Neytendasamtökin telja að breyta þurfi lögum um greiðsluaðlögun þannig að einyrkjar í atvinnurekstri geti sótt um greiðsluaðlögun vegna skulda viðkomandi heimilis án þess að þurfa að hætta með viðkomandi atvinnurekstur.
í ályktun sem stjórn Neytendasamtakanna samþykkti í gær um húsnæðisskuldir heimilanna segir að einn mikilvægasti þátturinn í erfiðri fjárhagsstöðu heimilanna sé vaxandi skulda- og greiðslubyrði vegna hárra vaxta, veikrar krónu og áhrifa verð- og gengistryggingar á lán skuldara.
Neytendasamtökin taka undir þau sjónarmið að ekki sé sanngjarnt eða ásættanlegt gagnvart lántakendum að afleiðingar bankakreppunnar og hruns efnahagslífsins komi af fullum þunga niður á almennum lántakendum þar sem upphaflegar forsendur þeirra fyrir húsnæðislánum séu brostnar. Meginvandi fjölda lántakenda sé of há greiðslubyrði lána, sem þeir geta ekki að óbreyttu staðið undir og því skipti sköpum að lækka greiðslubyrðina.
„Að mati stjórnar Neytendasamtakanna er eðlilegt að sá hluti hrunsins sem skrifast á mistök stjórnvalda í efnahagsmálum, kostnað vegna hruns af völdum íslenskra banka og fjármálastofnana erlendis og mistaka eftirlitsstofnana hér innanlands lendi á sameiginlegum sjóði landsmanna en ekki almennum skuldurum,“ segir í ályktun stjórnar Neytendasamtakanna.
Neytendasamtökin telja að öll þau úrræði sem komið hafa fram undanfarna mánuði, lenging lána, greiðslujöfnun og nú síðast greiðsluaðlögun fasteignaveðkrafna, opni lántakendum húsnæðislána leiðir til standa í skilum og ná stöðugleika á ný. Samtökin leggja hins vegar áherslu á að afgreiðslu mála einstaklinga verði hraðað þannig að greiðsluaðlögun geti verið raunverulegt úrræði fyrir þá sem eru í erfiðastri stöðu.
„Í því sambandi er nauðsynlegt að styrkja enn frekar starfsemi Ráðgjafarstofu um fjármál heimilanna. Einnig þarf að mati Neytendasamtakanna að breyta lögum um greiðsluaðlögun þannig að einyrkjar í atvinnurekstri geti sótt um greiðsluaðlögun vegna skulda viðkomandi heimilis án þess að þurfa að hætta með viðkomandi atvinnurekstur.“
Neytendasamtökin eru ekki fylgjandi almennri niðurfærslu skulda en telja ljóst að koma verði sérstaklega til móts við þau heimili sem eiga í verulegum fjárhagserfiðleikum. Leiðrétta þurfi stöðu þessara heimila og beri að skoða allar tiltækar leiðir í því sambandi, þar á meðal stórauknar vaxtabætur.