðnu, smærri en 14 cm, yfir 20%, miðað við fjölda. Stærð loðnu er mæld frá trjónuoddi að sporðsenda.

5. gr.
Með mál sem rísa út af brotum á reglugerð þessari skal farið að hætti opinberra mála og varða brot viðurlögum samkvæmt ákvæðum laga nr. 116, 10. ágúst 2006, um stjórn fiskveiða og laga nr. 79, 26. maí 1997, um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands.

6. gr.
Reglugerð þessi er sett samkvæmt ákvæðum laga nr. 116, 10. ágúst 2006, um stjórn fiskveiða og laga nr. 79, 26. maí 1997, um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands, með síðari breytingum, til að öðlast þegar gildi og birtist til eftirbreytni öllum þeim sem hlut eiga að máli.

Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu, 9. febrúar 2009.
Steingrímur J. Sigfússon.