Fréttaskýring: Enginn á móti því að fækka banaslysum

Ákveða þarf hvort núllsýn verður hluti af samgönguáætlun. Það er sú leið sem vilji er til að feta en hún mun kosta fjármagn, og það á niðurskurðartímum. Engu að síður telur samgönguráðherra að undirbúning eigi að hefja þegar í stað. Núllsýnin var til umræðu á umferðarþingi sem haldið var fyrir helgi.

Núllsýnin gengur út á það, að ekki sé við það unandi að banaslys verði í umferðinni. Einn höfunda sýnarinnar, umferðaröryggisfræðingurinn Claes Tingvall, kynnti hana á þinginu. Í erindi hans kom m.a. fram arðsemin fyrir samfélagið geti verið mjög mikil, þó svo það kosti að sjálfsögðu eitthvað að koma núllsýn á. Vegfarendur eigi rétt á því að fara um án þess að eiga á hættu að lenda í alvarlegum slysum eða jafnvel banaslysum. Til að tryggja það, verði m.a. að hafa í forgangi umferðaröryggi þegar kemur að vegaframkvæmdum, bílaflotann þarf að endurnýja reglulega, s.s. vegna þróunar á öryggisbúnaði, auk þess sem gæði vegfarenda skipta máli, hvernig sem svo þeir ferðast.

Skilyrðislaus gæði

Auk Tingvall tók Ögmundur Jónasson, samgönguráðherra, til máls. Hann sagðist að undanförnu hafa fengið til sín ýmsa sérfræðinga sem kynntu núllsýnina, og eftir þá fundi sé hann á þeirri skoðun að mikilvægt sé að núllsýnin verði ekki aðeins í orði heldur einnig í verki. „Núllsýnin er áhugaverð og metnaðarfull sýn, að stefna að því marki að útrýma banaslysum í umferðinni. Auðvitað eigum við að stefna að þessu. Það á enginn að týna lífinu í umferðarslysi,“ sagði Ögmundur og einnig að allt eigi að gera til að ná því takmarki.

Siðfræðingurinn Jón Ásgeir Kalmannsson fór einnig yfir málið út frá því hvað þurfi að breytast til að framfylgja núllsýn. Jón sagði vegakerfið verða að vera hannað þannig að tekið sé mið af mannlegum mistökum. Þó svo að vegfarendur verði að bera ábyrgð á því að fylgja umferðarreglum verði að taka tillit til mannlegs breyskleika. Hönnunin þurfi því að taka mið af því hvað mannslíkaminn þoli.

Einnig sagði Jón Ásgeir að öryggi eigi að vera skilyrðislaus gæði, sem ekki sé réttlætanlegt að fórna fyrir önnur. Því þurfi hraði og hreyfanleiki að lúta öryggiskröfunni. Af því leiði að ekki eigi að nálgast samgöngur sem tilgang í sjálfu sér heldur í ljósi þess sem við fáum út úr samgöngum.

„Myndi ekki vera ókeypis“

Samgönguráðherra kom ekkert inn á þann kostnað sem fylgir. Hann var þó aðeins ræddur við pallborð þar sem sátu ásamt Tingvell þingmennirnir Róbert Marshall, Einar K. Guðfinnsson og Ólafur Þór Gunnarsson.

Róbert Marshall tók fram að það eigi eftir að kosta fjármagn að framfylgja stefnunni en að hans viti ætti að feta þá braut. Það sé mikilvægt og skynsamlegt. „Við höfum umferðaröryggisáætlun til 2016, og hún er eitthvað sem þarf að endurskoða ef við ætlum að fara í þessa átt, þ.e. núllsýnina. Frumkvæðið þyrfti að koma frá Umferðarstofu og umferðarráði. En ef okkur er alvara, þá myndi það ekki vera ókeypis. Það myndi kosta okkur eitthvað, og á niðurskurðartímum er það eitthvað sem við þurfum að íhuga, hvert viljum við setja okkar fjármagn.“ Hann sagðist einnig styðja tillöguna ef hún yrði lögð fram á Alþingi.

Tekur tvö ár að koma á

Ögmundur Jónasson, samgönguráðherra, sagði í ræðu sinni á umferðarþinginu að skoða þyrfti hvort núllsýnin verði hluti af samgönguáætlun eins og hjá Norðmönnum eða hluti af umferðarlöggjöf eins og er í tilviki Svía. Þetta taki tíma en hann hafi verið upplýstur um það, að það gæti tekið allt að tveimur árum að koma á núllsýn hér á landi.

„Þankagangur minn hefur breyst við það að fá sérfræðingana í heimsókn og ég ítreka að við hrindum þessu raunverulega í framkvæmd.“