Innlent | mbl | 11.9.2012 | 19:03 | Uppfært 12.9.2012 20:25

Blaut tuska í andlit heilbrigðisstarfsfólks

Komum hefur fjölgað á Landspítalann en starfsfólki fækkað. Laun hafa lækkað en álag aukist. Mbl.is/Ómar Óskarsson

Launahækkun forstjóra Landspítalans er í mótsögn við allt sem á undan hefur gengið, að sögn formanns Félags almennra lækna. Læknar hafi sýnt samstöðu um að þrauka niðurskurðartíma, en nú sé grafið undan henni. Læknum á Íslandi hefur fækkað um allt að 20% frá hruni og flestum bjóðast betri kjör í útlöndum.

Hæpnar útskýringar

„Það er svo sem í lagi að forstjóri sé með há laun, en þessi aðferðafræði og útskýringarnar sem hafa verið gefnar eru mjög vafasamar,“ segir Ómar Sigurvin, formaður Félags almennra lækna. Sú ákvörðun Guðbjarts Hannessonar, velferðarráðherra, að hækka laun Björns Zoega forstjóra LSH upp í 2,3 milljónir hefur komið illa við starfsfólk Landspítala.

Rökin sem velferðarráðherra færir fyrir hækkuninni eru m.a. þau að hart hafi verið sótt að Birni að taka að sér stöðu erlendis fyrir hærri laun. Jafnframt að hækkunin hér tengist þó ekki forstjórastarfinu, heldur öðrum störfum Björns því hann hafi í auknum mæli sinnt sérhæfðum skurðlækningum samhliða forstjórastarfinu.

Störf lækna lítils metin

Ómar bendir á að þetta séu hæpin rök. Launahækkunin sé sambærileg við að ráðinn væri nýr sérfræðilæknir í fulla stöðu, því grunnlaun sérfræðinga séu um 490.000 krónur fyrir 100% vinnu. Launahækkun forstjórans nemur 450.000 krónum. Grunnlaun nýútskrifaðra læknakandídata eru 319.000 kr.

Komum á Landspítalann hefur fjölgað en starfsfólki hefur um leið fækkað og hefur álagið því aukist á allt starfsfólk. Á sama tíma bjóðist flestum læknum einnig störf á nágrannalöndunum fyrir mun hærri laun, að sögn Ómars. „Það eru rosalega margir að vinna hlutastarf erlendis og núna held ég að margir upplifi það þannig að þeirra starf hér sé þá ekki mikils metið.“

Mætti hækka fleiri með sömu rökum

„Fólk hefur þraukað á samstöðunni af því að allir hafa í raun haft það jafnslæmt. Stjórnvöld hafa haldið því að okkur að það séu erfiðir niðurskurðartímar og fólk verði að þrauka. Þessi ákvörðun kemur því eins og blaut tuska í andlit heilbrigðisstarfsfólks og maður skyldi ætla að það sé þá hægt að hækka laun fleiri sem gegna mikilvægum störfum hér, með sömu rökum,“ segir Ómar.

Læknar skrifuðu undir nýja kjarasamninga til þriggja ára í fyrra og verða því á óbreyttum kjörum til 2014, nema almennum kjarasamningum verði sagt upp. „Þetta hleypir svolítið illu blóði í fólk, þar sem mörgum fannst kjarasamningarnir lélegir. Það voru litlar hækkanir, enda var það matreitt þannig að það væri ekki hægt að fá neitt meira,“ segir Ómar. Hann bendir á að launahækkun forstjórans kosti rúmar 5 milljónir króna á ári, og hægt væri að gera ýmislegt innan spítalans fyrir 5 milljónir.

Læknum fer fækkandi

Starfandi læknum á Íslandi hefur fækkað um allt að 20% frá árinu 2008. Þeir sem enn eru eftir drýgja eins og áður kom fram margir tekjurnar með hlutastörfum erlendis, en erfitt hefur reynst að manna margar sérfræðistöður við Landspítalann undanfarin ár og algengt að jafnvel enginn sæki um þær stöður sem eru auglýstar.

Sem dæmi má nefna að vöntun hefur verið á brjóstholsskurðlæknum, sem framkvæma m.a. aðgerðir á lífshættulega veikum sjúklingum s.s. lokuskipti og ósæðaaðgerðir. Þrjár stöður brjóstholsskurðlækna voru auglýstar við Landspítalann árið 2010 en aðeins ein umsókn barst, frá lækni sem starfar í Svíþjóð en sinnir aðgerðum hér í aukastarfi. Barnaskurðlækningar hafa líka liðið fyrir læknaskort og margar fleiri sérgreinar reiða sig algjörlega á 1-2 menn.

Grefur undan samstöðu

„Það eru margir læknar sem vinna mjög sérhæfð verk hérna og ef þeir fara úr landi, þá mun jafnvel þurfa að flytja bráðveika sjúklinga úr landi á eftir þeim. Atvinnutilboðum rignir inn til þeirra en ef þeir færu til sinna yfirmanna og segðu: „Ég get fengið þessi laun í Svíþjóð og hvað á ég að gera. Á ég að fara eða viljið þið hafa mig?“ þá er ég efins um að þeir fengju 20% launahækkun undir eins. Svörin hafa hingað til verið að ekki sé hægt að hækka neitt,“ segir Ómar.

Ómar segir hryggilegt að læknum mæti oft það viðhorf að þeir skuli þá bara fara fyrst þeir vilji ekki vera hér. Margir læknar vilji þvert á móti vera á Íslandi, reyna að halda uppi góðu heilbrigðiskerfi, sinna sínum sjúklingum og skapa sér góðan vinnustað í sínu heimalandi. Þetta nýjasta útspil velferðarráðherra efli ekki baráttuandann. „Þetta grefur undan samstöðu á erfiðum tímum og er ekki til að bæta ástandið.“