Innlent | mbl | 19.7.2012 | 13:12 | Uppfært 13:46

Ríkisstjórnin setur Evrópumet í skekkju

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins. mbl.is/Kristinn Ingvarsson

„Nú hefur komið í ljós að halli á rekstri ríkisins árið 2011 var tvöfalt meiri en gert var ráð fyrir í nýlegri áætlun. Ath.! Hér er ekki um að ræða muninn á fjárlögum og raunveruleikanum heldur muninn á því sem áætlað var eftir árið 2011 og raunveruleikanum,“ skrifar Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokkinn í pistli á heimasíðu sinni.

Samkvæmt fjárlögum ársins 2011 átti hallinn á rekstri ríkissjóðs að vera 36,4 milljarðar, skrifar Sigmundur. „Eftir árið komst fjármálaráðuneytið að þeirri niðurstöðu að hallinn hefði í raun verið 10 milljörðum hærri eða 46,4 milljarðar. En nú hefur komið í ljós að hallinn var 89,4 milljarðar, semsagt 63 milljörðum meiri en kynnt var í fjárlögum. Það er 173% umfram áætlun. Það hlýtur að vera Evrópumet í skekkju í rekstri ríkis á síðasta ári.“

Sigmundur segir þetta þó ekki vera í fyrsta skipti sem ríkisstjórnin kynni fjárlög og svo áætlun sem reynist vera „algjörlega út úr kortinu“. Það virðist vera orðin regla frekar en undantekning.

Svo skrifar Sigmundur:

„Gert var ráð fyrir 87,4 milljarða halla á fjárlögum ársins 2010. Þegar fjárlögin 2011 voru kynnt upplýsti fjármálaráðherra um að hallinn 2010 yrði líklega ekki nema 74,5 milljarðar (vegna þess að ríkið reiknaði sér hagnað af svo kölluðum Avens-samningi). Áætlunin var svo aftur kominn upp í 82 milljarða skömmu síðar og þegar ríkisreikningur birtist reyndist raunverulegur halli ársins 2010 vera 123,3 milljarðar!

Í þessu samhengi er rétt að rifja upp að samhliða kynningu á fjárlögum ársins 2010 gaf ríkisstjórnin eftirfarandi fyrirheit:

Aukinn trúverðugleiki fjárlaga

Ríkisstjórnin leggur ríka áherslu á að tryggja trúverðugleika fjárlaga nú þegar framundan er árabil mikils og nauðsynlegs aðhalds í útgjöldum ríkissjóðs. Trúverðugleikinn er m.a. kominn undir vilja og getu ríkisstjórnar, ráðuneyta og stofnana til að halda útgjöldum ríkissjóðs innan heimilda fjárlaga. Því mun fjármálaráðherra á haustdögum leggja fyrir ríkisstjórn til afgreiðslu verklagsreglur og viðmiðanir sem auka á trúverðugleika fjárlaga og styrkja framkvæmd þeirra.

Eftir reynsluna af fjárlögum ársins 2010 gerði Ríkisendurskoðun fjölmargar athugasemdir við bókhald, reikningsskil og fjármálastjórn ríkisins og benti á leiðir til úrbóta.

Hlutirnir virðast hins vegar ekki hafa breyst til batnaðar nema síður sé. Hvað eftir annað kynnir ríkisstjórnin fjárlög út frá forsendum sem standast ekki. Allt vekur þetta mikla athygli og umræðu.

Stjórnarliðar vísa hvað eftir annað í tölurnar til að rökstyðja að ríkisstjórnin hafi náð árangri í ríkisfjármálum (forsætisráðherra státaði sig t.d. því í stefnuræðu að rekstrarhallinn 2011 yrði ekki nema 36,4 milljarðar). Þegar raunveruleg niðurstaða liggur svo fyrir er hún kynnt í lok dags einhvern tímann seinni part júlí og fer meira og minna fyrir ofan garð og neðan.

Í fjárlögum ársins 2012 var að sögn fjármálaráðuneytisins „dregið nokkuð úr fyrirhuguðu aðhaldi“ „vegna þess umtalsverða árangurs sem þegar hefur náðst.“ Hvernig ætli raunveruleg niðurstaða ársins 2012 verði? Það kemur ekki í ljós fyrr en eftir kosningar,“ segir Sigmundur.