Fréttaskýring: Ríkið hirðir nánast allar tekjur

Hjón sem eru með 100 þúsund krónur í fjármagnstekjur á mánuði sitja eftir með tæplega 4.000 krónur þegar Tryggingastofnun ríkisins hefur tekið tillit til skerðingar tekna á bætur. Ef viðkomandi hjón eru með 100 þúsund krónur til viðbótar í tekjur frá lífeyrissjóði sitja aðeins um 25 þúsund krónur eftir.

Samkvæmt lögum er 90 þúsund króna frítekjumark á fjármagnstekjum. Síðan skerða fjármagnstekjur bætur almannatrygginga um 25% án tillits til fjármagnstekjuskatts. Ekki skiptir máli hvort fjármagnstekjurnar eru tilkomnar vegna vaxta eða verðbóta. Þegar um hjón er að ræða er litið á fjármagnstekjurnar sem sameiginlegar tekjur og því verður skerðingin í reynd 50%.

Það er athyglisvert að skoða reiknivél sem er að finna á vef Tryggingastofnunar ríkisins, en á henni er hægt að slá inn tekjur og sjá út hvað situr eftir þegar búið er að taka tillit til lögbundinnar skerðingar. Hjón sem eru með 10.000 krónur í fjármagnstekjur á mánuði sitja eftir með 961 krónu þegar búið er að taka tillit til skerðingar. Hjón sem eru með 50 þúsund krónur í fjármagnstekjur á mánuði sitja eftir með 4.805 krónur.

Ef um einstakling er að ræða kemur dæmið heldur betur út því þá er aðeins um 25% skerðingu að ræða. Þannig sitja 20.297 krónur eftir hjá einstaklingi sem er með 100 þúsund krónur í fjármagnstekjur á mánuði þegar búið er að taka tillit til skerðingar. Ef maðurinn er hins vegar með 100 þúsund krónur úr lífeyrissjóði en engar fjármagnstekjur sitja eftir aðeins 2.114 kr. eftir. Bjarni Þórðarson tryggingastærðfræðingur segir að þegar farið var að skerða lífeyri árið 1971 hafi verið sagt að það myndi falla niður þegar lífeyrissjóðirnir væru orðnir öflugir og gætu farið að greiða lífeyri. Þetta hafi ekki gerst heldur hafi kerfið sífellt orðið flóknara.