Innlent | mbl | 22.10.2012 | 15:27 | Uppfært 17.10.2013 11:45

179 heimilislausir í Reykjavík

Samhjálp sinnir mörgum heimilslausum á hverjum degi. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Velferðarsvið borgarinnar hefur gert skýrslu um þarfir og vilja utangarðsfólks þar sem fram kemur að það er almennt ánægt með þá þjónustu sem því býðst þó flestum finnist vanta sólarhringsúrræði. 179 einstaklingar teljast utangarðs og/eða heimilislausir í Reykjavík.

Í skýrslunni kemur fram að utangarðsfólk er almennt ánægt með þá þjónustu sem fyrir hendi er þó flestum finnist vanta sólarhringsúrræði. Einnig er búið að kortleggja fjölda og hagi utangarðsfólks og þar teljast 179 einstaklingar utangarðs og/eða heimilislausir í borginni.

Karlar voru í meirihluta eða 62,56%. Flestir voru á aldrinum 21-30 ára eða 24% og 22,3% voru á aldrinum 51-60 ára. Dreifing á aldrinum 31-40 og 41-50 var nokkuð jöfn eða 20,1% og 19,6%. Yngsti útigangsmaðurinn var 18 ára og sá elsti 75 ára. Þeir sem voru sagðir vera heimilislausir og/eða utangarðs í meira en tvö ár voru 38% af heildarfjölda, þar af voru 29 búsettir í langtímabúsetuúrræði. Þrátt fyrir að sumir fái langtímabúsetuúrræði falla þessir einstaklingar undir utangarðsfólk. Áfengisvandi (62,6%) og annar vímuefnavandi (61,5%) var talinn helsta orsök þess að viðkomandi einstaklingar voru utangarðs og/eða heimilislausir, hvort heldur konur eða karlar.

Stofnanir og félagasamtök sem tóku þátt í rannsókninni höfðu veitt þessum 179 einstaklingum fjölbreytta þjónustu. Þeir höfðu líka leitað til ýmissa annarra stofnana og félagasamtaka eftir þjónustu og stuðningi.

Stefna velferðarsviðs Reykjavíkurborgar í málefnum utangarðsfólks er nú í endurskoðun og er starfshópur að móta stefnu til næstu fjögurra ára.

12,3% eru á götunni

Flestir áttu uppruna sinn á Íslandi eða 89,4%, pólskir ríkisborgarar voru 6,7% og aðrir um 1% og færri. Af þeim sem voru af erlendum uppruna var einn frá Danmörk, einn frá Bretlandi, tveir frá Lettlandi, einn frá Litháen, tólf frá Póllandi og einn frá Portúgal samtals 18 einstaklingar.

Hvað varðar búsetuaðstæður síðastliðna 3 mánuði voru 12,3%, sögð hafast við á götunni að einhverju leyti, þeir sem gistu í neyðarskýli voru 33,5%, í Kvennaathvarfi 0,6%, 11,7% voru að ljúka stofnanavist innan þriggja mánaða og höfðu ekki fastan samastað að henni lokinni, í langtímabúsetuúrræði voru 16,2% og flestir einstaklingar voru skráðir gista við ótryggar aðstæður eða 52%. Í mörgum tilfellum var merkt við fleiri en einn svarmöguleika og flestir af þeim sem voru sagðir gista við ótryggar aðstæður voru einnig sagðir búa við aðrar aðstæður sem hér hafa verið nefndar.

Þeir sem voru sagðir vera heimilislausir og/eða utangarðs í meira en tvö ár voru 38% af heildarfjölda, 28,5% í 4-11 mánuði, 17,3% í 1-2 ár og fæstir í 0-3 mánuði. Þeir sem voru búsettir í langtímabúsetuúrræði voru einnig taldir með. Þrátt fyrir að búa í langtímabúsetuúrræði falla þessir einstaklingar undir það að vera utangarðs. Séu þeir sem búa í langtímabúsetuúrræði teknir út þá fækkar þeim sem verið hafa utangarðs eða heimilislausir í tvö ár eða um meira 29 einstaklinga þar af búa 8 einstaklingar á áfangaheimilum.

Áfengi meginorsök vandans

Áfengis- og önnur vímuefnaneysla að staðaldri var helsti vandi þessa hóps, 52% voru sögð nota áfengi að staðaldri, 49% önnur vímuefni en áfengi að staðaldri, 29,60% nota bæði áfengi og önnur vímuefni að staðaldri og 6,7% vera hætt að nota áfengi og/eða önnur vímuefni.

Áfengisvandi (62,6%) og annar vímuefnavandi (61,5%) var talinn helsta orsök þess að viðkomandi einstaklingar voru utangarðs og/eða heimilislausir bæði meðal kvenna og karla. Þar á eftir voru geðræn vandamál eða 31,3% og fjölmargir aðrir þættir taldir en í mun minna hlutfalli.