Eldar loga milli ASÍ og ríkisstjórnar

Reyndir forystumenn í verkalýðshreyfingunni sem rætt er við minnast þess ekki að á síðari tímum hafi myndast önnur eins gjá á milli Alþýðusambandsins og ríkisstjórnarinnar og núna blasir við.

Þó oft hafi kastast í kekki, eiga þau hörðu orðaskipti á milli forystumanna ríkisstjórnarflokkanna og forseta ASÍ sér fá ef nokkur fordæmi á seinni árum.

Gagnrýni Steingríms J. Sigfússonar atvinnuvegaráðherra og Jóhönnu Sigurðardóttur forsætisráðherra á Gylfa Arnbjörnsson, forseta ASÍ, í kjölfar auglýsingar ASÍ í Fréttablaðinu í fyrradag, hefur vakið athygli. Þar tiltók ASÍ dæmi um loforð sem launþegasamtökin telja að stjórnvöld hafi svikið. Núna er þolinmæði verkalýðsforystunnar greinilega þrotin. Fjölmennur formannafundur ASÍ ákvað í fyrradag að hreyfingin ætti ekkert vantalað við þessa ríkisstjórn.

Í sömu sporum og SA

Samtök atvinnulífsins hafa sem kunnugt er einnig átt í útistöðum við stjórnvöld og gáfust í fyrra upp á að ræða við ríkisstjórnina um skuldbindandi loforð af hálfu stjórnvalda.

,,Þeir gefast upp árinu seinna en við,“ segir Vilhjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri SA, um ákvörðun ASÍ að ræða ekki frekar við ríkisstjórnina. ,,Við gáfumst upp á því fyrir ári síðan að reyna að kreista út einhver ný loforð frá ríkisstjórninni vegna kjarasamninganna, sem hvorki var vilji né geta til að efna,“ segir hann.

SA hafa þrátt fyrir þetta átt samskipti við stjórnvöld um ýmis mál og tekið þátt í störfum ef fulltrúar þeirra hafa verið boðaðir til funda. ,,En við töldum alveg tilgangslaust að reyna að kreista út einhver ný loforð, sem myndu aldrei standast. Núna er Alþýðusambandið í sömu sporum og við vorum þá.“

Sumarliði Ísleifsson sagnfræðingur er að ljúka ritun sögu Alþýðusambandsins. Hann segir að mörg dæmi megi finna í þeirri sögu á liðinni öld, sérstaklega fyrir 1990, um hörð átök á milli ASÍ og ríkisstjórnar, þar sem ASÍ hafi jafnvel tekið þátt í að fella ríkisstjórnir. Mun færri dæmi séu um svo hörð átök á síðustu tveimur áratugum. Sumarliði vill þó ekki leggja dóm á hvað hin hvössu orðaskipti sem nú ganga á milli rista djúpt. „Það er held ég alveg ljóst að það er ekki fullt traust þarna á milli og hefur ekki verið undanfarin ár en á meðan reykurinn er ekki hjaðnaður er erfitt að leggja dóm á hvort menn munu standa við stóru orðin.“

Harkalega tekist á

Steingrímur og Gylfi tókust harkalega á í Speglinum í Ríkisútvarpinu í fyrradag og aftur í Kastljósi um kvöldið og gengu ásakanir á báða bóga. Jóhanna hafði einnig uppi stór orð við upphaf þingfundar á Alþingi í gær en Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, beindi þeirri spurningu til Jóhönnu hvort ekki væri tímabært fyrir ríkisstjórnina að „skila lyklunum“. Bjarni vitnaði til ASÍ um að ríkisstjórnin hefði sett heimsmet í svikum. Eina svar stjórnarinnar væri að segja ASÍ ljúga.

Jóhanna sagði ríkisstjórnina hafa þurft að sitja undir eilífum svikabrigslum af hálfu ASÍ sem séu orðin svo tíð að þau geti vart talist marktæk. „Ég er sannfærð um það að ef svo illa fer í kosningunum í vor að sjálfstæðismenn taki við völdum, þá mun forysta ASÍ þakka fyrir þann tíma sem hún hefur haft með félagshyggjustjórn síðastliðin ár,“ sagði hún.

Hefur enga forystu sýnt

Vilhjálmur tekur í sama streng og Gylfi í gagnrýni á ríkisstjórnina, sem hafi lofað að skapa öll skilyrði fyrir og ýta undir meiri fjárfestingar í atvinnulífinu. Þær væru meginforsenda þess að gengið gæti hækkað og verðbólgan yrði í samræmi við markmið Seðlabankans. „Þetta hefur ekkert gengið eftir og ríkisstjórnin hefur nákvæmlega enga forystu sýnt í því máli og unnið gegn auknum fjárfestingum t.d. með þessum endalausa hernaði á hendur sjávarútveginum,“ segir hann.

Í skugga þessara átaka er unnið að endurskoðun kjarasamninga og næstkomandi mánudag munu samninganefnd ASÍ og framkvæmdastjórn SA koma saman.