Viðskiptaráð lítur svo á að óeðlilega miklum bagga sé velt á hinn almenna vinnumarkað miðað við hið opinbera, að sögn Frosta Ólafssonar, aðstoðarframkvæmdastjóra Viðskiptaráðs Íslands, um aukna skattheimtu einsog fram kemur í fjárlagafrumvarpinu sem gefið var út 1. október. Þar er áætlað að skatttekjur vegna einstaklinga aukist um 37 milljarða.

Viðskiptaráð mun á næstu vikum kanna fjárlögin til hlítar og mögulegar leiðir til úrlausnar á bágri stöðu ríkissjóðs.

Grófir útreikningar sýna að að gefnum ákveðnum, mjög einfölduðum forsendum megi áætla að skattar á hvern vinnandi einstakling á landinu hækki um 230.000 krónur á ári, sem gera 20.000 krónur á mánuði.

Að jafnaði eru 160.000 vinnandi menn á Íslandi. Áætlaður tekjuskattur á einstaklinga árið 2009 er 106.700 milljónir. Í frumvarpinu fyrir árið 2010 er gert ráð fyrir að tekjur vegna einstaklinga aukist í 143.500 milljónir. Mismunurinn er 37.000 milljónir. Þannig fæst meðaltalið 230.000 krónur á ári.

Hækkanir 2010

Í fjárlagafrumvarpinu segir að áætlun um virðisaukaskatt taki mið af einkaneyslu og fleiri liðum innlendrar eftirspurnar. Gert er ráð fyrir 6,1% minni einkaneyslu en á móti kemur að samneyslan dregst minna saman. Reiknað er með að hluti aðgerða til að bæta afkomu ríkissjóðs muni verða með breytingum á virðisaukaskattskerfinu og auki tekjur um 8 milljarða. Tekjur af virðisaukaskatti aukist þannig um 3% á ári. Gert er ráð fyrir 10% hækkun vörugjalda af bensíni og olíu í byrjun árs 2010. Bensíngjöld verði þannig 12,5 milljarðar en olíugjald 6,5 milljarðar.

Á árunum 2008-2009 hafa áfengis- og tóbaksgjöld hækkað tvisvar. Í byrjun árs 2010 er enn reiknað með hækkun þessara gjalda um 10%.

S&S

Hvað er gert ráð fyrir að heildartekjur ríkissjóðs verði miklar í frumvarpinu? Í áætlun fyrir árið 2009 eru þær 406,9 milljarðar. Í fjárlagafrumvarpi fyrir 2010 er gert ráð fyrir að þær verði 468,2 milljarðar.

Hverjir verða skattar á vöru og þjónustu?Gert er ráð fyrir að virðisaukaskattur, almenn og sértæk vörugjöld og aðrir skattar á vöru og þjónustu nemi ríflega 201 milljarði kr. á árinu 2010. Aukningin er 18,1% og 12,5% umfram áætlaða verðbólgu.

En hversu miklu á virðisaukaskatturinn sjálfur að skila? Í frumvarpinu er gert ráð fyrir að hann skili 125,2 milljörðum.

Dregst kaupmáttur ráðstöfunartekna saman? Já, milli áranna 2009 og 2010 dregst kaupmáttur ráðstöfunartekna saman um 11,9%.