Fréttaskýring: Lánshlutfallið gæti hugsanlega lækkað

Lán­veit­anda sem veit­ir lán­taka lán gegn veði í fast­eign er ekki heim­ilt að leita fulln­ustu fyr­ir kröfu sinni í öðrum verðmæt­um lán­taka en veðinu. Krafa lán­veit­anda á hend­ur lán­taka skal því falla niður ef and­virði veðsins sem fæst við nauðung­ar­sölu næg­ir ekki til greiðslu henn­ar. Þetta er meg­in­inn­takið í frum­varpi til laga, sem sex þing­menn úr þrem­ur stjórn­mála­flokk­um hafa lagt fram á Alþingi.

Fyrsti flutn­ings­maður frum­varps­ins er Lilja Móses­dótt­ir, þingmaður Vinstri grænna, en meðflutn­ings­menn henn­ar eru úr sama flokki og hún, Borg­ara­hreyf­ing­unni og Fram­sókn­ar­flokkn­um.

Árni Páll Árna­son, fé­lags- og trygg­inga­málaráðherra, ótt­ast að verði frum­varp þetta samþykkt gæti af­leiðing­in orðið lægra láns­hlut­fall við lán­veit­ing­ar. Þess vegna seg­ir hann að ekki sé víst að það yrði mikið til bóta. Hins veg­ar verði frum­varpið skoðað vand­lega eins og aðrar hug­mynd­ir sem fram komi og ætlað er að bæta stöðu heim­il­anna í land­inu.

Ávinn­ing­ur ekki borðleggj­andi

„Þar á meðal verður fram­komið frum­varp þing­mann­anna án efa tekið til skoðunar, en ávinn­ing­ur­inn af því er hins veg­ar ekki borðleggj­andi,“ seg­ir Árni Páll. „Verði frum­varpið að lög­um, eins og það ligg­ur fyr­ir, er lík­legt að óvissa lán­veit­enda auk­ist. Ég ótt­ast því að af­leiðing­in gæti orðið lægra láns­hlut­fall við lán­veit­ing­ar. Ekki er víst að það væri mikið til bóta. En þetta þarf að skoða vel.“

Þá seg­ist Árni Páll ekki sjá í fljótu bragði hvernig hægt væri að láta ákvæði frum­varps­ins ná til þegar gerðra skuld­bind­inga, eins og gert er ráð fyr­ir í því.

Vill ganga lengra

Þess má geta að Íbúðalána­sjóður hef­ur alla jafna ekki verið að elt­ast við fólk sem hef­ur misst hús­næði sitt á nauðung­ar­upp­boði, í þeim til­vik­um þar sem sjóður­inn hef­ur ekki fengið lán sín greidd að fullu. Viðkom­andi hafa hins veg­ar ekki fengið fyr­ir­greiðslu hjá sjóðnum á ný fyrr en kröf­urn­ar hafa verið greidd­ar eða þær af­skrifaðar.

Á að geta byrjað upp á nýtt

Frum­varp­inu er ætlað að gilda um fast­eigna­veðlána­samn­inga sem þegar hafa verið gerðir og óháð því hvort lána­stofn­un lýt­ur eign­ar­haldi hins op­in­bera eða einkaaðila.