Vefmiðillinn Eyjan efnir til þjóðarkosningar á netinu dagana 13. til 17. desember 2009 um hvort Alþingi eigi að samþykkja eða synja ríkisábyrgð á Icesave-samkomulaginu við Breta og Hollendinga. Notast er við kerfið Íslendingaval, sem þróað er af Íslenskri erfðagreiningu og er því ætlað að tryggja öryggi og nafnleynd. Aðgangskóðar til þátttöku hafa verið sendir sem rafræn skjöl til kjósenda í gegnum heimabanka þeirra og geta þeir nálgast þá nú þegar og kosið. Þeir kjósendur sem hafa ekki stofnað heimabanka geta gert það meðan á kosningu stendur.
Á blaðamannafundi í dag sagði Guðmundur Magnússon, ritstjóri Eyjunnar, að þetta væri fyrsta örugga rafræna atkvæðagreiðslan hér á landi sem allir kjósendur geta tekið þátt í. Notast er við kerfið Íslendingaval þróað af Íslenskri erfðagreiningu. Kerfið tryggir öryggi og nafnleynd. Aðgangskóðar til þátttöku hafa verið sendir sem rafræn skjöl til kjósenda í gegnum heimabanka þeirra og geta þeir nálgast þá nú þegar og kosið. Þeir kjósendur sem hafa ekki stofnað heimabanka geta gert það meðan á kosningu stendur.
Sagði Guðmundur að í þessari fyrstu þjóðarkosningu á netinu, af mörgum sem fyrirhugaðar eru á vegum Eyjunnar, verður spurt um afstöðu kjósenda til Icesave-málsins. „Vilt þú að Alþingi samþykki eða synji ríkisábyrgð á Icesave-samkomulaginu við Breta og Hollendinga?“ Svarmöguleikar eru þrír: „Alþingi samþykki ríkisábyrgð“, „Alþingi synji ríkisábyrgð“ og „Tek ekki afstöðu.“ Þegar hefur opnað fyrir kosningu er þegar hafin og áætlað er að henni verði lokið kl. 16:30 fimmtudaginn 17. desember. Niðurstöður verða kunngerðar strax í kjölfarið.
Kjósendur geta sannreynt að rétt sé farið með atkvæði
Eins og áður segir er stuðst við vefkerfið Íslendingaval sem þróað hefur verið af sérfræðingum Íslenskrar erfðagreiningar. Kerfinu er ætlað að auðvelda uppsetningu á öruggum rafrænum kosningum meðal þjóðarinnar. Hákon Guðbjartsson, framkvæmdastjóri upplýsingatæknisviðs Íslenskrar erfðagreiningar segir kerfið tryggja nafnleynd kjósenda um leið og enginn getur kosið oftar en einu sinni. Þetta er því raunveruleg kosning, en ekki hefðbundin skoðanakönnun. Auk þess er í fyrsta sinn mögulegt fyrir kjósendur að sannreyna að rétt sé farið með atkvæði þeirra í talningu.
Guðmundur segir það að bjóða upp á reglulegar þjóðarkosningar um stór mál falli vel að meginstefnu Eyjunnar um að hlusta eigi eftir viðhorfum fólksins í landinu. „Það er einnig í takt við ákall margra um beint lýðræði og vaxandi stuðning við að hluti kjósenda geti kallað eftir þjóðaratkvæðagreiðslum.“