Bankinn kaupir fóðrið

Dæmi eru um að viðskiptabankar bænda hafi þurft að leggja út fyrir fóðurkaupum vegna bágrar fjárhagsstöðu búanna. Landbúnaðarráðuneytið hyggst taka saman yfirlit yfir fjárhagsstöðu bænda í samvinnu við viðskiptabanka þeirra.

Haraldur Benediktsson, formaður Bændasamtakanna, staðfesti að dæmi væru um að bankar hefðu keypt hey til að halda búrekstrinum gangandi.

Haraldur sagði að ríkisvaldið hefði ekki bent á lausnir fyrir bændur sem ættu í rekstrarerfiðleikum, frekar en aðra sem reka lítil og meðalstór fyrirtæki. Fjárhagur búanna er jafnan hluti af fjárhag bænda og fjölskyldna þeirra. Þeir fengju með öðrum orðum ekki launatekjur af búinu og þar sem ástandið er hvað verst ættu bændur í erfiðleikum með að kaupa eldsneyti á fjölskyldubílinn og þeir yrðu í auknum mæli að reiða sig á eigin framleiðslu í stað matarinnkaupa.

Sveinn Ingvarsson, varaformaður Bændasamtakanna, sagði að mörgum bændum væri þröngur stakkur skorinn.

Súpa seyðið af bjartsýni og erlendum lánum

„Það er ekkert síður hjá okkur bændum en öðrum smáfyrirtækjum að þessi fyrirtæki standa afskaplega tæpt,“ sagði hann. „Það var ríkjandi mikil bjartsýni í greininni. Menn fjárfestu mjög mikið og byggðu upp. Þeir eru að súpa seyðið af því núna.“ Margir hefðu tekið erlend lán eða jafnvel breytt eldri lánum í erlend lán sem bera lægri vexti. Þetta hefðu þeir fyrst og fremst gert samkvæmt ráðgjöf frá bönkunum. Sveinn sagðist vissulega hafa áhyggjur af því að sumir bændur væru komnir í þá stöðu að bankinn þyrfti að leggja út fyrir fóðurkaupum.

Um 30% kúabænda eru í verulegum erfiðleikum, samkvæmt yfirliti hagþjónustu landbúnaðarins frá áramótum.

Minna kjarnfóður

Margir kúabændur hafa dregið úr kjarnfóðurgjöf en kýrnar mjólka þá minna og það leiðir til minni tekna fyrir búið.

Magnús Jónsson, ráðunautur hjá Bændasamtökunum, segir að þetta séu mjög eðlileg viðbrögð við fjárhagsástandinu. Í stað kjarnfóðurgjafar reyni bændur að fá meira út úr heimafengnu fóðri, heyi, korni o.s.frv. Bændur hafi aukinn áhuga á hvers kyns ræktun.