Viðskipti | mbl | 20.5.2010 | 13:20

Bankarnir fari að settum reglum

Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins. Ómar Óskarsson

Eitt er að setja leikreglur og annað að fylgja þeim eftir. Samkeppniseftirlitið ætlast til þess að bankarnir tryggi að farið sé að settum reglunum og væntir þess að aðilar á markaði hafi vakandi auga með því að reglunum sé fylgt. Þetta segir Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins.

Páll hélt ræðu á morgunfundi Samkeppniseftirlitsins í morgun um yfirtöku banka á atvinnufyrirtækjum og áhrif þess á samkeppni og endurreisn atvinnulífsins. Rúmlega 160 manns frá fjölmörgum sviðum atvinnulífsins sóttu fundinn.

Meðal annars kynnti Páll kjarnasjónarmið sem Samkeppniseftirlitið telur að hafa eigi að leiðarljósi við endurskipulagningu atvinnufyrirtækja. Á meðal þeirra sjónarmiða sem fram komu má nefna eftirfarandi:

Í fyrsta lagi telur Samkeppniseftirlitið að einungis eigi að koma þeim fyrirtækjum til aðstoðar, sem eiga sér eðlilegar rekstrarlegar forsendur en forðast beri að endurreisa eða halda gangandi óhagkvæmum fyrirtækjum.

Í öðru lagi sé það neytendum og atvinnulífinu til hagsbóta að bankar afskrifi skuldir eða á annan hátt dragi úr skuldabyrði rekstrarhæfra fyrirtækja. Beiting samkeppnislaga eigi ekki að vinna gegn þessu.

Á hinn bóginn sé mikilvægt að bankar eða eignarhaldsfélög á þeirra vegum geri skýra arðsemiskröfu til endurskipulagðra fyrirtækja og gæta verði fyllsta aðhalds um arðsemi. Sé slíkum sjónarmiðum ekki fylgt sé m.a. hætta á að aflétting skulda sé notuð til sóknar á markaði án þess að eðlilegar forsendur búi að baki.

Ennfremur þurfi að draga úr hættunni á því að of mikil skuldabyrði fyrirtækja sé sótt í vasa neytenda í formi hærra verðs.

Þá eigi bankar að selja endurskipulögð fyrirtæki svo fljótt sem auðið er í gagnsæju ferli, eftir því sem kostur er. Skráning í kauphöll sé vænlegur kostur.

Með þetta að leiðarljósi setti Samkeppniseftirlitið eignarhaldi bankanna á tilteknum atvinnufyrirtækjum ítarleg skilyrði. Meðal annars hvað varðar:

yfirtöku Arion banka á Högum,

yfirtöku Landsbankans/Vestia á Teymi,

yfirtöku Landsbankans/Vestia á Húsasmiðjunni,

yfirráða Íslandsbanka yfir bifreiðaumboðunum Ingvari Helgasyni og B&L,

yfirráða Íslandsbanka yfir fyrirtækinu Bevís, sem m.a. á ALP-bílaleiguna,

og loks sameiginlegra yfirráða bankanna þriggja og fleiri aðila yfir fasteignafélaginu Reitum (áður Landic).

Páll sagði ennfremur að fleiri ákvarðanir séu í farvatninu.

Bankarnir samvinnufúsir

Páll sagði ennfremur að halda skuli því sérstaklega til haga að bankarnir þrír og aðilar á þeirra vegum hafi sýnt Samkeppniseftirlitinu fullan samstarfsvilja við mótun þessara skilyrða. Þannig hafi þeir í öllum tilvikum fallist á þau skilyrði sem Samkeppniseftirlitið hefur talið nauðsynleg til þess að heimila yfirtökurnar. Í skilyrðunum felast reglur sem bankarnir hafa þannig skuldbundið sig til að fylgja, að viðlögðum stjórnvaldssektum, ef út af er brugðið.