Innlent | mbl | 21.6.2012 | 10:24 | Uppfært 19:28

Jakob vill lífsýni Davíðs

Jakob Frímann Magnússon. Golli / Kjartan Þorbjörnsson

Tekist var á um það fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur í morgun hvort tónlistarmaðurinn Jakob Frímann Magnússon fengi aðgang að lífsýni Davíðs Stefánssonar skálds frá Fagraskógi til að hægt væri að ganga úr skugga um hvort Davíð væri móðurafi Jakobs. Lífsýnasafnið hafnaði erindi Jakobs og telur heimild skorta í lögum.

Sigurður G. Guðjónsson, lögmaður Jakobs Frímanns, rakti málið fyrir dómi í morgun. Hann sagði kröfuna setta fram til þess að eyða orðrómi um að Davíð Stefánsson skáld frá Fagraskógi hafi verið kynfaðir móður Jakobs. Einnig er farið fram á í málinu að fá aðgang að lífsýnum Bryndísar Jakobsdóttur og Þórunnar Hönnu Björnsdóttur, móður og ömmu Jakobs.

Meðal þess sem Sigurður vísaði til er bréf frá frænda Þórunnar Hönnu en í því komi fram að hún hafi komist í kynni við Davíð Stefánsson. Einnig að Þórunn hafi sjálf gengið út frá því að Davíð væri barnsfaðir sinn, en það hafi aldrei verið upplýst. Vegna persónulegra aðstæðna varð það að ráði frændfólks hennar að barnið var gefið og var því komið fyrir hjá Jakobi Frímannssyni kaupfélagsstjóra og konu hans.

„Þrátt fyrir að reynt hafi verið að halda faðerninu leyndu spannst orðrómum um það hver væri faðir barnsins. Einkum var haldið á lofti nöfnum tveggja manna, annarsvegar Ægis Ólafssonar kaupmanns og hins vegar Davíðs Stefánssonar skálds. Árið 1995 var úr því skorið, að Ægir getur ekki verið kynfaðir Bryndísar. Þá á aðeins eftir að fá úr því skorið hvort sá orðrómur sé á rökum reistur að faðir stúlkunnar sé Davíð,“ sagði Sigurður.

Sigurður benti á að í lögum um lífsýni segi að stjórn lífsýnasafnsins geti að fengnu leyfi frá Persónuvernd og Vísindasiðanefndar veitt aðgang að tilteknum lífsýnum, enda mæli brýnir hagsmunir með því. Þá vísaði hann til þess að Persónuvernd og Vísindasiðanefnd hafi á árinu 2003 veitt leyfi fyrir því fyrir sitt leyti. Engu að síður hafi stjórn lífsýnasafnsins hafnað erindinu.

Á að nota í læknisfræðilegum tilgangi

Einar Karl Hallvarðsson ríkislögmaður flutti málið fyrir hönd lífsýnasafnsins. Hann segir lykilatriði í málinu að þagnarskylda haldist þrátt fyrir andlát og lög standi í vegi fyrir því að hægt sé að fallast á kröfur Jakobs Frímanns. Lögin um lífsýnasöfn standi við hlið laga um sjúkraskrá og þagmælskuákvæði gildi um þau.

Þá benti hann á að almennt væri ekki heimild til að veita sýni úr safninu til rannsókna til að skera úr um ættartengsl. Lífsýnin beri að nota til læknisfræðilegra rannsókna og virða beri tilgang þeirra. Lögin snúi að vísindarannsóknum og þjónustu við sjúklinga.

Hann sagði umrætt tilvik, þar sem renna á stoðum undir ættartengsl, falla utan við undantekningaákvæði laganna, bæði út frá lögskýringagögnum og því hversu lítið hefði verið sett fram til að renna stoðum undir þá kenningu að Jakob ætti ættir sínar að rekja til Davíðs.