Fréttaskýring: Geta ekki lengur flýtt fyrir sér í námi

Þetta er auðvitað afskaplega leiðinlegt því erum búin að vera að byggja þetta upp í nokkur ár með góðum árangri. Við erum komin með nemendur af öllum landshornum þó að stærsti hópurinn sé af Reykjavíkursvæðinu,“ segir Steinunn H. Hafstað, fjarnámsstjóri við Fjölbrautaskólann við Ármúla (FÁ).

Námið ekki kjarnastarfsemi

Samkvæmt endurskoðuðum fjárlögum námu framlög menntamálaráðuneytisins til framhaldsskóla á þessu ári um 19 milljörðum áður en ráðuneytinu var gert að skera niður að nýju nú í sumar. Niðurskurðarmarkmið fyrir menntastofnanir er 1,6% fyrir síðustu sex mánuði þessa árs og 7% fyrir næsta ár. Til að mæta þessu hefur menntamálaráðherra ákveðið að skera niður ýmsa viðbótarþjónustu sem er ekki hluti af kjarnastarfseminni. Þar undir fellur möguleikinn á því að grunnskólanemendur geti tekið áfanga í framhaldsskóla til að flýta fyrir sér í námi.

Gátu flýtt fyrir um heila önn

Um þrjú hundruð grunnskólanemendur lögðu stund á fjarnám við FÁ á vorönninni. Steinunn segir að framkvæmd þessa námsmöguleika sé misjöfn á milli skóla. Sumir nemendur fái að sækja tíma í framhaldsskóla á sínu svæði en þeir grunnskólanemendur sem lögðu stund á nám hjá FÁ hafi verið alfarið í fjarnámi.

„Að meðaltali eru grunnskólanemendur að taka þrjár einingar sem getur þá verið einn áfangi. Í bóklegum fögum taka flestir nemendur einn þriggja eininga áfanga á önn, en sumir taka tvo og þeir hörðustu jafnvel fleiri. Sumir byrja á þessu í níunda bekk og eru þá búnir að flýta fyrir sér um að minnsta kosti heila önn þegar þeir byrja í framhaldsskóla sem er auðvitað sparnaður líka fyrir menntakerfið.“

Félagslega mikilvægur kostur

Spurð um hvaða kosti hún sjái í því að grunnskólanemendur séu að hraða námi segir Steinunn. „Þessi hópur getur flýtt fyrir sér án þess að þurfa að fara of ungur upp úr grunnskólanum og yfir í framhaldsskólann. Það er sá hópur sem var flýtt með því að færast upp um bekk hér áður fyrr. Þau voru þá oft ekki tilbúin til þess félagslega að takast á við framhaldsskólalífið. Með því að gera þetta svona, eru þau áfram burðarstólpinn í sínum bekk. Bæði námslega og félagslega og eru fyrirmyndir þar.“

Steinunn telur bæði nauðsynlegt og jákvætt að grunnskólabörn geti verið áfram í sínu umhverfi.

Flestir foreldrar gætu væntanlega verið sammála því. Þessar breytingar hafa hins vegar þau áhrif að þeir nemendur sem eru á undan í námi og sáu þarna leið til að ekki aðeins flýta sér í námi, heldur jafnvel takast á við nám sem reyndi á, þurfa að sækja þá örvun aftur í grunnskólann. Það er því áskorun fyrir kennara og þá sem vinna að námskránni að sjá til þess að þessir krakkar fái tækifæri til að takast á við krefjandi verkefni, sem þau þurfa ekki að leysa hugsunarlaust með annarri hendi.

Breyttir tímar

Síðasta sumar voru kynnt ný lög um skólakerfið. Meðal markmiða þar var að sjálfstæði skólanna yrði eflt og samvinna á milli ólíkra stiga skólakerfisins aukin. Tilgangurinn var að námið yrði sveigjanlegra og skilin milli skólastiganna ekki eins greinileg.

Þá var valfögum á grunnskólastigi fjölgað það mikið að nemendur í 8., 9. og 10. bekk áttu kost á vali um þriðjung námstímans.

Með þessu átti að koma til móts við þarfir nemenda um fjölbreytni og taka tillit til þess að þau væru ólíkir einstaklingar, með meiri sérfræðiþjónustu.

En síðast en ekki síst átti að auðvelda nemendum að stunda nám við framhaldsskóla og gefa þeim þar með tækifæri til að hafa áhrif á eigin framtíð með því að læra á sínum hraða.