Áhrif skattahækkana á neyslu vanmetin

Þrátt fyrir umtalsverðar skattahækkanir hafa tekjur ríkissjóðs af ýmsum skattstofnum ekki haldið í við væntingar stjórnvalda. Í sumum tilvikum hefur tekjuaukningin raunar verið óralangt frá hækkunarhlutfallinu – ef einhver aukning hefur yfirhöfuð orðið.

Líkt og fjallað var um í Morgunblaðinu í gær hefur skattkerfið tekið örum breytingum síðustu misseri, skattstofnum fjölgað verulega og skatthlutfall í flestum tilvikum hækkað. Í töflunni hér til hliðar má sjá þróun tekna ríkissjóðs af áfengis- og tóbaksgjöldum, vörugjöldum af bensíni og olíuskatti.

Í umfjöllun um skattamálin í Morgunblaðinu í dag segir, að frá árinu 2009 hefur tóbaksgjald verið hækkað um 35,4-35,5% og áfengisgjald um 27,8-31,6%. Þetta eru þeir vöruflokkar af hverjum skattheimta er gjarnan aukin fyrst, þar sem teygni eftirspurnar – sérstaklega eftir tóbaki – er talin lítil. Sú kenning, að verðbreytingar hafi lítil áhrif á neytandann, virðist hafa staðist í tilfelli tóbaksins, en tekjur af tóbakssölu jukust töluvert á milli ára og raunar umfram það sem reiknað var með á fjárlögum.