Innlent | mbl | 15.7.2011 | 10:50

Ekki skammtímalausnir til að lækka olíuverð

mbl.is/Kristinn

Starfshópur, sem skipaður var til að fjalla um möguleg viðbrögð stjórnvalda vegna hækkandi olíuverðs, segir að þetta sé langtímavandamál sem ekki verði leyst með skammtímaaðgerðum.

Segir hópurinn m.a. að álögur hins opinbera á olíu á Íslandi teljist ekki háar í samanburði við hin Norðurlöndin og olíuverð hér á landi sé einna lægst í Vestur-Evrópu. Tekjur ríkissjóðs, sem eyrnamerktar séu samgönguframkvæmdum, séu langt í frá nægar til að standa undir vexti og viðhaldi samgöngukerfisins.

Fjármálaráðherra kynnti skýrslu nefndarinnar á ríkisstjórnarfundi í síðustu viku. Er það mat nefndarinnar að verð á olíu verði framvegis hátt þó að verðsveiflur geti valdið tímabundinni lækkun. Til lengri tíma litið muni því verð á olíu hækka.

Af þeim sökum leggur nefndin ekki til að ráðist verði í skammtímaaðgerðir eins og t.d. að lækka álögur á olíu. Leggur nefndin áherslu á fjögur atriði:

Álögur hins opinbera valda ekki hærra olíuverði. Orsökin er fyrst og fremst ört hækkandi heimsmarkaðsverð á olíu en einnig óhagstæð gengisþróun. Svo dæmi sé tekið hefði 20 kr. lækkun á álagningu hins opinbera á bensíni í desember 2010 verið horfin í byrjun apríl.
Þær tekjur sem ríkissjóður hefur fengið af vörugjaldi á eldsneyti og eru eyrnamerktar samgönguframkvæmdum eru langt í frá nægar til að standa undir vexti og viðhaldi samgöngukerfisins. Uppsafnaður halli Vegagerðarinnar á 6 ára tímabili er nærri 14 mlja. kr. Núverandi gjaldkerfi stendur því ekki undir samgöngukerfinu.
Álögur hins opinbera á olíu á Íslandi teljast ekki háar í samanburði við hin Norðurlöndin og olíuverð hér á landi er einna lægst í Vestur-Evrópu. Viðbrögð annarra ríkja við hækkandi heimsmarkaðsverði á olíu hafa ekki verið þau að lækka álögur nema í undantekningartilfellum.
Alþjóðastofnanir hafa hvatt ríki heims til að móta stefnu sem hefur að markmiði að draga úr áhættu af olíuskorti og hækkandi eldsneytisverði. Út frá þessum forsendum hefur nefndin einbeint sér að því að benda á lausnir sem eiga að vinda ofan af núverandi stöðu í samgöngum á Íslandi.

Skýrsla starfshópsins